Različiti klimatski uticaji koji se osjećaju na prostoru Republike Srpske su rezultat prirodnih elementa i zakonitosti opšte cirkulacije vazdušnih masa na širem prostoru. Sjeverni peripanonski dio pripada umjereno kontinentalnom klimatskom pojasu u kome se osjeća i panonski (stepski) klimatski uticaj sa sjevera. Ljeta su topla, a zime većinom umjereno hladne, sa prosječnom godišnjom temperaturom iznad 10°C. Padavine su uglavnom ravnomjerno raspoređene, a najveće količine se izlučuju kada su i najpotrebnije poljoprivrednim kulturama (maj, jun). Količina padavina po pravilu opada idući od zapada (1500 mm) prema istoku (700 mm) zbog uticaja zapadnih vazdušnih strujanja

Planinska i planinsko-kotlinska (predplaninska) varijanta klimatskog uticaja osjeća se na najvećem dijelu Republike Srpske. Prostrani planinski masivi imaju planinsku klimu čije su odlike svježa i kratka ljeta, a duge hladne i snježne zime. Snježne padavine su obilne i dugo se zadržavaju, a visina padavina je iznad 1200 mm. Za razliku od planinske klime ovih prostora, brežuljkasta područja, te kotline i doline imaju nešto blažu klimu - planinsko-kotlinsku. Glavne njene odlike su umjereno topla ljeta i dosta hladne zime, sa prosječnom godišnjom temperaturom ispod 10°C, i visinom padavina od 700-1000 mm.

Južni dio Republike Srpske, odnosno prostor Hercegovine (Humine) ima izmijenjenu varijantu jadranske klime, dok se prostor Rudina odlikuje prelaznom varijantom između klime Humina i planinske klime. Klima Humina se odlukuje oslabljenim uticajem sa mora, pa su ljeta vrlo topla a zime dosta blage. Prosječna godišnja temperatura se kreće od 11° do 14°C. Raspored padavina je nepovoljan, pošto kiše najviše padaju u jesen i u zimu a najmanje u ljeto, kada se javljaju i kraći sušni periodi. Kišne padavine dominiraju nad snježnim. Za razliku od ovakvih klimatskih odlika hercegovačkih humina, klimu Rudina uglavnom karakterišu niže ljetne temperature i znatne zimske snježne padavine.

Sa hidrološkog aspekta, prostor Republike Srpske se može označiti kao relativno bogat površinskom i podzemnom hidrološkom mrežom. Svi glavni riječni tokovi hidrološki pripadaju slivu Crnog mora. Okosnica crnomorskog sliva je tok rijeke Save koji je nisko položen, te mu dotiču svi veći riječni tokovi - Una sa Sanom, Vrbas, Ukrina, Bosna i Drina. Sve one imaju kompozitni karakter riječnih dolina sa velikim padovima, te raspolažu značajnim hidroenergetskim potencijalom. U tom pogledu je posebno značajna Drina koja ima najrazvijeniji hidrološki sistem i ogroman hidroenergetski potencijal koji je još uvek nedovoljno valorizovan. I ostali riječni tokovi imaju veliki privredni značaj, mada uglavnom samo svojim donjim i srednjim tokovima pripadaju Republici Srpskoj. Izuzetak je Ukrina koja ima manji tok i teče po brdima između donjih tokova Vrbasa i Bosne.

Hidrografsku riječnu mrežu Republike Srpske upotpunjuje najveća i najznačajnija rijeka srpske Harcegovine - Trebišnjica, čiji je hidrografski potencijal gotovo u potpunosti valorizovan. Ona, kao i gotovo sva podzemna karstna hidrografska mreža pripada jadranskom slivu. Rijeke Srpske, pored hidroenergetskog potencijala, svojim kvalitetom predstavljaju značajnu komponentu turističke privrede. To se posebno odnosi na planinske tokove koji su veoma čisti i bogati riječnom ribom.

Pored bogatstva u riječnim tokovima, na prostoru Republike Srpske nalaze se brojni izvori i vrela koja su uglavnom pukotinskog i kontaktnog karaktera, a na brojnim rasjedima (npr. Savski rov) javljaju se značajni termomineralni izvori koji imaju ogroman banjsko-turistički značaj, te akumulaciona i prirodna, uglavnom cirkovna jezera.


Vegetacija Republike Srpske se odlukuje velikom raznolikošću, što je najvećim dijelom posljedica klimatskih uslova. Poseban značaj ima šumski kompleks, a među najrasprostranjenije spada područje klimazonalne vegetacije hrastovih šuma. Na sjeveru, uz obalu rijeke Save i njenih većih pritoka nalazi se pojas hrasta lužnjaka koji je mjestimično isprekidan šumama hrasta kitnjaka i običnog graba. Prostorno ovaj pojas se nastavlja na šumski pojas u Slavoniji poznat pod nazivom "slavonske hrastove šume". Južnije, na brežuljkastim i uzdignutijim prostorima nalazi se šumska zajednica hrasta kitnjaka i običnog graba, a mjestimično su se razvile i bukove šume pretplaninskog pojasa..

S obzirom na to da je ovo panonsko i pretplaninsko biljnogeografsko područje koje je ujedno i najgušće naseljeno poljoprivrednim stanovništvom, zbog toga su i šumske zajednice svedene na manje površine. Manji lokaliteti hrasta kitnjaka i običnog graba susreću se i u dolini Neretvice u srpskoj Hercegovini.

Uski pojas gornjeg Podrinja i niska Hercegovina odlukuje se klimazovalnom vegetacijom hrasta medunca i crnog jasena, a u srednjem toku Drine i okolini Srbinja i Višegrada nalazi se uski pojas hrasta sladuna i cera.

Znatan dio prostora Republike Srpske nalazi se pod bukovom šumom, a na višim planinskim područjima razvile su se mješovite šumske zajednice bukve, jele i smreče. Kao glavni pratioci bukovih šuma jesu javor, brijest, bijeli jasen i druge vrste. Pojas bukovih šuma zauzima preddinarsko i dinarsko biljno geografsko područje. Nešto su raširenije u istočnim nego u zapadnim dijelovima Srpske.

Unutar šumskih vegetacionih područja, posebno na brdsko-planinskim prostorima, znatne površine su obrasle trapnom vegetacijom (livade i pašnjaci) i one su posebno značajne za razvoj stočarstva. Vegetacija Republike Srpske je veoma interesantna i sa aspekta značajnih endemskih vrsta što potvrđuje i prisustvo Pančićeve omorike u dolini Drine (prašuma Perućica kod Srbinja).