FUTURIZAM
.jpg)
Futurizam se pojavio 1909. godine u Italiji. Naziv potice od latinske
rijeci “futurum”- buducnost. Futurizam karakterise svestranost.
Njegovi pobornici bavili
su se politikom, literaturom, slikarstvom,skulpturom, muzikom,
arhitekturom, filmom, a izmisljali su i nove umjetnosti
(taktilizam-umjetnost buke); htijeli su revolucionirati cak i nacin ishrane
(izdali su manifest futuristicke kuhinje), odbacivali su sve prirodno i
povijesno sto stavlja covjeka u podredjen plozaj- bolesti, nesrece, smrt,
stare institucije i vrijednosti, kao muzeje, biblioteke, stare gradove, koje
su sve htjeli potopiti, spaliti, razrusiti. Da bi se covjek oslobodio svih
tih ogranicenja, futuristi su trazili da on bude bezosjecajan, nemilosrdan i
neustrasiv, i obozavali su nasilje i opasnosti koji ga mogu uciniti takvim.U
drustvu je trebao da vlada teror sretnih, a umjetnost ne bi smjela biti
drugo no agresija i svirepost. Proglasavali su se primitivcima jedne nove
osjecajnosti identificirajuci toliko covjeka i masinu da su govorili kako ih
bol covjekov ne zanima vise od boli jedne elektricne svjetiljke. Manifestom
su proklamovali ljepotu brzine, smrt vremena i prostora i zivot u
apsolutnoj, vjecnoj i svuda prisutnoj brzini. Pjesnik Marineti, vodja
italijanskih futurista, napisao je: „ Svijet je obogacen novom ljepotom,
ljepotom brzine. Trkacki automobil ljepsi je od Nike Samotracke.“
Izrazavanje dozivljaja brzine dovelo ih je do slicnih rezultata kao i
kubiste. Zeleci ne samo prikazati, vec i izraziti pokret, brzinu ‚razbili’
su dvodimenzionalnost povrsine umnozavajuci i prozimajuci planove u
kretanju. Time su ukinuli razmak izmedju predmeta i uspostavio se
kontinuitet prostora razlicite gustoce.
Cilj futurista je bio izraziti
dinamiku modernog zivota, brzinu i efikasnost masine, pa su svoju paznju
usmjerili na pokret i stvaranje opticke iluzije svjetlosti. Iako je
futurizam uglavnom literarni pokret, on se ispoljio i u slikarstvu i
skulpturi i dao je nekoliko znacajnih umjetnika, kao sto su Gino Severini,
Giacomo Balla i Umberto Boccioni.
