| Prema Anaksimenu, suština kosmosa i čovjeka kao mikrokosmosa jeste
"bezgranični vazduh". Pod uticajem mitološke predstave o dahu-duši i
činjenice da živimo samo dok dišemo. tj. dok ne izdahnemo - Anaksimen često
identifikuje vazduh (aer) i dušu (pneuma, psyche): "Kao što je
naša duša vazduh i kao takva upravlja nama i stvara od nas jedinstvo, tako i dah
i vazduh obuhvataju i nose cijeli kosmos." Anaksimandrov apejron se kod
Anaksimena pojavljuje samo kao atribut supstancije, a ne kao ona sama. Na taj
način, Anaksimen je prvi u filozofiji uspostavio razliku između supstancije i
njenih modusa. Osim toga, on je prvi na svijetlo dana izveo i sva četiri osnovna
elementa (zemlja, voda, vazduh i vatra), što će kasnije imati veliki značaj u
filozofiji i nauci. Umjesto Anaksimandrovih suprotnosti zagrijevanje-hlađenje,
Anaksimen uvodi suprotnosti razrijeđivanje-zgušnjavanje: "razrijeđujući se
(vazduh) postaje vijetar, a zgušnjavajući se vijetar postaje oblak, pa
zgušnjavajući se još više voda, zatim zemlja pa kamenje, a ostalo (nastaje) iz
toga (...) kretanje je viječno i uslijed njega nastaju promijene" (1982 I: 87). |
