Umjetnost u Italiji obuhvata umjetnička djela nastala od praistorije pa do danas. Italija je bila centar i žarište mnogih pravaca evropske umjetnosti (renesansa). U antici zahvaljujući svom položaju u centru Mediterana, u Italiji se prepliću kulturni uticaji iz različitih područja. Ti pretežno grčki i helenistički uticaji stapaju se sa autohtonim likovnim izrazima Italije i stvaraju originalnu rimsku umjetnost, koja ipak nije dostigla umjetničke visine klasične grčke umetnosti.
* Italija je zemlja u kojoj je umjetnost renesanse nasla svoj najvisi izraz, jer je u njoj najprije doslo do razvoja gradova i gomilanja bogatstva u pojedinim gradjanskim porodicama.
* Za italijanske humaniste srediste univerzuma vise nije Bog vec covjek, univerzalno obrazovni humanista, predstavnik novcane i intelektualne elite.
* Znacajan predmet proucavnja umjetnika bilo je ljudsko tjelo, njegova anatomna struktura, zakoni pokreta i proporcije od kojih zavisi njegova ljepota.
Preteca renesansne umjetnosti u Italiji u 14. vijeku je firentinski slikar Djoto. Njegove freske u KAPELA del ARENA u Padovi znace smio i skoro radikalan raskid sa vizantijskom tradicijom koja je u Italiji bila veoma jaka.Kompoziciju svojih slika Djoto je zamislio u prostoru u koji unosi i skromne elemente pejzaza. Na Djotova iskustva nadovezace se mnogi slikari rane renesanse.
Jedan od najuniverzalnijih umjetnika italijanske renesanse bio je Leonardo da Vinci. Njegovi radovi iz oblasti matematike, anatomije, fizike, mehanike, botanike, balistike i teorije o umjetnosti izrazavaju ogromno interesovanje i poznavanje oblasti ljudskog duha.
U slikrastvu je eksperimentisao na isti nacin kao i u nauci zbog cega je neke slike ostavio nedovrsenim, dok druge, kao sto je milanska TAJNA VECERA propadaju, zbog njegovih tehnoloskih eksperimentisanja.
Na nedovrsenoj slici POKLONJENJE MUDRACA Leonardo je naslikao veliki broj figura oko sredisnje grupe sa Bogorodicom, ali je svakoj obezbjedio znacaj i vidljivost. Sve figure oko centralne grupe imaju raznovrsne pokrete i izraze i obavijene su sjenkama i polusjenkama koje ih utapaju u prostor. To je Leonardov sfumato koji u prvi plan istice svijetlo-tamno, ali bez ostrih granica.
Sfumato su meki i fini, skoro fluidni prelazi svjetlo-tamnog, koji obezvrjedjuju konturu, uranjaju figuru u prostor, stvarajuci njihovo novo jedinstvo. Oblici su meki i nedovrseni, kao da su obavijeni izmaglicom. Do punog izrazaja sfumato je dosao na Leonardovim dovrsenim slikama, od kojih je najcuvenija MONA LIZA.
Mikelandjelo Buonaroti je, uz Leonarda jos jedan univerzalan umjetnik, prije svega veliki skulptor renesanse. Njegova statua DAVIDA, visa od pet metara, isklesana je u jednom bloku bijelog kararskog mermera. Ono po cemu se ona razlikuje od Donatelovog istoimenog kipa nisu samo materijal i dimenzije vec i umjetnikov odnos prema ljudskoj figuri. Kod Mikelandjelovog Davida dobija se utisak da se energija sabija a ne oslobadja. Otuda osjecanje napetosti u jednom tijelu shvacenom kao "tamnica duse".
Iste osobine njegovog Davida imaju i statue MOJSIJA i ROBOVA, klesane za grobnicu pape Julija II, a jos vise kipovi nadgrobnih spomenika LORENCA i DJULIJANA MEDICIJA.
Pripadnik velikog kruga slikara renesanse bio je i Rafaelo Santi. Portretista i slikar Bogorodice, Rafaelo je u vatikanskim lodjama i stanicama stvorio monumentalne freske-kompozicije u kojima je grupisao veliki broj figura u prostoru. Na jednoj od njih ATINSKOJ SKOLI, on je u ogromnom prostoru sa dve pozornice naslikao mnostvo antickih filozofa, rasporedjenih tako da nijedan ne smeta drugom. Iako je Rafaelo sliku zamislio kao raspravu antickih mudraca, naslikana arhitektura je renesansna arhitektura crkve Sv. Petra u Rimu.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
