Šamac se spominje prvi put 1725. godine, kao Lukačev Šanac. Od 1718. do 1739. godine pripadao je Austrijskoj carevini. Kao gradsko naselje razvija se od 1863. godine, kada su se u njemu naselili Muslimani, koji su prognani iz Srbije, i to iz gradova: Užice, Šabac, Beograd i Sokol. Nacrt za izgradnju Šamca dao je Salih Efendija Muvekit, a prvi urbanistički plan djelo je francuskih arhitekata. U to doba, ovo novo naselje, dobija ime Gornja Azizija (Aziziei Bela), po sultanu Azizu, i taj službeni naziv Šamac nosi sve do 1878. godine. Od tada Šamac pripada turskoj vlasti.
Godine 1879. današnji grad imao je 242 kuće i 955 stanovnika.
 

 Februara 1883. godine grad dobija poštu i telegraf, a 1885. godine prvu osnovnu školu.

Za razliku od drugih gradova i naselja u Bosni i Hercegovini, Šamac je dosta mlada gradska aglomeracija, jer kao grad formiran je tek u drugoj polovini XIX vijeka. Današnji naziv Šamac dobija, od riječi ‘šanac’, što znači kanal, jer prostor na kome je izgrađen današnji grad nasut je pijeskom i šljunkom prosječno od 4 do 6 metara visine, što znači da je Šamac izgrađen na nekadašnjem močvarnom zemljištu, koje je bilo ugroženo stalnim poplavama rijeka Save i Bosne.

Zahvaljujući svom izuzetnom položaju i plodnoj Posavini, Šamac je gotovo od svog postanka predstavljao trgovački centar za sva okolna mjesta. Intenzivan razvoj počinje naročito 1947. godine izgradnjom pruge Šamac-Sarajevo, velikim dijelom mlade generacije Titove Jugoslavije, koja je za nepunu godinu dana izgradila 239 kilometara normalnog željezničkog kolosijeka.
I u davnim istorijskim vremenima ljudi su bili nastanjeni na području današnje opštine Šamac, što govori da na ovom prostoru postoji dug civilizacijski kontinuitet o čemu svjedoče brojna arheološka nalazišta. Arheološki istražen lokalitet Kulište, na sjeveroistočnom obodu sela Kruškovo Polje, najstarije je neolitsko naselje u okolini Šamca. Takođe, utvrđeno je da su tragove svoje kulture na ovim prostorima ostavili i ljudi koji pripadaju bakarnom i bronzanom dobu, te da su na ovom području pronađeni ostaci koji pripadaju rimskom dobu i srednjovjekovnoj civilizaciji. Smatra se, da je upravo tu, dok je 1460. godine vodio borbe protiv posljednjeg bosanskog kralja Stjepana Tomaševića, turski sultan Mehmed II podigao utvrđenje Šamac, te da je to utvrđenje kralj Tomašević osvojio i srušio u junu 1463. godine. Međutim, današnje opštinsko središte, grad Šamac, nastao je tek 1863. godine na samom ušću rijeke Bosne u rijeku Savu.
 

Najstarija sela na području današnje opštine, prema istorijskim izvorima, su: Obudovac i Slatina (1548. godine), Crkvina (1655. godine), Kruškovo Polje i Brvnik (1711. godine) i Škarić (1718. godine).
1992. godine Šamac je postao dio međunarodno priznate suverene države Republike Bosne i Hercegovine, ali na kraju rata 1995. godine ulazi u sastav Republike Srpske, koja je stvorena kao rezultat okupiranih područja Bosne i Hercegovine.
U ratnom vihoru
Istorija Šamca bilježi, medjutim, i mnoge tamne stranice. Zivot seljaka u staroj Jugoslaviji bio je izuzetno mukotrpan. Posebno je bila teška 1929. godina, zapamćena u ovom kraju kao gladna godina. Seljaci, da bi preživjeli, morali su se zaduživati kod banaka i bogatih trgovaca, zelenaša. Svoje proizvode davali su u bescijenje. Ziveci u takvim uslovima, a uz to još bez demokratskih prava, ljudi su u državnim bankama, bogatim trgovcima i korumpiranim cinovnicima vidjeli povampirene nekadašnje feudalne gospodare.
 Ljude Posavine pritiskalo je, uz to, još jedno veliko zlo. Ovaj kraj je, u tom vremenu, bio izlozen stalnim poplavama, koje su naročito u nekim selima pričinjavale veliku štetu. Nije bilo zaštitnih nasipa. Stihija Save i Bosne ostavljala je cešto pustoš za sobom. Velika poplava u ovom kraju 1932. godine pričinila je takvu štetu da se ljudi iz sela Tišine, Grebnica, Bazika, Brvnika, a narocito u Domaljevcu, nisu mogli godinama ekonomski povratiti. Sve to stvaralo je i razvijalo bunt u narodu protiv kompromitiranih vlastodržaca.
Godine 1937. budi se svijest radničke klase u Šamcu. Te godine, obalski radnici, nezadovoljni niskim zaradama, organizovali su štrajk koji je trajao osam dana. Štrajk je poslodavcima i trgovcima žitarica, voća, građevinskog materijala i drugih proizvoda, ukazao na snagu radničke klase i pokazao da je došlo vrijeme da više ne mogu s radnicima postupati kao sa svojim slugama. Poslodavci, iznenađeni i zaplašeni ovim štrajkom, morali su da ustuknu. Bila je to prva pobjeda radnika u ovom kraju.