O PISCU

Tomas Man je roden 6. jula. 1875.god. u Libeku. Otac mu je bio bogat i uticajan  vlasnik jedne velike trgovine zatim prvi senator hanzeatskog grada Limbeka. Manova majka Bruhn da Silva poticala je iz njemacko brazilske porodice i za razliku od oca, snaznog “coveka od akcije “, bila je umjetnicki nastrojena zbog svog mjesanog porjekla i toplog juznjackog duha.  Manov otac je umro 1891. godine. i njegova trgovacka firma je propala. Porodica se preselila u Minhen. Pohadao je gimnaziju u Libeku i neko je vreme proveo na Univerzitetu u Minhenu. Kratko je radio (1894/1895) u banci, a zatim u Njemackom osiguravajucem drustvu protiv pozara. Putovao je po Evropi i za vreme jednog putovanja posjeti je starijeg brata, Henriha u Italiji gdje je pisao kratke price i svoju prvu novelu. Njegova spisateljska karijera pocinje u magazinu “Simplicissiums”,a prva knjiga “Mali gospodin Friedman “ bila je objavljena 1898. godine. Kad je procitao jednu pricu ,izdavac je htio da vidi sve sto je Man je napisao. Njegov prvi roman “Budenbrokovi”postao je senzacija. I izvan granica Njemacke i veoma ga obogatio vec 25. godini. U ovo vreme Man se interesovao za pisanje filozofa Artura Sopenhajer i Fridriha Nihea, kao i muziku Ricarda Mandera, od kojeg je usvojio tehniku lajt motiva .Ozenio se 1905. godine Katjom Pringshajm, uprkos svojoj seksualnoj sklonosti. Imali su sestero djece. Ziveo je burzujski zivotom priznatog pisca . Predavao je , primao nagrade i objavljivao kratke price. Uvjek je bio umjetnik teske savjesti zbog ljubavi prema burzujskom zivotu. Pocetak Prvog svjetskog rata natjerao je Mana da ponovo procjeni svoja uvjerenja o Evropi. On je podrzavao Kajzerovu politiku i napadao liberalizam . Ovaj desetogodisnji period preispitivanje  kulmirao je romanom “Carobni Breg “ ,romanom o idejama i izgubljenom humanizmu, o borbi liberalni i konzervativnih vrednosti, prosvijetljenog, civilizovanog svjeta i neracionalnih ciljeva.U periodu izmedu dva svjecka rata osvojio je Nobelovu nagradu i zapoceo kampanju protiv fasizma, sve dok Nacisti nisu protjerani iz Njemacke. Kratko je putovao po Evropi prije nego sto je  dosao u Sjedinjene Americke Drzave 1940. prvo kao profesor na univerzitetu Prinston, sbe dok se nije smjestio u Kaliforniju sa jos nekoliko protjeranih umjetnika.U ovom periodu radio je na dva romana, od kojih jedan prepricava bilbijsku pricu  o Jozefu, a drugi je legenda o Faustu.U Americi, Man je bio razocaran  progonom komunistickih simpatizera i mnogo godina kasnije vratio se u Evropu i smjestio se u Cirihu. Kad je primio vjest o samoubistvu svog najstarijeg sina poslao je telegram saucesca , jer nije hto da unisti svoju repu taciju , prisustvujuci sahrani. Man je ocigledno  napravio svoj izbor u borbi izmedu  duha i zivota. Poslije objavljivanja  “Budenbrokovi”koncentisao se na kratke price i  novele. Godine 1902. objavio je novelu Tonio Kroger, spirituarna autobiografija koja iskazuje umjetnost i disciplinu. Poslije “carobnog Brega “ njegovo veliko delo bila je trilogija “Jozef i njegova braca “ *1933/42), smjestena u bilbijskom svjetu. To je prica o sukobu licne slobode i politicke tiranije. Prvi deo prica ranu Jakobovu istoriju i uvodi Jozefa, koji je glavni lik. On je prodan Egiptu , gdje odbija Potifarina udvaranja. Jozef se razvija u mudrog  covjeka i postaje spasilac svoga naroda.Man se divio ruskoj knjizevnosti i napisao je nekoliko eseja o Tolstoju i njegovom  “besmrtnom realizmu “. Narocito je volio Anu Karenjinu. Kasnije je medutim promjenio misljenje o Tolstoju, smatrjuci ga manje otmenim od Getea.U eseju “Dostojevski sa mjerom “(1945)raspravlja o piscevoj navodnoj ispovesti Turgenjevu  da je povredio maloletnu djevojcicu.Rene Velek je manova nagadanja ocjenio potpuno neosnovanim. Manovo posljednje veliko delo je “Doktor Faustus”(1947), prica o kompozitoru Adrianu Leverkinu u progresivnom unistenju Njemacke kulture u dva svjecka rata.Tomas Man  je umro 12.avgusta 1955.godine . Njegov roman “Ispovjesti Feliksa Kula “ ostao je nedovrsen . Na delo Tomasa Mana uticali su gete, Vedner,Frojd i Jung, a sam Man je uticao na Karfu.Teme njegovih romana su intelektualna i politicka zbivanja predratne i posleratne Njemacke i suprotnosi  duha umjetnickog ,  i zivota obicnih osjecaja srece. Stil Tomasa Mana karakterise cesta upotreba  ironije, sto stvara hladnu distancu izmedu price i citalaca . Takode cesto koristi lajtmotiva to je povratni motiv ili fraza koja nosi simbolicno znacenje. 

                                                                                                                                             POVRATAK NA NASLOVNU