PROKLETA AVLIJA

 

Zima je, sneg zameo sve do kućnih vrata i svemu oduzeo stvarni oblik, a dao jednu boju i jedan vid. Pod tom belinom iščezlo je i malo groblje na kom samo najviši krstovi vrhom vire iz dubokog snega. Jedino tu se vide tragovi uske staze kroz celac sneg; staza je poprćena juče za vrijeme fra-Petrovog pogreba. Na kraju te staze tanka pruga prtine širi se u nepravilan krug, a sneg oko nje ima rumenu boju raskvašene ilovače, i sve to izgleda kao sveža rana u opštoj belini koja se proteže do unedogled i gubi neprimetno u sivoj pustinji neba još punog snega.

Sve se to vidi sa prozora fra-Petrove ćelije.Belina spoljneg sveta tu se meša sa dremljivom senkom koja vlada u ćeliji,a tišina dobro druguje sa tihom šumom njegovih mnogobrojnih časovnika koji još rade,dok su se neki,nenavijeni,već zaustavili.Tišinu rameti jedino prigušena prepirka dvojice fratara koji u susednoj praznoj ćeliji sastavljaju inventar stvari koje su ostale iza fra-Petra................

....Kad svane dan,zdravom i čistom čoveku biva nešto lakše.Samo malo lakše.Sav taj svet povrvi iz zagušljivih ćelijana prostranu avliju i tu se,na suncu,trebi od gamadi,previja rane ili produžuje sa grubim šalama i beskonačnim,oštrim prepirkama i mračnim obračunavanjima.Stvaraju se tihi ili glasni krugovi.Svaki takav krug ima svoje središte.To je neka grupica kockara ili šaljivčina,ili je to jedan jedini čovjek koji tiho peva ili recituje masne i smešne pesmice,ili je neko naivno pričalo ili zanesen manijak sa kojim oni iz kruga jevtino i drsko teraju šalu........................

......Sam položaj Proklete avlije bio je čudan,kao sračunat na mučenje i veće stradanje zatvorenika.Iz avlije se ne vidi ništa od grada ni od pristaništa i napuštenog arsenala na obali ispod nje.Samo nebo,veliko i nemilosrdno u svojoj lepoti,u daljini nešto malo od zelene azijske obale s druge strane nevidljivog mora ,i tak poneki vršak nepoznate džamije ili džinovskog kiparisa iza zida.Sve neodređeno,bezimeno,i tuđe.