Istorija tenisa |
Antički počeci
Igre s loptama datiraju još od 1500 p.n.e u Starom Egiptu. Stari Egipćani i male
grupe još nekih naroda su održavali ove igre kao dio religioznih ceremonija. Ova
tradicija i čitav koncept igre se proširio po Evropi u VIII vijeku sa dolaskom
tzv. Mura u južnu Francusku. Zapravo, susret istočnjacke kulture sa Hrišćanstvom
je uticao na nastanak tenisa.
Hrišćanski monasi su postali zainteresovani za religiozne tradicije Mura i bili
prvi Evropljani koji su odigrali igre sa loptom. Najranija verzija tenisa, gdje
se lopta udarala od zid, uskoro je prodrla van francuskih manastira i tokom XII
i XIII vijeka doživjela daljnji razvoj. Igrači su otkrili da imaju veću kontrolu
nad loptom koristeći se samo rukama, pa je u prirodnom razvoju došlo i do
početka upotrebe kožnih rukavica. Bilo je samo pitanje vremena kada će ta ista
rukavica biti zamijenjena drvenim štapom, kreacijom prvog teniskog reketa ikada.
Loptice su se takođe poboljšale prelaskom sa drvenih na kožne loptice punjene
mekinjama. Igra je uskoro postala veoma popularna, posebno u Francuskoj gdje je
bila prihvaćena od strane kraljevstva.
"Rojalni tenis"
Najveći razvoj tenisa, koji je doveo ovu igru do modernih
razmjera, je postignut u Francuskoj. Tokom XVI, XVII i XVIII vijeka postao je
veoma otmjen sport među kraljevima i plemićima kao "Jeu de paumme" - tzv. "Igra
dlana". Raniji francuski igrači su počinjali igru izgovarajući riječ "tenes" što
znači igrati. Igra je uskoro dobila naziv kao "Rojalni tenis".
"Rojalni tenis" je zapravo mnogo drugačiji od tenisa kakvog danas znamo. Igran
je u zatvorenom prostoru, u velikim galerijama sa izbočenim krovovima. Poeni su
se dobijali gledajući odbijanje loptice od zidova prostorije. Ovo je veoma
drugačije od klasičnog tenisa, gdje je pravougaoni teren postavljen na travnatu
površinu i gdje se igra unutar postavljenih granica terena. Još jedna bitna
razlika leži u sistemu potjere za lopticom. U današnjem tenisu loptica koja se
dvaput odbije od podlogu označava gubitak poena. U "Rojalnom tenisu" ovo drugo
odbijanje loptice je ključno za osvajanje poena. Zapravo, u interesu igrača je
bilo udaranje loptice što bliže zidu iza protivnika.
Nakon naglog rasta popularnosti među francuskim plemstvom, tenis se proširio po
Evropi, naročito u Engleskoj. Kao i u Francuskoj, igra je postala poznata kao
sport kraljeva. Henry VIII je izrazio veliku zainteresovanost te je napravio
teren u njegovom Hampton Court-u, koji se i danas koristi od strane teniskih
entuzijasta. Tenis nije bio prihvaćen samo u Francuskoj i Engleskoj, vec i u
Španiji, Italiji, Holandiji i Njemackoj. U XVIII vijeku njegov razvoj je ipak
krenuo silaznom putanjom tokom Francuske revolucije i Napoleona, čime je bio
eliminisan u većem dijelu Evrope.
Klasični tenis
U XIX vijeku je došlo do velikih promjena u svijetu tenisa
kada je viktorijanski napredak pokrenuo značajni preporod. Teniski tereni su se
izgrađivali u poznatim seoskim skupštinama, došlo je do pojave prvih teniskih
klubova koji su opskrbljavali sredstva za svoje novonastale članove. Tenis je
upravo u ovom periodu doživio najveći razvoj. Entuzijasti su pokušali da
adaptiraju igru kao sport na otvorenom prostoru. Loptice su ovoga puta pravljene
od gume što je omogućilo dovoljnu mekoću kako se trava, igranjem na terenu, ne
bi oštetila. Pored mekoće, loptice su zadržale elastičnost i zivahnost.
Jedna od najvažnijih karakteristika klasičnog tenisa je lakoća i jednostavnost
igranja. Sve što je bilo potrebno je ravna travnata podloga i odgovarajuća
oprema, i teniski tereni su već postali prepoznatljivi za bogato stanovništvo.
