BEOGRAD
Smešten na ušću Save u Dunav, Beograd je jedan od najstarijih gradova u Evropi
i, pored Atine, najveća urbana celina na Balkanu. Najstariji arheološki nalazi
sa njegovog područja sežu u peti milenijum pre nove ere. Pripadnici keltskog
plemena su osnovali Singidunum u 3. veku pre nove ere, dok prvo pominjanje
Beograda datira iz 878. godine. Tokom svoje duge i burne istorije, Beograd je
osvajalo 40 armija, a 38 puta je podizan iz pepela.
Beograd je glavni grad Srbije, sa oko 1,6 miliona stanovnika. Ima prvorazredni
saobraćajni značaj, kao značajno drumsko i železničko čvorište, a takođe i
međunarodno rečno i vazdušno pristanište i telekomunikacijski centar. Prostire
se na 3,6 % teritorije Srbije, a njemu živi 15,8% stanovništva Srbije i radi
31,2% svih zaposlenih u Srbiji.
U Beogradu su razvijeni značajni privredni i poljoprivredni kapaciteti, posebno
metalska, metaloprerađivačka i elektronska industrija, zatim trgovina i
bankarstvo. Na širem području Beograda, Smedereva i Pančeva, na obalama Dunava,
locirana je na 2000 kvadratnih metara slobodna trgovinska zona. U Beogradu se
stvara 30% društvenog proizvoda Srbije.
Beograd je prestonica srpske kulture, obrazovanja i nauke. U njemu je najveća
koncentracija institucija iz oblasti nauke i umetnosti od nacionalnog značaja.
Tu je Srpska akademija nauka i umetnosti, osnovana 1886. kao Srpska kraljevska
akademija; Narodna biblioteka Srbije, osnovana 1832; Narodni muzej, osnovan
1841. i Narodno pozorište, osnovano 1869.
Grad je takođe i sedište Beogradskog
univerziteta, osnovanog 1808. kao Velika škola, i Univerziteta umetnosti.
Beograd ima status posebne teritorijalne jedinice u Srbiji, koja ima svoju
autonomnu gradsku upravu. Njegova teritorija je podeljena na 17 opština, koje
imaju svoje lokalne organe vlasti.
Činjenice o Beogradu
Spomenik Pobedniku
"Nebo je nad Beogradom prostrano i visoko, promenljivo a uvek lepo; i za zimskih
vedrina sa njihovom studenom raskoši; i za letnjih oluja kada se celo pretvori u
jedan jedini tmurni oblak koji, gonjen ludim vetrom, nosi kišu pomešanu s
prašinom panonske ravnice; i u proleće kad izgleda da cvate i ono, uporedo sa
zemljom; i u jesen kad oteža od jesenjih zvezda u rojevima. Uvek lepo i bogato,
kao naknada ovoj čudnoj varoši za sve ono čega u njoj nema i uteha zbog svega
što ne bi trebalo da bude.
Ali najveći raskoš toga neba nad Beogradom, to su sunčevi zalasci. U jesen i u
leto oni su prostrani i jarki kao pustinjske vizije, a zimi prigušeni tmastim
oblacima i rujnim maglama. A u svako doba godine vrlo su česti dani kad se oganj
toga sunca koje zalazi u ravnici, među rekama pod Beogradom, odbije čak gore u
visokoj kupoli neba, i tu se prelomi i prospe kao crven sjaj po razasutoj
varoši. Tada sunčano rumenilo oboji za trenutak i najzabačenije uglove Beograda
i odblesne u prozorima i onih kuća koje inače slabo obasjava."
O Beogradu napisao: Ivo Andrić, srpski nobelovac