|
Naziv "trbušni ples" potiče od francuskog izraza "Dance Du Ventre", to
znači "ples stomakom". Ovaj ples se naziva jos i "orijentalni ples",a
takođe i "Raks Sharqui", odnosno "ples istoka"!
U
Grčkoj ga obično zovu "Cifte Telli", a u Turskoj "Rakkase"!
Srednjoistočni ples potiče iz više različitih izvora. Tragovi plesa mogu
se pronaći još u Mesopotamiji, gdje su u hramovima pronađene gravure koje
opisuju plesače. Isti tip ovih gravura pronađen je i u Egipatskim
hramovima koji datiraju još od 1000 god. prije nove ere, kao i u Grčkoj.
Mnogi vjeruju da je ovaj ples nastao kao drevni ritual za plodnost i
rađanje djeteta. Sveštenice su nekada bile, takozvane, svete ljubavnice,
koje su svojim plesom prizivale Boginje plodnosti. Neki od tadašnjih
pokreta identični su pokretima koji se danas izvode u modernom
srednjoistočnom plesu. Postoje zapisi od nulte godine, koji opisuju
plesačice sa Nila kao brzo vibrirajuće.
|
|
|
Postojale su čak i različite vrste plesačica.
Ghawazee
i Romske plesačice su bile ulični izvodači bez naročitog obrazovanja.
Druga vrsta plesačica su bile Awalim. Almeh je bila žena učena umjetnosti
plesa i muzike. Često su svirale oud (muzički instrument sjeverne Afrike i
jugozapadne Azije sličan lauti) i često su dolazile sa listom pjesama i
poema koje bi mogle da izvode i recituju za publiku Almeh izvodača ste
mogli imati i samo za vaše uši, u vašem domu, ali za veoma veliku cijenu.
Ustiz je bio neka vrsta menadžera ovim plesačicama. Ove dvije vrste
plesačica su imale veoma različite stilove plesa. Najčešće su ples
izvodile žene ženama, odvajanje polova i umotavanje žena velom uslovljavao
je Islam, što potiče još iz Vizantije. Tokom Otomanske vladavine u Egiptu
je došlo do povećanja turizma i broja vojnika.
Ghawazee plesačice su u ovome vidjele način zarade, te su pratile vojničke
kampove i plesale za vojnike. Osramoćen i ogorčen, tadašnji vladar,
protjerao je Ghawazee u Esnu (južni dio Egipta), da bi riješio problem. Za
ovo vrijeme, mnogi slikari, koje poznajemo kao Orijentalne slikare,
posjetili su Egipat, Maroko i Tunis. Naslikali su mnoga prelijepa djela,
predstavljajuci plesačice i hareme. Pošto ovim umjetnicima obično nije bio
dozvoljen ulaz u hareme, malo je vjerovatno da im djela opisuju stvaran
haremski život..
|
|
U 1880-im, ples zvani Salome Ples, napravio je bum u Evropi. Ples je bio
djelimično inspirisan od strane Mata Hari, koja se predstavljala kao
istočna plesacica, a, u stvari, više je bila slavna striptizeta. U
1890-im, svjetski sajam je predstavio srednjoistočni ples zapadnom svijetu.
Ovaj ples je, da bi privukao pažnju ljudi, nazvan Trbušni ples. U to doba
bilo je veoma riskantno govoriti o ženskim kukovima zbog dvosmislenog
značenja, stoga, iako je belly (trbuh) bila zvučna reč, to je bilo
najdalje dokle su mogli otići a da izbjegnu probleme. Tadašnje plesačice
nisu bile obučene poput današnjih.
Bile su potpuno obučene u dugačke haljine sa jednostavnim djelićem tkanine
povezanim oko struka. Moderni kostimi pojavili su se mnogo kasnije.
