Biografija
Josif Visarionovič Džugašvili - Staljin (rus. Иосиф Виссарионович Сталин)
rodom iz Gruzije (18. decembar 1878 - 5. mart 1953) bio je boljševički
revolucionar i lider SSSR-a. Staljin je 1922. godine postao generalni sekretar
Sovjetske Komunističke partije; nakon smrti Vladimira Iljiča Lenjina istisnuo je
svog suparnika Lava Trockog sa političke scene i prisvojio vlast koju će
konsolidovati kroz veliku čistku, period jake represije koji će trajati sve
vreme njegove vladavine, sa najvećim intenzitetom od 1936. do 1939. godine. Na
funkciji generalnog sekretara Sovjetske Komunističke partije ostaće sve do svoje
smrti 1953. godine. Za vreme njegove vladavine stvoreni su okviri koji će
predstavljati glavne karakteristike budućeg sovjetskog režima; njegova politika
bazirana na marksističko-lenjinističkoj ideologiji koja je imala posebna
politička i ekonomska obeležja naziva se staljinizmom.
Po dolasku na vlast Staljin je odustao od dotadašnje nove ekonomske politike da
bi 1928. godine započeo sa realizacijom prvog petogodišnjeg plana praćenog
masovnom kolektivizacijom na selu i na taj način uspeo da do kraja tridesetih
godina dvadesetog veka transformiše Sovjetski savez iz seljačke države u jednu
od glavnih industrijskih sila u svetu. Međutim, sovjetska poljoprivreda koja je
iskorišćena kao osnova za finansiranje industrijskog razvoja nastavila je da
daje slabe rezultate. Kolektivizacija sela naišla je na veliko protivljenje
seljaka koji su koristili svaku povoljnu priliku da je sabotiraju.
Teško ostvarena pobeda u Drugom svetskom ratu (Veliki otadžbinski rat
1941-1945.) koja je delimično omogućena ogromnim proizvodnim kapacitetima
sovjetske ratne industrije popločala je put stvaranju Varšavskog pakta i
ustoličavanju SSSR-a na
poziciji jedne od dve najveće svetske sile na kojoj će
ostati skoro četiri decenije nakon Staljinove smrti 1953. godine.
Naredne generacije sovjetski lidera odrekle su se Staljinizma. Staljinov
naslednik na mestu prvog sekretara partije Nikita Hruščov zvanično se odrekao
upotrebe masovne represije i staljinovog kulta ličnosti 1956. godine.