Poznate osobe
SVETOZAR
MILETIĆ ,
(1826-1901), advokat,
političar, gradonačelnik Novog Sada. Bio je predsjednik Družine za
ujedinjenje i oslobođenje srpsko sa sjedištem na Cetinju. Osnovnu školu pohađao je u rodnom mestu i u bataljonskom središtu u Titelu, a potom se upisuje u Srpsku pravoslavnu veliku gimnaziju u Novom Sadu, gde je ostalo zabeleženo da je Svetozar „najbolji đak koga je gimnazija ikada imala“ (Jovan Hadžić). Materijalno su ga pomagali bogati, ugledni i plemeniti Srbi. Po položenoj maturi, upisuje se, 1844. godine na Evangelistički licej u Požunu (Bratislava) gde se uključuje u rad srpske đačke družine koja broji 40 članova i koja deluje pod uticajem sveslovenskih ideja. Oni izdaju časopis Srpski soko, u kome Miletić objavljuje svoje prve književne i političke tekstove. Zanesen panslavizmom, svom imenu dodaje ime Sveslav. Godine 1864. Miletić je veoma angažovan i kod preseljenja Matice srpske iz Pešte u Novi Sad. |
ĐURA
DANIČIĆ Daničić, Đura (Popović, Đorđe), filolog, lingvista (Novi Sad, 16. IV 1825 — Zagreb, 17. XI 1882) Četvrti je sin, od njih pet, novosadskog sveštenika Jovana Popovića i majke Ane (rođ. Mojić, iz Sombora). Kada mu je bilo 13 godina, umro mu je otac, pa je s braćom ostao uz majku i na starateljstvu Petra Jovanovića, zamenika direktora novosadske gimnazije Jovana Hadžića. Svoje prezime je promenio najpre u Jugović, a zatim (1847) u Daničić, a ime u Đura, i to ime i prezime zadržao je do kraja života. Završio je pet razreda gimnazije u Novom Sadu (1835—1841), a VI, VII i VIII (1841—1844) u evangelističkoj gimnaziji u Požunu (Bratislava), od kojih su VII i VIII smatrani filozofskim naukama. Tu mu je profesor bio i poznati slovački pjesnik Ljudevit Štur. U novosadskoj gimnaziji učio je uglavnom na mađarskom i latinskom jeziku. Godine 1856. postao je bibliotekar Narodne Skupštine i sekretar Društva srpske slovesnosti. 1865. ostavio je profesuru, i na kratko vrijeme postao činovnik Uprave pošta. |
MIŠA
DIMITRIJEVIĆ Dimitrijević, Miša, političar, novinar (Novi Sad, 12. II 1846 — Novi Sad, 23. XII 1889) Otac mu je bio ćurčija, koji je u vreme Bahovog apsolutizma ekonomski posrnuo pa je s mukom izdržavao porodicu. Mati mu je bila sestra slikara Dimitrija Avramovića. Niže razrede gimnazije učio je u Novom Sadu a više u Sremskim Karlovcima i Osijeku. Kao pitomac Tekelijanuma u Pešti je završio pravo 1869. Posle toga izabran je za podbeležnika Novosadskog magistrata. Dok je studirao bio je sekretar akademskog društva. Aktivno je učestvovao u Omladinskom pokretu i u nekoliko mahaova je bio biran za sekretara glavnog odbora Ujedinjene omladine srpske. Jedno vreme bio je zamenik velikog beležnika a od maja 1871. postao je i senator magistrata. Uživao je glas vrednog, sposobnog, brzog i veštog službenika. U javnim poslovima dolazili su do izražaja njegova ambiciozna i autoritativna priroda, borbeni i nepopustljivi, a ponekad i zajedljivi karakter. Kao student priklonio se politici Svetozara Miletića i njegove Srpske narodne slobodoumne stranke. Poslije raspada Srpske narodne stranke, postao je vođa ogranka Srpske liberarne stranke u Vojvodini. 23. decemnra 1889. ubio ga je Jaša Tomić, urednik lista "Zastava", zbog novinarskih polemika koje su dobile lični karakter. |
JOVAN
JOVANOVIĆ ZMAJ,
srpski književnik. Pored Đure Jakšića, Zmaj je drugi veliki liričar srpskog romantizma. Gimnaziju je pohađao u Novom Sadu i Požunu, a pravo u Pešti, Pragu i Beču. Potom odlazi u Peštu za nadzornika zadužbine Tekelijanuma, gdje istovremeno studira medicinu i izdaje satirični list Zmaj („3. maj“), po kome je i dobio ime. Kad je završio medicinu, živi kao liječnik u Novom Sadu, Beču, Beogradu, Zagrebu i drugim mjestima. U toku cijele druge polovine 19. vijeka on je najproduktivniji srpski pjesnik, urednik mnogih listova i časopisa i jedan od najistaknutijih novinara. Dvije najbolje zbirke njegovih pjesama su Đulići i Đulići uveoci. Veliki broj njegovih šaljivih i dječjih pjesama, štampanih po raznim listovima i časopisima, izašao je u dva izdanja cjelokupnih djela: "Pjevanja" i "Druga pjevanja" (srp. Pevanija i Druga pevanija). Posljednje su štampane zbirke: Snohvatice i Devesilje. U prozi je napisao jednu pjesničku legendu (Vidosava Branković) i jedan šaljivi kazališni komad (Šaran). Zmaj je i prevodio dosta, naročito iz mađarske književnosti. Najbolji su mu prijevodi mađarskog pjesnika Sándora Petőfija. Pored ostalih pjesama, od njega je preveo spjev Vitez Jovan. |