Hollywood je bio začetnik ove promjene. Kao i sve što dolazi iz Hollywood-
a kostimi su bili mnogo glamurozniji. Stari hollywood-ski filmovi
prikazuju žene u dvodijelnom kostimu za ples, sastavljenog od šljateceg
grudnjaka i pojasa. Poslednje dorade na kostimu izvrešne su u Egiptu, gdje
je pojas spušten na kukove. Ovako su pokreti bili znatno izražajniji.
|
|
|
U
1920-im, Egipat je, slijedeći američke korake, počeo da snima filmove se
plesačicama. To je bio začetak koreografije na Srednjem Istoku, jer, prije
toga ples je bio čista improvizacija.
Međutim, filmovi su učinili da plesačice, nenaviknute da ponavljaju
pokrete, izgledaju nespretno i neorganizovano, iako je među njima bilo
mnogo izvrsnih plesačica koje su se individualno mogle zapaziti.
Neke od najpoznatijih plesačica započele su karijeru u Casino Opera, koji
je okupio plesačice kao što su: Samia Gamal, Tahia Kareoka, Nadia Afek...
U SAD su plesačice počele da koriste veo kao plesni rekvizit, a Samila
Gamal je bila prva koja je takav ples predstavila Srednjem Istoku.
U
stvari, veo je bio ideja njenog koreografa koji je tražio način da što
bolje izrazi gracioznost njenih ruku. Nema pisanih dokaza da su prije
ovoga plesačice koristile veo za ples, iako su Orijentalni slikari slikali
plesačice sa velom u rukama. Teško je reći da li su ove slike, kao i mnoga
djela Orijentalnih slikara, bile stvarne ili samo maštovite.
U
1950-im, noćni klubovi u Kairu rađaju neke od najvećih plesačica svih
vremena. Među njima su Souhair Zaki, Naha, Aza Zharif, Nagia Fouad, Nadia
Hamdi, Fifi Abdou, i Ragia Hassan. Nagia Fouad je takođe doprinijela
razvoju koreografije. Iako nije bila ekspert za improvizaciju, imala je
smisla za posao i unajmila koreografa. Medutim, u Egiptu, zbog uticaja
Islama, došlo je do pada interesovanja za ples.
|
|
Ali, nova dva mjesta
postaju centrima plesa. Jedno od njih je Baharain, koji se zbog slabog
uticaja Islama, pretvorio u srednjoistočni Las Vegas.
Drugi je Liban, na
koji Islam takođe nije imao mnogo uticaja. U Turskoj
ples više liči na
kabare. Plesačice su veoma oskudno odjevene u zavodljivim haljinama.
SAD su imale uticaj ne samo na korištenje vela kao plesnog rekvizita,
nego i na korištenje sablji i zmija.
Romi su vjerovatno dali
najveći doprinos razvoju plesa. Nawar-i (indijska riječ za Rome), su
putovali iz Indije, preko Srednjeg Istoka i Evrope i zaustavili se u
Španiji. Mnogi vjeruju da su Nawar-i preci Ghawazee-a. Ako pažljivo
posmatrate, i danas možete da primjetite sličnosti između indijskog
plesa i plesa Srednjeg Istoka.
|
|
|
Srednjoistočni ples je
takođe preteča Flamenka. Flamenko i Hula ples su vjerovatno
najsličniji srednjoistočnom plesu;
osnovna razlika između
Flamenka i srednjoistočnog plesa je što se kod Flamenka pažnja više
posvećuje stopalima i rukama, a kod srednjoistočnog kukovima.
Srednjoistočni ples je
70-ih u SAD zapao u krizu, ali danas se ponovo vraća zahvaljujući
filozofiji novog doba i umjetnicima poput Shakire.
Ipak, na Srednjem
Istoku, ovaj, vjekovima star ples, gubi naklonost publike, uglavnom
zbog pravila Islama, ali i zbog činjenice da se mladi okrenu ovom
plesu tek kad počnu da stare. Oni vide ovaj ples kao ples svojih baka
i stoga gube interesovanje. Iz navedenih razloga cini se da će
odgovornost očuvanja tradicije srednjoistočnog plesa pasti na neke
druge zemlje i narode.
|
 |
|
