Leonardo da Vinči (15. aprila
1452. - 2. maja 1519.) italijanski slikar, arhitekt, pronalazač, muzičar, kipar,
izumitelj, matematičar i inženjer.Školovao se u
Firenci kod A.Verrocchija.Nakon boravka u Rimu prelazi 1517. na poziv Franje I u
Francusku,gdje ostaje do kraja života.Svojim je glavnim pozivom smatrao
slikarstvo;učeći kod Verrocchija,naslikao je na njegovom "Krštenju Hristovom"
anđela što kleči.U Leonardova ranija djela idu nedovršene kompozicije
"Poklonstvo kraljeva" i "Sveti Jeronim" te slika "Bogorodica u pećini" i
zidna
slika "Posljednja večera" u reflektoriju milanske crkve Santa Maria delle Grazie
(1495-97).To je prvo monumentalno djelo visoke renesanse,u kojemu su savršeno
povezani likovi u pokretima,s izrazima dramatskog uzbuđenja.U drugo firentinsko
razdoblje ide portret Mona Lise Gioconde (1503-05),portret Ginevre de' Benci i
izgubljeni karton Bitke kod Anghiarija.Leonardovim slikarskim djelom,a istodobno
Michelangelovim i Rafaelovim,visoka renesansa dosegla je vrhunac.U Leonardovom
sfumatu,mekim i prigušenim prijelazima između polusvjetla i polusjene,stapaju se
oblici i boje u suptilne nijanse.Svakoj njegovoj slici slici prethodile su
temeljitije studije za kompoziciju,likove i sve pojedinosti.Tražeći slikarsku
ljepotu i istinu,Leonardo se obraća neposredno prirodi,crta biljeke,životinje i
ljude proničući u suštinu njihovih struktura i fizionomija.Od Leonardovih
kiparskih radova nije sačuvan nijedan.U Milanu je je u glini izveo golem
konjanički spomenik kondotjera Frnacesca Sforze,koji je uništen,a o njegovom
izgledu može se samo nagađati po studijama,crtežima i jednoj maloj bronzanoj
figuri konjanika u propnju.Kao graditelj,vršio je u Milanu
inžinjerske,regulacijske i fortifikacijske radove.Stvarao je je urbanističke
osnove i planove za idealne gradove budućnosti.Matematička istraživanja i
rezultate primjenjivao je na radove iz fizike i mehanike.Proučavao je let ptica
i na temelju toga je 1492. dizajnirao spravu za letenje.Ispitivao je pojave u
optici i akustici.Anatomija ga je privukla ne samo kao potrebno predznanje za
slikarsko i kiparsko stvaranje nego ikao temelj medicinske nauke.Secirajući
mrtva tijela,proučavao je i crtao sastav i građu ljuskog kostura,tetiva i
mišića,funkciju srca i optok krvi,razvoj embrija i dr.Napisao je "Trakat o
slikarstvu" koji sadrži njegova zapažanja i zaključke o
slikanju,perspektivi,svjetlosti i boji.Većina njegovih slika nalazi se u
pariskom Louvreu.Leonardo je 1515. konstruisao mehaničkog lava za krunidbu
Franje I,kralja Francuske.
Umro je 2.maja 1519. u dvorcu Cloux u Francuskoj.
>>nazad<<
