NAVIJACKI STIL
Moda na stadionima, među navijačima!? Kada bi ste
postavili takvo pitanje bilo kome ko se ne razumije u fudbal i onima koji
njime nisu zaluđeni uslijediće logično pitanje/ odgovor: Pa zar to postoji?
Većina '' normalnog '' svijeta navijače smatra barabama, uličarima,
probisvetima...bar je takvo stanje kod nas. Pitajte bilo koju žensku osobu
šta misli o navijačima, verovatno će vas samo poprijeko pogledati... '' a da
to su oni što se tuku po stadionima, što i dalje furaju fajerke, trenerke,
brze patike i šalove oko vrata...'' Kod nas je možda tako, a i bilo bi
bezveze pričati o modi na našim stadionima kada na njima nema nikoga osim
šačice onih redovnih najvjernijih.
O modi na njemačkim stadionima takođe nema šta da se puno kaže pošto je
situacija tamo i dalje slična onoj na koju smo već navikli: repovi, brčići,
tri šala oko vrata, dva oko struka, traka oko čela, prišivači po prslucima
od teksasa... Čast izuzecima, a to su uglavnom likovi odrasli na punk muzici
ili skinhead kulturi pa nije rijetka pojava i velikog broja fanova u Fred
Perry, Lambretta, Ben Sherman, Lonsdale, Hooligan i sličnoj streetwear odeći.
Žabari naravno uglavnom idu kao manekeni i na utakmice. Bočne tribine na
stadionima u Rimu, Torinu ili Milanu mirišu na najnovije parfeme; kožne
jakne, džemperčići, ulje u kosi... redovna su pojava među tifozima.
Engleska je međutim nešto sasvim drugo...
Prvi put sa pojavom modova, tokom šezdesetih godina prošlog vjeka, momci
koji su uglavnom poticali iz radničkih porodica voljeli su da na sebe nabace
nešto markirano. Za njih su noćni klubovi i fudbalski stadioni bili mjesta
na kojima su imali priliku da prošetaju novu potpisanu odjeću.
Tokom osamdesetih godina u Engleskoj je nastao pojam Football Casuals koji
je proistekao iz mode skinheadsa. Nakon redovne odeće koju su furali skinsi:
Harrington, Fred Perry, Jon Wood, Ben Sherman, Lonsdale, Sta Prest, Dr
Martens ... na engleskim ulicama, pabovima, stadionima masovno su počeli da
se pojavljuju momci u Peter Storm jaknama, Pringle rolkama, Lacoste majicama,
Burberry šalovima...
Bilo je prestižno imati na sebi skupocjenu, markiranu majicu, jaknu ili šal.
U to vrijeme nije bilo mnogo prodavnica koje su ih prodavale. Tinejdžeri su
uglavnom mogli sebi da priušte Levi's farke koje su kupovali u Tesco
radnjama, ali našlo bi se tu love i za po koju tenisku majičicu (Fila,
Lacoste, Sergio Tacchini, Head) koje su bile obilježje prvih Casulaca.
Odjeća je u to vreme na ostrvo stizala iz inostranstva. Britanski klubovi
vladali su Evropom, a navijači su koristili svaku priliku da skoknu preko i
nabave '' in '' robom. Scousersi, fanovi Liverpoola-četvorostrukog prvaka
Evrope, provodili su i po nedelju dana u Italiji ili Francuskoj kada je
njihov klub tamo igrao, i '' operisali '' po robnim kućama, buticima i
sportskim radnjama. Kući su se vraćali sa punim torbama Slazanger, Ellese,
Kappa, Nike, Lois, Anoraks, Lacoste i drugih krpa.
Inter City vozovi bili su puni navijača skockanih po Casuals modi. Veoma
bitnu stvar činile su i nove patike, posebno Adidasove Samba i Diadorine
Borg Elite. Uprkos naletima mokasina i planinarskih cipela patike su tokom
osamdesetih bile hit.
Krajem osamdesetih Casual euforija se stišava da bi sedam, osam godina
kasnije ponovo postala preokupacija navijača.
Lacoste i Burberry su možda i jedine dvije etikete koje su i nakon dvadeset
godina zadržale vrtoglavu popularnost. Vremena se menjaju pa tako i moda.
Ralph Laurenove golf jakne i polo majice postale su neizbježni odjevni
predmeti. Prvi put klinci od šesnaest, sedamnaest godina odvajaju po 150
funti za džemper ili cipele.
