PARIZ U 19. VIJEKU

31. marta 1814, nakon sestodnevne kampanje koja je vidjela poraz Napoleona, Pariz je okupirala Rusija, kao prva strana sila u 400 godina. Kozacke i Kalmicke konjicke jedinice u ruskoj sluzbi usle su u grad. Parizani su se pobunili protiv monarhije za vrijeme julske revolucije 1830, te je kralj Karlo X bio je prisiljen napustiti tron. Francuska revolucija 1848. dokrajcila je ustavnu monarhiju Luja Filipa, i otvorila put ka stvaranju druge republike.

Industrijska revolucija, Drugo Francusko Carstvo i Belle Époque omogucili su Parizu najveci razvoj u svojoj istorijii. Od 1840-ih, zeljeznicki transport doveo je do toka migranata bez presedana, privucenih zaposlenjima u novim industrijama. Grad je prošao veliko obnavljanje pod Napoleonom III i njegovim prefektom Haussmannom koji je porusio cijele cetvrti uskih srednjovjekovnih ulica radi stvaranja mreže širokih avenija i neoklasičnih fasada modernog Pariza. Taj program "Haussmannizacije" učinio je grad ljepšim i zdravijim za svoje stanovnike, iako je imao dodatnu prednost mogućnosti upotrebe vatrenog oruzja i konjickih jurisa u slucaju buducih pobuna i revolucija, dok bi standardna pobunjenicka taktika barikada postala zastarjela.

Epidemije kolere pogodile su stanovnistvo Pariza 1832. i 1849; samo od epidemije 1832, umrlo je 20,000 od tadasnjih 650,000 stanovnika Pariza. Grad je takodjer bio znatno pogodjen opsadom na kraju Francusko-pruskog rata (1870. – 1871.): u haosu uzrokovanom padom vlade Napoelona III, novoutemeljena Pariska komuna mnoga je gradska adminstrativna sredista (i gradske arhive) zapalila, dok je 20,000 Parizana ubijeno u borbama izmedju komune i vladinih snaga, sto je ostalo poznato kao semaine sanglante (krvavi mjesec).

Pariz se brzo oporavio od tih dogadjaja radi organizacije cuvenih svjetskih izlozbi s kraja devetnaestog vijeka..Eiffelov toranj bio je izgradjen 1889. za svjetsku izlozbu stogodisnjice francuske revolucije, kao "privremeni" prikaz vjestine ahitektonskog inzenjeringa, ali ostao je najvisa gradjevina na svijetu do 1930, te je najpoznatija znamenitost grada. Povodom svjetske izlozbe 1900, otvorena je prva linija pariskog metroa. Svjetske izlozbe u Parizu takodjer su ucvrstile status grada u industriji turizma i kao atraktivne lokacije za medjunarodne izlozbe tehnologije i trgovine.