Istorija

 

U starom vijeku teritorij Srbije bio je rimska provincija Mezija i Panonija. Srbi su naselili to podrucje u 7. vijeku, u 8. su osnovali prvu drzavu, te u 9. primili hriscanstvo. Prvi srpski poznati knez zvao se Viseslav, rodonacelnik dinastije Viseslavovica, koja je vladala Srbijom 750.-959. Prve sukobe Srbi su imali s Bugarima. 1085.-1106. Srbijom upravlja dinastija Vukanovica, ciji je rodonacelnik veliki zupan Vukan.
1168. godine na vlast dolazi veliki zupan Stefan Nemanja. Nemanjina drzava obuhvatala je podrucja: Zahumlje, Neretvanska Krajina, Makarsko primorje, Travunja, Duklja, Kosovo, Metohija bez Prizrena, Juzno i Veliko Pomoravlje, podrucje izmedju Drine i Velike Morave, te gornje i srednje Podrinje. 1217. papa Honorije III. daje dozvolu da se Srbija proglasi kraljevstvom. Dvije godine kasnije Rastko Nemanjić tj. Sveti Sava postaje prvi srpski arhiepiskop. Na najvecem vrhuncu moci Srbija je bila za vrijeme cara Stefana Dusana, kada je obuhvatala teritorij danasnje Srbije (bez Vojvodine), Crne Gore, juzne Dalmacije (bez Dubrovnika), Albanije, Makedonije, Tesalije i Epira. Smrcu Dusanovog sina, cara Stefana Uroša 1371., rasulo se Srpsko carstvo i ugasila loza Nemanjica.
Godine 1371.-1427. Srbijom je vladala dinastija Lazarevica, tj. knez Lazar i njegov sin despot Stefan. 28. lipnja 1389. dogodila se Kosovska bitka izmedju Srbije i Osmanskog carstva. U bitci su poginuli knez Lazar i turski sultan Murat. 1402. Lazarev sin, Stefan, postaje despot. 1427.-1459. Srbijom vlada dinastija Brankovica.
 

Pod Osmanskim carstvom

Srbija je pala pod vlast Osmanskog carstva 1459., nakon cega slijedi postupno iseljavanje Srba i Vlaha u Bosnu i granicne predjele Hrvatske. Zbog turske najezde i nasilja nad domacim hriscanskim stanovnistvom, hrvatski kralj i austrijski car Leopold I. daje dozvolu Srbima nastaniti se u Habsburskoj monarhiji, sto je prouzrocilo Prvu seobu Srba pod patrijarhom Arsenijem III. Carnojevicem 1690. Do Druge seobe Srba doslo je nakon Pozarevackog mira 1739. pod patrijarhom Arsenijem IV. Jovanovicem Sakabendom. Dok su se Srbi iseljavali iz Stare Srbije (Raske, Kosova, Metohije i Makedonije i jos nekih juznih krajeva danasnje Srbije, poput Toplice i Kosanice), ta podrucja su naseljavali Albanci. Pored Albanaca, naseljavao se i drugi muslimanski zivalj. Posljedice ovakvog premjestaja stanovnistva bit ce dugotrajne.
Zbog turske tiranije nad srpskim zivljem, 1804. godine, u Orascu je podignut Prvi srpski ustanak pod vodstvom Karadjordja ("Crnog DJordja") Petrovica. Ustanak je ugusen 1813. 15. febreuara 1815. podignut је Drugi srpski ustanak na celu s knezom Milosem Obrenovicem
.Rezultati ovog ustanka vidljivi su 1830. kada Porta proglasava Srbiju vazalnom knezevinom. Prvi ustav Srbija je dobila 1835. Godine 1867. donijet je sultanov ukaz (ferman) o povlacenju turske vojske iz srpskih gradova. Neovisnost Srbije priznata je na Berlinskom kongresu 1878. Knez Milan Obrenovic postaje srpskim kraljem 1882. godine. Tih godina nastaju u Srbiji i megalomanske ekspanzionisticke ideje za stvaranjem Velike Srbije unutar visih drzavnih krugova, koje ce kasnije biti pokretacem agresivnih ratova Srbije sa susjedstvom.
Obrenovici i Karadjordjevici su naizmjenice vladali u 19. vijeku. Posljednji Obrenovic, kralj Aleksandar, ubijen je zajedno s kraljicom Dragom 1903. Tad na vlast
dolazi kralj Petar I. Karadjordjevic.
 

Balkanski ratovi

Srbija, Bugarska, Crna Gora i Grcka krenule su 1912. u Prvom balkanskom ratu u konacno oslobadjanje od turske vlasti. Nakon rata Srbija nije uspjela ostvariti svoj cilj - izlazak na Jadransko more, preko sjeverne Albanije, a Bugarska je bila nezadovljna podjelom Makedonije. To je prouzrocilo Drugi balkanski rat 1913. kada su Srbija, Grcka, Turska i Rumunjska brzo pobijedile Bugarsku. Srbija je od Bugarske, kao ratnu odstetu dobila odredjena ozemlja sa zapada Bugarske.
 

