Aleksa Santic (27. maj 1868 - 2. februar 1924) je bio bosanskohercegovacki pjesnik srpskog porijekla i jedan od najpoznatijih predstavnika novije lirike u BiH.

Najveći dio svog zivota je proveo u rodnom Mostaru. Nakon sto mu je otac umro, staranje je preuzeo strogi stric. Imao je dva brata, Peru i Jakova, te sestru Radojku koja se udala za njegovog prijatelja Svetozara Corovica. Zivio je u trgovckoj porodici u kojoj nisu imali razumijevanja za njegov talenat. Poslije zavrsetka trgovacke skole u Trstu i Ljubljani vratio se u rodni Mostar.

Bio je i jedan od osnivaca kulturnog lista „Zora“ kao i predsjednik Srpskog pjevačkog društva „Gusle“ u Mostaru. Tu je upoznao i druzio se sa poznatim pjesnicima tog doba: Svetozarom Corovicem, Jovanom Ducicem, Osmanom Djikicem i drugima.

Njegov zivot je posluzio kao osnova za romantiziranu filmsku biografiju „Moj brat Aleksa“, u kojoj je glavnu ulogu tumacio beogradski glumac Branislav Lecic. Muziku za film komponovao je sarajevski dirigent i kompozitor Ranko Rihtman, a pjesme je otpjevao Dragan Stojnic, dijelom uz podrsku okteta „Collegium Artisticum“ iz Sarajeva.

Stvaralastvo

U njegovom pjesnickom stasavanju najvise udjela su imali pjesnici Vojislav Ilic i Jovan Jovanovic-Zmaj, a od stranih pjesnika najvazniji uticaj je imao Heinrich Heine, koga je i prevodio s njemackog jezika. Svoju najveću pjesnicku zrelost Santić dostize između 1905. i 1910. godine kada su i nastale njegove najljepse pjesme. To je vrijeme burnih drustvenih promjena u Bosni i Hercegovini, u kojima Santic aktivno ucestvuje.

Santiceva poezija puna je snaznih emocija i ljubavne tuge. Ona pokazuju pjesnika snazne emocije, elegicnog tona i melodicnog izraza, koji je ostvario niz pjesama duboke inspiracije i dozivljenog tona. Ljubavna poezija Alekse Santica razvila se pod jakim uticajem bosnjacke ljubavne pjesme, sevdalinke, tako da otud dolazi i ambijent njegovih ljubavnih pjesama, koji je smješten u bosanske baste pune behara, hamama, sadrvana. Zenski likovi koji se pojavljuju u Santićevim pjesmama okiceni su djerdanima i izazovne su, ali ipak skrivene ljepote. Takva je i pjesma „Emina“, koja je usla u narod i pjeva se kao sevdalinka. U ljubavnim pjesmama najcesci motiv je ceznja. Santiceva poezija je bazirana na vjerodostojnom iskusutvu u stvarnom zivotu. Santic se vrlo mlad zaljubljuje najprije u Slavonku Anku Tomlinovic, kcerku siromasnog fotografa, dosljaka, koju na kraju ostavlja pod pritiskom svoje pravoslavne porodice. Nesto kasnije pomalo rezignirani Santic upoznaje i Zorku Solinu, mladu i bogatu Mostarku, koja zbog interesa svoje pragmaticne porodice napusta pjesnika, ostavljajuci mu jos jednu ranu na srcu.

Druga pjesnicka tema imala je rodoljubni karakter. U nekim od svojih najpotresnijih pjesama Santic pjeva o patnji onih koji zauvijek napustaju domovinu i odlaze u tudji svijet („Ostajte ovdje“, „Hljeb“), dok u drugim pjesmama naglasava patnju kao vazan historijski moment („Mi znamo sudbu“).