GEOGRAFSKI POLOŽAJ
Najveći dio Italije je veliko poluostrvo u
Sredozemnom moru, gdje zajedno s dva ostrva - Sicilijom i Sardinijom - stvara
zasebna mora, a to su Jadransko more na sjeveroistoku, Jonsko more na jugoistoku,
Tirensko more na jugozapadu i Ligursko more na sjeverozapadu.
Apenini su gorski lanac koji se proteže duž čitavog poluostrva i na
sjeverozapadu se spaja s planinskim lancem Alpa, koji polukružno zatvara Italiju
na sjeveru. Na sjeveru je velika aluvijalna nizina rijeke Po i njezinih pritoka,
koji se spuštaju s Alpa, Apenina i Dolomita. Ostale važne rijeke su Tiber, Adige
i Arno.
Najviši vrh je Mont Blanc (Monte Bianco), koji ima 4,810 m, a viši su vrhovi još
i Monte Rosa (4.637 m) i Cervino (4.476 m). Italija ima tri slavna vulkana:
ugasli Vezuv kod Napulja, najveći aktivni u Evropi Etna (3.550 m) na Siciliji i
Stromboli (924 m) na obližnjem istoimenom ostrvcu.
Stanovnistvo
Italija je jezično i vjerski uglavnom homogena, ali je kulturno, privredno i
politički vrlo raznolika. Peta je u Evropi po gustoći stanovništva (196
stanovnika po kvadratnom kilometru). Nema velike manjine, a najveća je njemačka
manjina u Južnom Tirolu (1991: 287,503 Nijemaca i 116,914 Italijana), te
slovenska manjina oko Trsta.
Ostale manjine s djelomično službenim jezicima su francuska manjina u regiji
Valle d'Aosta; sardinski na Sardiniji); ladin u Dolomitima; furlanski u regiji
Furlanija-Julijska Krajina, što su sve romanski jezici. Osim toga, ima i jezika
koji se govore lokalno, kao što su hrvatski u tri sela u regiji Molise;
okticanski u južnim dolinama Piemontea; katalonski u gradu Alghero na Sardiniji;
albanski u selima regije Kalabrija i na Siciliji; stari grčki dijalekti u selima
regije Kalabrija.
Iako je glavna vjera katoličanstvo (85% građana su nominalno katolici), postoje
stare protestantske i židovske zajednice, kao i sve veća useljenička zajednica
muslimana.
Privreda
Italija ima raznovrsno industrijaliziranu privredu, a proizvodnja je ukupno i po
glavi stanovnika otprilike ista kao u Francuskoj i Velikoj Britaniji.
Kapitalistička ekonomija podijeljena je na razvijeni industrijski sjever, gdje
prevladavaju privatne kompanije, i manje razvijen poljoprivredni jug, s 20%
nezaposlenih. U odnosu na zapadnoevropske susjede, Italija ima velik broj malih
i srednjih poduzeća (SME).
Uvozi se većina industrijskih sirovina i više od 75% energetskih potreba. Tokom
zadnje decenije, Italija je uvela strogu poreznu politiku kako bi ispunila
privredne i monetarne uvjete Evrope, snizila je stope kamata i inflacije, te je
uvela euro 1999. godine.
Italija privredno zaostaje za glavnim evropskim partenrima, pa sadašnja vlada
uvodi brojne kratkoročne reforme kako bi povećala konkrentnost i dugoročni rast.
S druge strane, vlada presporo uvodi potrebne strukturalne reforme, kao što su
veće porezne olakšice i fleksibilnije tržište rada. Mirovinski je sistem preskup
zbog usporavanja privrede i loših odnosa sa sindikatima.
Najveći gradovi Rim - 2.553.873 Milano - 1.299.439 Napulj - 995.171 Torino - 902.255 Palermo - 675.277 Genova - 605.084 Bologna - 374.425 Firenca - 368.059 Bari - 328.458Catania - 305.773 Venecija - 271.251 Verona - 259.068 Messina - 247.592 Padova - 210.821 Trst - 207.069 Tarento - 201.349 (Stanje 2001) Brescia - 192.164 Reggio di Calabria - 183.041 Prato - 180.674 Modena - 180.110 Parma - 174.471 Cagliari - 161.465 Perugia - 157.842 Livorno - 155.986 Reggio nell'Emilia - 155.191 Foggia - 154.780 Ravenna - 146.989 Salerno - 135.818 Rimini - 134.700 Ferrara - 131.907 Sassari - 124.929 Siracusa - 123.332 Pescara - 122.577 Monza - 122.263 Bergamo - 116.510 Vicenza - 113.483 Latina - 111.946 Forli - 111.495 Trento - 110.142 Terni - 108.999 Giugliano in Campania - 105.951 Novara - 102.746 Ancona - 101.797 (stanje 30.12.2004) |
|