Nakon I. svjetskog rata
 

Austro-Ugarska je bila uznemirena jacanjem Srbije, koja joj je remetila planove za prodor na istok. Nakon sarajevskog atentata objavljuje rat Srbiji 28. srpnja 1914. Tada je poceo Prvi svjetski rat. Cerska i Kolubarska bitka bile su prve saveznicke pobjede u Prvom svjetskom ratu. Povlacenje preko Albanije pocelo je 1915. Tri godine kasnije probijena je solunska bojisnica. Krajem studenog prikljucenje Kraljevini Srbiji proglasavaju Baranja, Backa, Banat, Srijem, Crna Gora i Bosna i Hercegovina. Drzava Slovenaca, Hrvata i Srba, koja se plasila talijanskog napada, ujedinila se sa Srbijom odlukom Narodnog vijeca u Zagrebu 25. studenog 1918., no bez pristanka Hrvatskog Sabora.
Dana 1. prosinca stvoreno je provotno Kraljevstvo Srba, Hrvata i Slovenaca, a ubrzo i Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, koja je 1929. promijenila ime u Kraljevina Jugoslavija. Kralj Aleksandar Karadjordjevic ubijen je 1934. u Marseillu od strane makedonskog VMRO i hrvatskih Ustasa.
U Drugom svjetskom ratu, Jugoslavija je okupirana od strane Hitlerovske koalicije. Backa je pripojena Madjarskoj. Dio danasnje Srbije, uglavnom je rijec o Raskoj, dospio je u Crnu Goru pod talijanskom vlasti. Kosovo, Metohija i zapadna Makedonija postale su dijelom tzv. Velike Albanije, takodjer pod talijanskim utjecajem. Ostatak Makedonije usao je u sastav Bugarske, kao i dijelovi istocne Srbije. Suzena Srbija i Banat bile su pod njemackom okupacijom, ali je imala vlastitu lokalnu upravu, koja je suradjivala s Nijemcima. U narodu je ova tvorevina dobila ime Nediceva Srbija ili Vlada nacionalnog spasa. Banat je bio pod posebnom njemackom upravom.
Za vrijeme Drugog svjetskog rata u Srbiji su djelovali: „Jugoslovenska vojska u otadzbini“ (tzv. cetnicki pokret) generala Dragoljuba Draze Mihailovica, partizanski pokret Josipa Broza Tita, te pomagaci njemackim okupatorima Srpska drzavna straza generala Milana Nedica i Srpski dobrovoljacki korpus Dimitrija Ljotica.
 

Poslijeratna Srbija (SFRJ)
 

Na drugom zasjedanju AVNOJ-a 1943. godine zabranjen je povratak u zemlju dinastiji Karadjordjevica, a Jugoslavija je proglasena za republiku pod nazivom Demokratska Federativna Jugoslavija. Ovaj naziv je ubrzo (1946.) promijenjen u Federativna Narodna Republika Jugoslavija, a Srbija postaje jedna od pet federalnih Narodnih Republika. Ustavom Jugoslavije od 1963. godine drzava mijenja naziv u Socijalisticka Federativna Republika Jugoslavija, a Srbija dobiva naziv u SR Srbija.
 

Srbija nakon raspada SFRJ
 

Dana 27. travnja 1992. zajedno je s Crnom Gorom formirala Saveznu Republiku Jugoslaviju. 1992.-1995. Savezna Republika Jugoslavija bila je pod opstim sankcijama Vijeca sigurnosti OUN, zbog agresije na Bosnu i Hercegovinu. Od 1998. na Kosovu i Metohiji pocinju sukobi između Oslobodilacke vojske Kosova i srpskih oruzanih snaga. 24. ozujka - 10. lipnja 1999. godine bombardirale su je snage Sjevernoatlantskog Saveza, zbog humanitarne katastrofe na Kosovu.
Dana 4. veljace 2003. godine proglasena je drzavna zajednica Srbija i Crna Gora, kojom je, u odnosu na prethodnu Saveznu Republiku Jugoslaviju, data veca nadleznost dvjema republikama. Nakon referenduma u Crnoj Gori na kojem su njeni gradjani glasovali za neovisnost od Srbije, Crna Gora je proglasila neovisnost, cime je i Srbija postala neovisna država.
U martu 2008. Kosovo je proglasilo neovisnost od Srbije, a do sada ga je priznalo 43 drzava i smatra se samostalnom republikom pod medjunarodnim nadzorom, dok Republika Srbija jos uvijek podrucje Kosova smatra sastavnim dijelom svog drzavnog podrucja.



 

Homepage