U veoma kratkom vremenskom roku, tenis je zamijenio kriket kao ljetni sport.
Najveći razvoj tenisa se desio 1875. godine. Klub pod imenom All England Croquet
Club je 1869. zakazao da privuče dovoljno posjetilaca i godine 1875. odlučili su
da ponude tenis kao dodatnu atrakciju. Ova nova igra je doživjela velik uspjeh,
čak toliki da je klub promijenio ime u All England Croquet and Lawn Tennis Club.
Nešto poslije iste godine organizovan je prvi teniski turnir ikad. Komitet je
uspostavljen kako bi se odredila prva pravila turnira sa 22 igrača i sa oko 200
posmatrača. Time je rođen prvi Grand Slam poznat pod imenom Wimbledon.
Wimbledon - svjetski omiljeni teniski turnir
Wimbledon je jedan od najvažnijih postignuća u istoriji tenisa. Zahvaljujući
ovom turniru tenis je postigao veliko interesovanje među ljudima i nije trebalo
mnogo vremena da se pojave prvi šampioni. Jedan od prvih bio je William Renshaw
koji je titulu osvojio osam puta između 1881. i 1889. godine. Ovaj rekord je još
uvijek neprevaziđen.
Razvoj tenisa se nastavio i godine 1927. šampionat je po prvi put bio prenošen
preko radija. Zahvaljujući ovome tenis je još više dobio na popularnosti i tokom
1930. postao je veoma otmjen za vrijeme britanskih tenisera kao sto su Fred
Perry i Don Budge te internacionalnih šampiona kao sto je Henri Lacoste. Upravo
u ovom periodu Wimbledon je doživio najveći procvat.
Odjeća koja se koristila tokom igranja turnira u to vrijeme je bila drugačija od
današnje. Među teniserima su bile popularne dugačke pantalone dok su teniserke
nosile duge suknje i čarape. Prva promjena odjeće desila se 1933. kada je Bunny
Austin iz SAD-a izašao na teren noseći šorc čime je šokirao javnost.
Godine 1939. turnir je bio privremeno zatvoren zbog pojave Drugog svijetskog
rata i takvo stanje se održalo sve do 1946. Za modu ova godina je bila
posljednja kada su se tokom igranja nosile duge pantalone. Poslijeratni period
je donio nove transformacije u tenisu, dodavajući tehnički napredak u samu igru.
Godina 1960. je označena dominacijom australskih tenisera Rod Lavera i Roy
Emersona kao i televizijskim prenosom. Na taj način turnir je predstavljen mnogo
široj publici i sam tenis je postao veliko-profitni, intenacionalni sport. Prvi
televizijski prenos Wimbledona u boji je održan 1967. godine.
Kroz 70-tih i 80-tih godina turnirom je dominirala nova generacija
internacionalnih igrača koji su uveliko zaokupili sve obožavaoce tenisa. Ti
igrači su Bjorn Borg, Jimmy Connors i John McEnroe. U ženskoj konkurenciji
dominirale su Sue Barker, Chris Evert i Martina Navratilova. Njihovi nastupi su
popunjavali tribine do posljednjeg mjesta. Najpoznatija britanska teniserka bila
je Virginia Wade, posljednja Britanka koja je osvojila Wimbledon 1977. Godine
1986. prvi put su u tenisu prihvaćene žute loptice dijelom iz razloga kako bi se
povećala vidljivost za televizijske kamere.
Tenis - sport za sve
Danas, tenis je poznat kao sport koji okuplja milione igraca i obožavaoca širom
svijeta. Konstantni programi turnira u teniskih događaja se održavaju tokom
čitave godine i današnji najbolji igrači su postali sportske ikone nove
generacije. Nešto što je nekada bilo obilježje kraljeva, danas je sport za sve.
Kao važan istorijski spomenik vremena u kojem je tenis još uvijek bio pod
intenzivnim razvojem, od velikog značaja je muzej u klubu The All England Lawn
Tennis and Croquet Club. Muzeum sadrži veliku kolekciju izloženih predmeta
prikazujući istoriju tenisa, razvoj teniskih reketova i loptica, kao i opremu
moderne igre.