Geografija
Rusija je najveća država na svijetu koja se nalazi u Evropi i Aziji. Evropski
dio Rusije uključuje samo Ruske teritorije zapadno od planine Ural. Rusija nema
povoljnu klimu (ponekad je previše hladno, ponekad previše suvo), pa je
poljoprivreda ove zemlje manje razvijena. Rusiji pripadaju najdublje jezero na
svijetu (Bajkalsko jezero), najduža reka
(Volga), kao i najviša planina (Kavkaz) u Evropi. Klima je slična kao klima
Sjeverne Amerike.
Rusija se obično deli na zapadni evropski (oko 3,5 mil. km²) i istočni azijski
dio - Sibir (13,5 mil. km²). Prirodnu granicu ovih dvaju dijelova čini planina
Ural, koja se prostire u smijeru sjever - jug u dužini od oko 2.100 km od
Severnog ledenog okeana do granice sa Kazahstanom.
Rusija ima 37.000 kilometara morske obale i izlazi na tri okeana: Atlantski,
Severni ledeni i Tihi okean. Najveća ostrva i arhipelazi su: Nova Zemlja, Zemlja
Franca Jozefa, Novosibirska ostrva, Sahalin, Kurilska ostrva i.t.d.
Većina predjela Rusije su ravnice, koje su na jugu stepe, dok su na sjeveru
šumovite. Na krajnjem severu su predeli tundri. Pored Urala, planine Rusije su:
Kavkaz (vrh Elbrus je sa 5.642 metara najviši vrh Rusije i Evrope), Altaj i
vulkani na Kamčatki.
U Rusiji je najveće slatkovodno jezero po zapremini na svijetu - Bajkalsko jezero.
Najveće rijeke Rusije su Volga i Don u evropskom dijelu, i Ob, Irtiš, Jenisej, Lena
i Amur u azijskom.
Evropska Rusija
Najveći dio evropskog dela Rusije zauzima Istočnoevropska ravnica, sa nizijskim
reljefom koji samo ponegde prelazi u uzvišenja (Valdajska i Srednjeruska na
zapadu, Privolžje uz srednji tok Volge) čiji vrhovi ne prelaze 200 - 400 m. Kroz
ovu niziku protiče Volga (3.688 km), privredni i kulturalno najvažnija rijeka
Rusije. Prevladava kontinentalna klima koja na krajnjem sjeveru prelazi u
polarnu, a u uskom pojasu crnomorskog priobalja u mediteransku. Od severa prema
jugu ređaju se pojasevi crnogorične šume, miješane šume, prelazne šumsko-stepske
zone, i stepa pokrivena plodnom crnicom (černozemom). Uz obale Kaspijskog mora
zbog jakog isparavanja prisutna je i polupustinja.
Na krajnjem jugu evropske Rusije granicu sa Gruzijom i Azerbejdžanom čini
planina Kavkaz sa najvišom tačkom Rusije, Elbrusom (5.633 m).
Sibir i Daleki istok
Na zapadu Sibira prostire se velika Zapadnosibirska ravnica kroz koju protiče
najduža ruska rijeka Ob (sa Irtišem 5.568 km, 5. na svetu). Između rijeke Jenisej na
zapadu Lene na istoku nalazi se Srednjesibirska visoravan sa vrhovima do 1.700
m. Srednjejakutska ravnica kroz koju protiče Lena dijeli ovu visoravan od
planinskih lanaca istočnog Sibira.
Na jugu i istoku Sibira do obala Tihog okeana prevladava planinski reljef sa
lancima čiji su vrhovi uglavnom iznad 2.000 m (Beluha u Altajskom lancu - 4.506
m, Ključevska Sopka na Kamčatki - 4.750 m). Ovdje se nalazi i najveće i najdublje
rusko jezero - Bajkalsko (31.500 km², dubina 1.637 m, najdublje na svijetu).
Klima većeg dela Sibira je vrlo oštra kontinentalna koja na sjeveru
prelazi u polarnu, a na većim nadmorskim visinima u planinsku. Prevladavaju
guste crnogorične šume - tajge, sa zonama oskudne vegetacije - tundrama - i
zonama trajnog leda na krajnjem severu. Ruski daleki istok ima monsunsku klimu.