Prvi krstaški rat (1096-1099)
Napad na Nikeju |
Prvi krstaški rat trajao je od 1096. do 1099. godine i pokrenuo ga je
papa Urban II sa ciljem oslobođenja Hristovog groba i oslobađanja svetog grada
Jerusalima od vlasti nevernika (muslimana).Krstaši su tokom pohoda osvojili
Jerusalim i još neke gradove. Na temeljima vojnih uspeha stvorene su prve
krstaške države, a u samom Jerusalimu su stvoreni prvi viteški redovi. Ovo je
jedini krstaški rat (a bilo ih je posle još nekoliko) koji je ispunio zadati
cilj, oslobađanje Jerusalima. Vizantija je tokom 1071. godine zadobila dva teška udarca, Normani su zauzeli Bari (poslednji posed na Apeninskom poluostrvu), dok su Turci Seldžuci nakon bitke kod Mancikerta zauzeli teritorije na prostoru Male Azije, pa je vizantijski car Aleksije I Komnin (1081.-1118.) bio prinuđen da potraži pomoć u Evropi koju nije gledao blagonaklono. Na njegov poziv se odazvao papa Urban II koji je bio zabrinut za sveto mesto (Jerusalim). Saziva 1095. godine sabor u Klermonu kojem prisustvuje oko 200 biskupa, kneževa i plemića. Odlučeno je da se krene u oslobađanje svetog mesta. Prvi krstaški rat nije vodio nijedan kralj već vojvode. Najznačajnije vojvode i njihovi putevi prema Carigradu su:
Gotfrid Bujonski - sa vojskom se kretao duž Dunava, kroz Ugarsku i Srbiju Rejmond Tuluški i Igo - preko Alpa, kroz severnu Italiju i Dalmaciju Boemund Tarentski - preko Jadranskog mora od Apulije do Drača pa kopnenim putem do Carigrada
|
U proleće 1097. stižu u Carigrad gde se trebaju izvršiti pripreme za dalje
delovanje. Komnin je tražio da krstaši polože zakletvu da će Vizantiji predati
sve oblasti koje joj u osnovi i pripadaju. Isprva su se nećkali da bi na kraju
ipak položili tzv. Zakletvu vernosti i odanosti. Dugo su opsedali Nikeju a na
kraju je garnizon predao ne njima nego Komninu. Uspeli su da osvoje Antiohiju (tu
su se pokazale slabosti krstaša - nespremni, većina kao da je pošla u avanturu).
7. juna 1099. počela je opsada Jerusalima koja je trajala 4 sedmice. U pomoć su
stigli Đenovljani sa spravama za opsadu. Nakon pada, u Jerusalimu je tri dana
vladao potpuni haos - pljačkanje i ubijanje na sve strane. Međutim, trebalo je
organizovati osvojeni deo. Igo je postavljen za upravitelja tzv. Jerusalimske
kraljevine dok je Bujonskom pripala titula čuvara groba Gospodnjeg, a njegovi
naslednici su uzimali titulu kralja. Formirane su kneževina Antiohija i 2
grofovije (Edesa i Tripoli) na feudalnoj osnovi. U ovom periodu veliki broj
stanovništva se doseljava iz Evrope kako bi zaradio, a verski cilj se brzo gubi.
Značajno je istaći i formiranje viteško-monaških redova čiji članovi imaju
obavezu braniti krstaške države. Najznačajniji su:
|