"TVRDJAVA"
Selimoviceva
literarna tema i opsesija-covjek i vlast-proizišla iz njegove vlastite
biografije i sudbine ,glavna je tema i romana ''Tvrdjava'' .Poslije romana ''Derviš
i smrt'' (1966.) Selimovic je veoma brzo objavio roman slicnoga roda i
sadrzaja.''Tvrdjava je pandan Dervišu i smrti'' ,objašnjava on .''Tvrdjava je
svaki covjek ,svaka zajednica ,svaka drzava ,svaka ideologija .''
''Tvrdjava'' je ,kako je to i sam pisac rekao ,djelo o Ahmetu Šabi :''Glavni junak romana ,zeli da nadje most do drugih ljudi ,da izadje iz tvradjave ,jer zna ,razdvaja nas i uništava mrznja ,odrzace nas samo ljubav ,ili makar vjera da je mogucno ma kakvo sporazumijevanje medju pojedincima i zajednicom .Vodjen tom vjerom i zeljom ,on ostaje vedar i moralno cist!'' Selimovic je radnju romana smjestio u muslimansku sarajevsku sredinu u 17.vijek ,poslije hocinske bitke 1621. godine.Iako je vrijeme romana smjestio u 17. vijek ,ona se odnosi i na neko današnje ili jucerašnje vrijeme ,pa cak i na buduce .Sve ono o cemu se govori u ''Tvrdjavi'' ,od hocinskih to jest ma kojih ratnih iskustava ,ljudskih kriza ,do sukoba pojedinaca sa društvom ,sa sredinom u kojoj zivi ,sve je to univerzalno.Sve se moze desiti u ma kojem društvu i u bilo koje vrijeme.Selimovic je i sam rekao da je pišuci ovaj roman zelio da napiše ''roman o našem savremenom društvu'' .Kao i Andric i Selimovic prikazuje sliku orijentalnog muslimanskog covjeka i svijeta .I pored mnogih razlika izmedju ova dva naša velikana ,Selimovic upravo u ''Tvrdjavi'' uvodi ono andricevsko ,a to je da spaja svakodnevicu sa istorijom i legendom .
Kao što smo vec
rekli glavni lik je Ahmet Šabo ,jedan obican covjek ,vojnik koji poslije rata
pocinje novi zivot bez porodice ,jer svi su mrtvi ,''Zivote im je uzela opaka
bolest koja je u to vrijeme vladala'' .Prikazujuci njegovu sudbinu ,kao sudbinu
jednog obicnog covjeka ,Selimovic je prikazao ono što moze da zadesi bilo koga
od nas obicnih smrtika .U svim Šabovim unutrašnjim monolozima ,svim njegovim
pasivnim radnjama i njegovoj otudjenosti od spoljašnjeg svijeta ,Meša zeli da
nadje ono suštinsko u svakom postupku i svakom njegovom nosiocu.Konfliktni
odnosi koji se javljaju kod Šabe prikazuju ljudsku sposobnost da odgovore na
neka zivotna pitanja .A njegovo unutrašnje izrazavanje u trenucima otudjenosti i
samoce prikazuju ljubav i njeznost .
I na kraju u ovom zakljucku da dodam još nešto o tome kakav je ustvari roman ''Tvrdjava'' .To je roman rata i mira u njihovoj unutrašnjoj vezi kao ljudsko pojedinacno i ukupno iskustvo .''Tvrdjavu'' je najbolje definisao ruski kriticar L.Anninskij :''Citajuci Selimovica vi sve vrijeme osjecate muslimanstvo ,ali vi takodje sve vrijeme osjecate da je stvarno roman ''Derviš i smrt'' širi od teme islama a ''Tvrdjava to samo još upotpunjuje .''
 |
 |
 |
 |
 |
 |