Geografija
Položaj
Banja Luka je smještena na obalama Vrbasa, na mjestu gdje ova rijeka gubi osobine planinske rijeke i ulazi u niziju na svom putu ka ušću u Savu. Vrbas teče sredinom grada i na gradskom području prima pritoke Suturliju, Crkvenu i Vrbanju.
Središnji dio grada leži na nadmorskoj visini od 163 m i okružen je tercijarnim brežuljcima. Prema različitim geomorfološkim, geološkim i hidrografskim osobinama koje su značajne za lokaciju postojećih i budućih cjelina grada, područje Banje Luke se može podijeliti na 4 cjeline: ravno dno kotline, aluvijalne terase, brda koja okružuju kotlinu i Dinarske planine.
Grad se, prateći tok Vrbasa, razvijao nizvodno, a stambena naselja koja su se gradila poslije Drugog svjetskog rata i zemljotresa 1969. razvijala su se u širinu prema brdima koja okružuju Banju Luku. Ispod tih brda nikle su moderne višespratnice.
Teritorija grada (nekada opštine) Banja Luka graniči se sa opštinama: Laktaši, Čelinac, Kotor Varoš, Kneževo, Mrkonjić Grad, Ribnik, Oštra Luka i Prijedor.
Klima
Klima Banje Luke je umjereno kontinentalna uz uticaj klime panonskog pojasa. Srednja godišnja temperatura je 10,7 °C, srednja januarska 0,8 °C, dok je srednja julska 21,3 °C. Srednja godišnja oblačnost iznosi 62%. Na klimu znatno utiču geografski položaj grada (kotlina), Vrbas sa pritokama te urbanizacija gradskog područja.
Mjesec | jan | feb | mar | apr | maj | jun | jul | avg | sep | okt | nov | dec | godišnje |
Srednje maksimalne dnevne temperature (°C) |
3,4 | 6,6 | 12,0 | 17,1 | 21,9 | 25,0 | 27,0 | 26,6 | 23,0 | 17,2 | 10,9 | 4,8 | 16,3 |
Srednje minimalne dnevne temperature (°C) |
-4,9 | -2,4 | 0,9 | 4,6 | 8,9 | 12,5 | 13,4 | 13,2 | 10,0 | 5,3 | 1,8 | -2,8 | 5,0 |
Srednja mjesečna suma padavina (u mm) |
73 | 68 | 75 | 89 | 97 | 113 | 96 | 98 | 86 | 74 | 91 | 82 | 1042 |
Posmatrani period: 1961-1985.