POSTIMPRESIONIZAM

NASTANAK. Godine 1882, pred samu njegovu smrt, Manea je francuska vlada odlikovala Legijom časti. Četiri godine kasnije priredili su impresionisti, koji su od 1874. izlagali zajedno, svoju poslednju grupnu izložbu. Ta dva događaja označavaju prekretnicu - impresionizam je bio stekao široko priznanje i među umetnicima i u javnosti, ali to je bio dokaz da on nije više bio pokret koji krči nove puteve.

Budućnost je sada pripala postimpresionistima. Doslovno uzeto, ova bezbojna oznaka pristaje uz sve značajnije slikare posle 1880. godine. U određenom smislu, ona označava jednu grupu umetnika koji su prošli kroz impresionističku fazu, ali ih ograničenja tog stila nisu zadovoljila, te su ga prevazišli u raznim pravcima. Pošto nisu imali zajednički cilj, teško je za njih naći izraz koji bi ih bolje opisao nego što je impresionizam. U svakom slučaju, oni nisu bili" antiimpresionisti".

Zapravo, izraz postimpresionizam je prvi upotrebio britanski kritičar umetnosti Rodžer Fraj 1914. godine i upotrebljavao ga je da bi opisao razvoj evropskog slikarstva koje je usledilo nakon Klod Monea. Jedan od prvih kritičara slikarstva koji se posvetio problematici nastanka moderne je Džon Rivold. On je ovaj period definisao između 1886. i 1892. godine u svom delu "Postimpresionizam: Od Van Goga do Gogena" koje je izdato 1956. godine. Rivold je ovo delo smatrao nastavkom svog dela "Istorija impresionizma" koje je izdato 1946. godine. Takođe je istakao da će naredno izdanje biti posvećeno drugoj polovini postimpresionističkog perioda i njega je nazvao "Postimpresionizam: Od Gogena do Matisa". Ovo delo je trebalo da pokrije sve ostale slikarske pravce koji su proizašli iz impresionizma krajem XIX i početkom XX veka.

Nikako ne težeći da unište dejstvo "Maneove revolucije", oni su želeli da je i dalje razvijaju; postimpresionizam je u suštini jedan upravo pozniji stupanj, i to veoma značajan, onog razvoja koji je započeo oko 1860. godine slikama kao što je Maneov "Doručak na travi". Iako je danas gotovo opšteprihvaćeno gledište da je postimpresionizam nastao 1886. godine, oko završetka egzistencije ovog pokreta danas nema jedinstvenog gledišta u literaturi.

KARAKTERISTIKE. Kako postimpresionizam predstavlja nastavak impresionizma i napuštanje njegovih ograničenja, u okviru njega ne postoje jasni obrasci i pravila koja su koristili slikari ovog pravca, pa samim tim ne postoji jedinstvo ovog pokreta. Međutim, analizirajući slikarstvo značajnih predstavnika postimpresionizma istorija modernog slikarstva ipak uočava neke zajedničke tendencije u korišćenju tehnika i tema među njima. Kao i impresionisti, postimpresionisti koriste jarke boje, debeli sloj boje, jasne poteze i stvarni život kao temu svojih slika. Međutim, za razliku od impresionista više su skloni naglašavanju geometrijskih oblika, izobličenju formi radi postizanja ekspresivnog efekta i da koriste neprirodne boje. Takođe, postimpresionisti nisu bili zadovoljni trivijalnošću tema i nedostatkom struktura u impresionističkim slikama, ali su ih svi važniji predstavnici ovog pokreta prevazilazili na svoj način.

Kao što tehnike slikanja i motivi njihovih slika nisu jedinstveni, tako i njihovi umetnički ciljevi nisu jedinstveni. Međutim, možemo reći da su im glavni zajednički ciljevi povratak strukturnoj organizaciji pikturalne forme, naglašavanje dekorativneorganizacije kompozicije u cilju celokupnog jedinstva i više-manje svesno preterivanje izgleda prirode radi prezentacije emocionalnog odnosa prema modelu.

Iako su često pravili zajedničke izložbe, postimpresionisti nisu bili jedinstven pokret. Svoja dela su stvarali u različitim geografskim oblastima i u različitim stilskim kategorijama, kao što su fovizam i kubizam.

PODELA. Postimpresionisti su reagovali na impresionizam u dva glavna smera: prvi smer možemo okarakterisati kao Sezanovo slikarstvo u kome je izražena težnja za konstruktivnijom i racionalnijom umetnošću; drugi smer postimpresionizma odlikuje odlučujući subjektivan i ekspresionistički izraz.