Istorija

Vrijeme kada je osnovan London je nepoznato. Tacit ga spominje kao trgovačko mjesto u I vijeku pod imenom Londinium( sto je zapravo modificirani keltski naziv). Rimske legije koje su se za Klaudija 43 iskrcale u Britaniji, osnovale su na podrucju tog naselja uz Temzu jedno od svojih uporista. God. 61, rimski Londinium porucila je i opljackala Boadicea, vladarica rimskog plemena Iceni. Poslije su Rimljni opasali grad zidinama i tako da je grad ostao pod Rimljanima sve do njihovog povlacenja iz Britanije u pocetku V vijeka.

U V i VI vijeku za vrijeme najezde Angla i Sasa, Londinium je vjerovatno bio porucen i opustosen , te se ne spominje u anglo-saskim hronikama. Ponovo se pojavljuje kao kao va`nije srediste istocnih Sasa u VII vijeku; potkaj VIII vijeka ja glavni grad Mercije, a pocetkom IX vijeka ujedinjenih saksonskih kraljevstava; oko sredine stoljeca osvojili su ga Danci kojima ga 886 otima kralj Alfred. U X vijeku napadaju ga u vise navrata Skandinavci. U pocetku XI vijeka Londinium placa danak danskom kralju Canuteu.

Nakon istjerivanja Danaca iz Engleske 1042, London ja karce vrijeme pod suverenitetom engl. kralja Edwarda Ispovjednika, a zatim 1066. dolali pod vlast Normana. Vilim Osvajac dao je Londonu prvu povelju i sagradio tvrdjavu, cuveni lodnonski Tower, koji je kasnije u vise navrata prosirivan. U XII vijeku London ima municipalnu samoupravu na celu sa gradonacelnikom; njegovi gra|ani sudjeluju u borbi za Magnu Chart-u ( 1215 ), koja im daje posebne privilegije. God. 1381. londonski puk prikljucio se ustanku Wata Tylera, a 1450. pobuni Jacka Cadea. Za vrijeme Tudora i prvih Stuarta vec igra znacajnu ulogu kao trgovacki centar. U XVI vijeku osnovane su velike trgovacke kompanije, a nakom pada Antwerpena ( 1585 ) i poraza spanske Armade znacaj Londona brzo raste. U doba gradjanskog rata London ja odlucni protivnik kralja; Charles I je smaknut u Londonu 1649.

Utociste progonjenih za vrijeme vjerskih ratova na kontinentu, London za vrijeme Cromwel-ove vladavine ponovo otvara vrata Jevrejima, koje je Edward I ( 1292 ) bio progonio iz Engleske. 1665 god. London je zahvatila teska epidemija kuge pokosivsi blizu 70.000 ljudi, a 1665 je izbio veliki pozar koji je skoro potpuno unistio stari City. Poslije toga imucni gradjani i aristokratija pocinju graditi kuce u zapadnom dijelu Londone polozivsi temelje takozvanog West End-a. God. 1760-66 srusene su posljednje gradske zidine. U XVIII i prvoj polovini XIX vijeka uporedo sa razvitkom brit. kolonijalnog carstva, a osobito nakon industrijse revolucije, grad se ubrzano siri te London postaje najvece trgovacko-finansijsko i pomorsko središte svijeta.

Pored cetvrti sa velikim reprezentativnim zgradama, punih raskosi i bogatstva, London toga doba poznat je i po svojim naseljima bijede ( slums ), koje je prikazao Dickens i o kojima je pisao Engels. U toku XIX vijeka Londonu su nasli utociste progonjeni revolucionari borci i knjizevnici sa kontinenta kao npr. Kossuth, Mazzini, Hercen, Zola i dr. Tu je od 1849 Marx rukovodio me|unarodnim radnickim pokretom.

God. 1864 tu je osnovana Prva internacionala, a 1866 londonska radnicka asocijacija, jedna od prvih politickih radnickih klasnih organizacija Engleske, nakon poraza cartizma. Za Prvog svjetskog rata London je bio bombardovan od njemackih zepelina i aeroplana.Steta koju su pocinili neznatna je u pordjenju sa razaranjima u Drugom svjetskom ratu.

Deseci hiljada tona razornih, zapaljivih i letecih bombi baceno je na grad prouzrocivsi strahovitezrtve medju civilima ( blizu 80.000 mrtvih i ranjenih ). Od bomardovanja je do kraja rata sto unisteno, sto osteceno, na stotine hiljada zgrada, medju njima i niz istorijskih gradjevina.

Homepage