o pravcu

          Prekid sa srednjim vijekom oznacila je renesansa. Ona je jedan od najkrupnijih pokreta u kulturi zapadne Evrope, koji je doveo do preokreta u nauci, filozofiji, knjizevnosti i likovnim umjetnostima. Italija je zemlja u kojoj je umjetnost renesanse nasla svoj najvisi izraz, jer je u njoj najprije doslo do razvoja gradova i gomilanja bogatstva u pojedinim gradanskim porodicama.

          Uporedo sa materijalnom, razvijala se duhovna kultura koja se izrazila u sve vecem interesobvanju za anticku umjetnost. Nosioci te nove kulture bili su humanisti koji su kulturu usmjerenu prema covjeku suprotstavljali skolastickoj nauci i teologiji. Za italijanske humaniste srediste univerzuma vise nije bio bog, vec covjek, univerzalno obrazovani humanista, predstavnik novcane i intelektualne elite. Humanisti su sakupljali i proucavali anticke rukopise, ucili grcki i latinski jezik, istrazivali ostatke anticke arhitekture i skulpture. Razvijena samosvijest i samopouzdanje omogucili su im da slobodno biraju uzore, koje nalaze u antici i prirodi, donose zakljucke i da ih analiticki obradjuju. Stvoreno je racionalno i naucno shvatanje svijeta i ojacala je individualnost italijanskog i evropskog gradanina. Zasnovana na empirijskom dozivljaju svijeta i kritickom odnosu prema autoritetima, renesansa je oslobodila bujicu stvaralacke energije prvo u Italiji i Nizozemskoj, a zatim u Njemackoj i Francuskoj.

          Svijet u kome je stvoren renesansni umjetnik bio je mnogo slozeniji od svijeta njegovih prethodnika. Umjetnik ne samo da je bio prijatelj humanista, filozofa i knjizevnika, vec je i sam bio univerzalno obrazovan i svestran stvaralac. Mnogi su bili istovremeno arhitekti, skulptori, slikari, naucnici i pjesnici. Upuceni na prirodu, proucavali su optiku I ustanovili zakonitosti linearne i vazdusne perspektive. Znacajan predmet proucavanja umjetnika bilo je i ljudsko tijelo, njegova anatomska struktura, zakoni pokreta i proporcije od kojih zavisi njegova ljepota.