Uvod i antička filozofija

Opis: 

●U svakom pitanju, kako je isticao Hajdeger, neophodno je razlikovati- pitano (das Gefragte)-bitak bića, upitano (das Befragte) - samo biće i ispitano (das Erfragte) - smisao bitka. Čovjek nalazi svoju suštinu u zavisnosti od toga kako odgovara istini bitka, a to znači kako je spreman da misli istinu.

Filozofske discipline
Metafizika – fil. disciplina ( grč. µέτά iza i φύσις -pojavljivanje u cjelini, ono što biva kao takvo u cijelom)- Šta je suština svih stvari? Šta je uzrok svih stvari? Šta je iza pojavnog?
Ontologija-fil. disciplina - to on- biće; λόγος -govor, riječ, um; Filozofska disciplina koja proučava bitak bića, šta je ono što biće čini bićem. Šta je bitak bića? Ontološki pravci su monizam, dualizam, pluralizam.
Gnoseologija- fil. disciplina -  grč.gnosis-spoznaja; nominalni osnivač Džon Lok u djelu Ogledi o ljudskom razumu postavlja pitanje-  Šta mogu znati, koje su granice spoznaje i koji su popratni činioci spoznaje?
Prema izvorima saznanja razlikuju se sljedeći pravci: senzualizam (čulno saznanje), empirizam (iskustvo), racionalizam (razum) i razne vrste iracionalizam (voluntarizam, teologizam, spiritualizam...) Ako je kriterijum odnos prema saznanju na putu dolaska do istine razlikujemo sljedeće pravce: dogmatizam, kriticizam,skepticizam i realizam.
Etika fil. disciplina - grč. ethos- mjesto stanovanja, običaji, navike; Šta je ispravno, dobro? Osnovna pitanja filozofije morala  imaju cilj da istraže osnove i izvore moralnih normi, karakter i moralne principe, moralne vrijednosti i smisao ljudskog života. Zavisno od određenja dobra razlikuju se eudajmonizam (blaženstvo), hedonizam(užitak), utilitarizam ( interes, korist)...

Estetika fil. disciplina - nominalni osnivač Aleksandar Baumgarten- niža senzitivna sposobnost; Šta je problem lijepog? Da li u doživljaju lijepog učestvuju samo teorijska čula?
Logika- grč. λόγος- govor, riječ, um, nauka;
-glagol λέγειν -sabiranje, povezivanje raznolikog u cjelinu-filozofska disciplina koja putem mišljenja dolazi do istine;
Aksiologija - fil. disciplina koja istražuje vrijednosti. Problem je u samom određenju def. vrijednosti i klasifikovanju vrijednosti.
Filozofska antropologija - fil. disciplina čiji je predmet istraživanje čovjeka , ali  nikako kao izdvojeno biće već u odnosu na cjelinu života ujedinjujući sva ljudska saznanja izražena u naukama posebno antropologiji.



Zadaci:

● Koja su osnovna ontološka pitanja  i pravci?
● Pokušajte da filozofski objasnite materijalizam i idealizam?
● Čime se bave logika i metodologija kao filozofske nauke?
● Osnovni problemi teorije saznanja?
● Koji su osnovni gnoseološki pravci?
● Šta je aksiologija i koji su njeni osnovni problemi?
● Koji su osnovna pitanja i pravci filozofije morala ?
● Šta i na koji način izučava filozofska antropologija?

Slike preuzete: Kunzmann, P, Burkard, F-P & Wiedmann, F. (2001). Atlasa filozofije, Zagreb: Golden marketing.

Index