-Srbija i Crna Gora. Cerska i Kolubarska bitka
Zaoštravanje odnosa između Centralnih sila i Antante i pocetak svjetskog sukoba |
Tok rata u Evropi i pobjeda Antante |
Srbija i Crna Gora u Prvom svjetskom ratu. Cerska i Kolubarska bitka. |
Kviz |
-Odbrana Beograda i povlačenje srpske vojske. -Solunski front i oslobođenje zemlje.
Cerska i Kolubarska bitka. U čuvenoj Cerskoj bici, poslije tri dana borbe, porazila je austrougarsku vojsku i prisilila je da se povuče sa teritorije Srbije.,sredinom avgusta 1914. To je bila prva srpska i saveznička pobjeda u Prvom svjetskom ratu. U prvoj godini rata Crnogorci su odolijevali napadima Austrougarske iz pravca Boke Kotorske i primorja, uspješno braneći lovćenski front. Reorganizujući i uvećavajući svoje snage, komadant austrougarske vojske Balkanske , Poćorek je u septembru 1914. otpočeo novu ofanzivu iz dva pravca : prko Drine i iz Srema.Linija fronta se spustila južno od rijeke Kolubare.najveći pritisak srpska vojska je trpila na planini Suvobor. Prema sjajno zamisljenom manevru MIšića, prešla je u protiv ofanzivu i u vješto izvedenoj Kolubarskoj bici prisilila neprijatelja na brzo povlačenje. Oslobodila je ponovo čitavu Srbiju sa Beogradom.(15.12.1914.) Zbog poraza u Kolubarskoj bici Poćorek je ubrzo smijenjen. Za novog komadanta ekspedicije protiv Srbije postavljen je njemački general Makezen. Njemci i njihovi saveznici Austrougari su se dugo pripremali za ponovni napad na Srbiju i Crnu Goru. Oktobra 1915. otpočela je velika ofanziva ,sa neuporedivo većim i mnogo opremljnijim snagama.
Odbrana Beograda i povlačenje srpske vojske. Visoka patriotska svijest srpske vojske najbolje je posvjedočena junačkom odbranom Beograda oktobra 1915. U teškoj borbi gotovo su svi herojski izginuli. Srpska vojska se morala povlačiti kroz bespuća i gudure, preko Kosova i Metohije, dijela Crne Gore i Albanije.Kroz Albaniju srpsku vojsku je napao onaj dio Albanaca koji nije priznavao vlast Esada-paše Toptanija,saveznika Srbije. Srpska vojska dospjela je na Krf, gdje su je iz albanskih lukaprebacili saveznički brodovi.
Sudbinu sličnu Srbiji doživjela je i Crna Gora. Crnogorska vojska pod vodđstvom generala Janka Vukotića januara 1916. kod Mojkovca pružila veoma snažan otpor austrougarskoj vojsci, čiji je cilj bio presijecanje odstupnice srpskoj vojsci preko Kosmeta i Albanije, zatim i njeno potpuno uništenje. Početkom 1916. Crna Gora je bila okupirana. Kralj Nikola je napustio zemlju, a vojska je bila razbijena i većinom zarobljena.Samo je jedan dio uspio da se održi u teško pristupačnim krajevima, nastavljajući otpor okupatoru. Drugi dio je ostao u zarobljeništvu.
Solunski front i oslobođenje zemlje. Poslije nekoliko mjeseci srpski vojnici su inače nedovoljno oporavljeni , sa ostrva Krfa prebačeni na Solunski frontgdje su u jesen učestvovali u bici na Kajmakčalanu i oslobodili Bitolj. Solunski front se stabilizovao sve do septembra 1918. Srpska vojska je veoma brzo oslobađala zemlju tako da je do 1. novembra oslobođena cijela Srbija sa Beogradom. Srbija i Crna Gora su podnijele velike žrtve i dale veliki doprinos snagama antante za pobjedu nad Centralnim silama. Povratak srpske vojske sa Solunskog fronta u jesen 1918. |