Trenutno je broj jedan Stone Island, veoma upečatljiva roba zbog oznake (poput
kompasa, sličan Nato znaku) koja je kao prišivač sa dva dugmića prikačena na
lijevi rukav jakne, duksa ili džempera. Krajem osamdesetih se prvi put
pojavila u Velikoj Britaniji. Na engleske tribine su je iz Italije donijeli
preprodavci i lopovi koji su tamo odlazili prvenstveno zbog Armani džinsa.
Kada je stigao u London Stone Island džemper je koštao 200 funti!!!
Krajem devedesetih policija je uočila vezu između markirane odjeće i
huligana. Ukapirali su da ne moraju da motre na nekoga ko urla na stadionu
svih devedeset minuta obučen u dres i ogrnut klupskim šalom, već na lijepo
odjevene momke po pabovima i oko stadiona od kojih veliki broj već ima
zabranu odlaska na utakmice. Koliko su se huligani poistovjetili sa
popularnim brendovima govori i činjenica da svaka ekipa ima svoj bedž
''Stone Island on Tour'' sa ispisanim imenom kluba ili vizit karte sa
Burberry šarom na kojoj piše '' Upravo ste dobili batina od Aston Villa
Youth-a ''
Cardiff City-ev Soul Crew trenutno je jedna od vodećih huliganskih ekipa na
ostrvu. Na dan utakmice u pojedine pabove u glavnom gradu Velsa zabranjeno
je ulaziti u Stone Island jaknama, dok je u Portsmouthu dovoljno da skinete
etiketu sa rukava.
Poput Hackett-a i Stone Island je baš zbog navijača bio prinuđen da promjeni
svoj dugogodišnji logo. Najnoviji modeli umjesto prepoznatljivog bedža sada
imaju samo malu neupadljivu oznaku na grudima.
Najsvježiji primer u kojem se prosto digla hajka na huligane obučene po
posljednjoj modi dogodio se na kvalifikacionoj utakmici između Engleske i
Turske igranoj u Sunderlandu aprila ove godine. Sve je počelo nekoliko sati
prije tekme kada su se pobile ekipe Sunderlanda i Newcastlea. Dva paba su
potpuno demolirana a jedan navijač je u kritičnom stanju prevežen u bolnicu.
Kada je policija uletjela da razdvoji zaraćene strane nastao je opšti haos.
Preko dvije stotine fudbalskih Casualaca se udružilo protiv njih. Rat je
trajao čitav sat. Letjele su flaše, cigle, stolice. Nigdje nije bilo Turaka.
Sve se dešavalo izmežu engleskih huligana i policije. Par sati prije toga
grupa Turaka je napadnuta u centru grada a kada je policija uhapsila jednog
od napadača ovaj je kiptio od bijesa: '' Ja sam navijač Arsenala, ova govna
su mi ubola nožem prijatelja prije dveij godine! '' Takođe je i jedan turski
novinar dobio batine ispred Mc Donald's-a. Tokom meča turski navijači su
konstantno gađani svim i svačim a opšta ludnica je nastala kada je Engleska
povela 1-0. Preko pedeset navjača uletjelo je u teren da podjeli radost sa
igračima. Većina ih je imala Stone Island jakne i Burberry ili Aquascuttum
kačkete. Policija je tog dana uhapsila 105 izgrednika. Naslovi u sutrašnjim
novinama poput: '' Burberry banda napala policiju '' i '' Stone Island
huligani rušili sve pred sobom '' digli su veliku prašinu.
Policija na engleskim stadionima danas posebno obraća pažnju na '' markirane
'' navijače, jer se ispostavilo da su baš oni potencijalni izazivači nereda.
Naravno nisu svi obučeni u Pradu, Aquascuttum, Paul and Shark, Dolce and
Gabbana, Henri Lloyd, Stone Island... jer činjenica je da ne može baš svako
da izdvoji 500 funti kako bi kompletirao garderobu. Ima i onih koji se i
dalje drže Fred Perrya, Ben Shermana, Lonsdalea... u suštini to je to, ali
neuporedivo jeftinije!
Fudbalski fanovi širom Evrope decenijama su se ugledali na engleske navijače,
tako da se i '' fashion '' euforija sa ostrvskih stadiona velikom brzinom
širila. Kod nas se o svom tom modnom ludilu ne zna puno, mada mora se
priznati da je sve veći broj onih koji prate dešavanja na ostrvu.