Donatelo

 

Jedan od najvecih  vajara italijanske renesanse, pored Mikelandjela, je Firentinac Donatelo, koji je svojim delima izrazio skoro sve vidove renesansne umetnosti. Bio je naklonjen idejama humanizma i odlican poznavalac anticke i rimske umjetnosti. Inspirisao se primjercima iz anticke umjetnosti, koje transformise na svoj nacin.

Po nekim izvorima se smatra da je Donatelo ucio vajarstvo od vajara koji su radili na katedrali u Firenci oko 1400. godine. Bio je clan radionice Lorenca Gibertija koji je 1402. godine pobjedio na konkursu  za dekoraciju vrata firentinske krstionice.

Šta god uzimao kao temu, Donatelo je obogacivao pricu jakim dramskim efektima i sve njegove figure su nabijene velikim osecajem prisutnosti isto kao i jakim, karakternim ličnostima. Mnoge od ovih statua se odlikuju introspektivnošću i dubokom zamišljenošću koje autor testira kako duhovno tako i intelektualno, mada je Donatelo takođe stvorio grupe skulptura koje sadrže dečačku razdraganost koja se bavi sviranjem i plesom.

Donatelovi savremenici su primetili da je neozenjen i bez dece i prezirali njegov «gizdav» nacin oblacenja, ali ovakvi komentari su bili uobicajeni i tumaceni kao vajarova posvecenost ustanovljavanju sopstvene umetnicke prakse.  

 

Prvi je posle antike, u bronzi izlio muski akt u prirodnoj velicini. To je njegova statua Davida. Statua Davida je osmisljena tako da se moze posmatrati sa vise strana. Ovom statuom predstavljen je biblijski junak, simbol gradjanske vrline. Mladic uziva u pobedi što je istovremeno zavodljivo, religiozno i politicki vazno.
Poput   rimskih konjanickih statua postavljenih na forume rimskih gradova, Donatelo je je izlio u bronzi konjanicku statua Gatamelate za trg u Padovi. Izrazajno Gatamelatino lice ima vrednosti rimskih portreta. Rimska je i snaga i volje i autoriteta kojim ovaj italijanski kodontijer upravlja snazne muskulature. Ogromna statua, 3,36 x 3,96 m, izvrsno je uravnotezena. najveci problem kod konjickih skulptura je taj što tanke noge nose ogromnu tezinu tijela. Kod svih dotadašnjih skulptura jedna noga konja je bila u zraku, što je izbacivalo iz ravnoteze cijelu kompoziciju. Donatello je pod tu podignutu nogu postavio modernu topovsku kuglu i tako je sa jednom malom intervencijom uravnotezio cijelu kompoziciju. Gatemelata je radjen po najnovijoj renesansnoj modi i namijenjen je tome da ovjekovjeci slavu velikoga vojnika.
Iako skulptor, Donatelo je projektovao na svojim reljefima trodimenzionalni prostor pomocu linearne i vazdusne prspektive. Na postamentu za Svetog Djordja, gde je svetitelj prikazan kako ubija azdaju, u prizoru su fino iznijansirani odnosi svetlo- tamnog, kojima je postignuta aluzija prostora, vazduha i atmosfere.

 

 

 

pocetak