• INTERPUNKCIJA

Pravopisni znaci kojima se pri pisanju razdvajaju recenice i recenicni dijelovi nazivaju se interpunkcijom. Interpunkcija nam omogucava da bolje razumijemo tekst, da bolje shvatimo poruke koje su upucene citaocima.

 ·        TACKA ( . )

  Tackom se oznacava kraj proste ili slozene recenice, potvrdne i odricne. Pise se i iza nekih skracenica, ali ne pise se iza naslova i potpisa. U nekoliko slucajeva tacka se stavlja uz broj: za oznacavanje rednih brojeva, na pocetku odjeljaka ili manjih cjelina, pri pisanju velikih brojeva (sve uz arapske brojeve), na pocetku naslova poglavlja (uz rimske brojeve).

 ·        ZAPETA ( , )

 Zapetom se pokazuju naporednosti i nabrajanja, naknadna dodavanja, suprotnosti i posebno isticanje, inverzija. Sluzi za razdvajanje dijelova recenice, kao i samih recenica. Naporedan, nezavisan odnos izmedju imenica, pridjeva i drugih rijeci obiljezava se zapetom.Kao naporedni dijelovi jedne recenice zapetom se razdvajaju i naporedne recenice bez veznika.Zapetom treba odvojiti dodate, izdvojene rijeci i grupe rijeci. To su oblici vokativa, uzvici,rjecce, apozicije i drugi naknadno dodati i umetnuti dijelovi recenice. I citave recenice se dodaju i umecu, a to se obiljezava zapetom. Zapeta se pise ispred suprotnih veznika, a sluzi i za obiljezavanje istaknutih rijeci, grupa  rijeci i recenica. Zapetom se odvajaju recenice u inverziji, kao i  glagolski  prilozi i druge viseclane odredbe kad se nadju ispred glavne recenice.

 ·        TACKA I ZAPETA ( ; )

  Tacka i zapeta obicno su u novinskim, knjizevnim i sl. tekstovima. Pisu se najcesce u vecim cjelinama sastavljenim od medjusobno povezanih skupova, kao i prilikom nabrajanja rijeci i recenica koje se grupisu po znacenju.

 ·        DVIJE TACKE ( : ) 

 Dvije tacke se pisu kad se nabraja, navode tudje rijeci, rastavljaju cjeline na dva dijela, tako da drugi dio dopunjava sadrzaj prvog, zatim kad se pokazuju odnosi izmedju brojeva.

 ·        NAVODNICI ( “ ) 

 Medju navodnike stavljamo necije tacno navedene rijeci, zatim rijeci u ironiji i pojedine izraze, imena preduzeca, objekata, proizvoda i sl. Navodnici se ne pisu kad se iznose opstepoznate misli, a ponekad ni u knjizevnim djelima. Drugi navodnik se pise u potpuno zavrsenim recenicama iza upitnika i uzvicnika a ispred tacke. U ostalim slucajevima drugi navodnik se stavlja ispred narednog znaka. Navod u navodu oznacava se polunavodnicima.

 ·        CRTA  ( - )

  Crta se pise u dijalozima, ali onda kad se recenicni dio ili recenica umece, dodaje ili istice. Isticanje ukljucuje i suprotnost i neocekivanost, a odnosi se kako na jednu jedinu rijec tako i na recenicu i zavrsni dio pasusa. Crta odvaja predikat od duzeg subjekatskog dijela i stavlja se na pocetak pasusa koji cine cjelinu. Crtu pisemo izmedju brojki i u spojevima koji znace prostorne odnose, zatim izmedju tijesno povezanih rijeci i u naslovima. Ako je crtana kraju reda, ne prenosi se u novi red.

 ·        ZAGRADA ( )

 U zagradu se obicno stavljaju dopune sporednog znacaja. Tekst u zagradi moze da se zavrsava uzvicnikom i upitnikom, ali ne i tackom. Ako je u zagradi samostalna recenica, ona se prikljucuje prethodnom tekstu, a tacka se stavlja iza zagrade. Posebne slucajeve predstavljaju zagrada u zagradi i uglasta zagrada.Zagradom se ponekad pokazuju dvostruki oblici rijeci. Postoji poluzagrada, koja se pise iza slova i brojeva pri oznacavanju manjih jedinica tekste.

 ·        UPITNIK ( ? )

  Upitnik se stavlja na kraju upitnih recenica ili njihovih dijelova u sluzbi recenice. Kad se nabrajaju upitne recenice, pisanje uoitnika zavisi od stepena povezanosti elemenata koji se nabrajaju. Upitnik se ne pise iza zavisnoupitnih recenica.

 ·        UZVICNIK ( ! )

  Uzvicnikom se ukazuje na visi stepen emocija i na dozivanja. Pise se na kraju recenica i izraza, iza uzvika i oblika vokativa i imperativa. Kada treba izraziti i uzvicnost i upitnost istovremeno, pisu se uzvicnik i upitnik.

NAZAD