Srpska Atina
 

Od samog početka, Novi Sad je bio višenacionalni grad. Najviše je uvijek bilo Srba, a bilo je i drugih: Mađara, Hrvata, Slovaka, Rusina, Grka, Cincara, Jevreja, Rumuna, Roma i ko zna sve koga. Taj svoj multikulturni imidž sačuvao je do danas. Jedan putnik je o Novom Sadu 18. vijeka napisao: ,,Ovaj slobodni grad je znamenit primjer šta sve može da učini tolerancija i trgovina.“ Od 1748. gradom je upravljao slobodno izabrani Magistrat. Novi Sad je tada imao 4.620 stanovnika. Prema dogovoru srpskog i nesrpskog stanovništva, naizmjenično su se na čelnim funkcijama grada smjenjivali pravoslavac i katolik. Početkom 19. vijeka, srpski prosvetitelj, reformator pravopisa Vuk Stefanović Karadžić, rekao je da je Novi Sad ,,najveće srpsko opščestvo na svijetu“. U Revoluciji 1848/9, grad je bombardovan i uništen. Nekom čudnom snagom, njegovi građani su ga obnovili u kombinaciji baroka i drugih arhitektonskih stilova, uzdigavši ga u drugoj polovini 19. veka u ,,Srpsku Atinu“. Poslije Prvog svjetskog rata i raspada Austrougarske monarhije 1918, Novi Sad je – kao i cijela Vojvodina – svojom istorijskom odlukom ušao u sastav Srbije, odnosno novostvorene Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, tj. buduće Jugoslavije. U 20. veku, Novi Sad je nastavio svoj tihi podunavski put razvoja u kulturnom i privrednom pogledu. Razvio se u moderan evropski grad s bulevarima i velikim građevinama, kao što je velelepna zgrada Banovine, jedan od simbola grada. Poslije tragičnih događaja u Drugom svjetskom ratu, kada je stradalo mnogo Novosađana, grad se naglo uvećao i proširio na sve strane.