|
O gradu Kotor
je najvažniji grad u zalivu Boka Kotorska, na Jadranskom moru.
Kotor su osnovali stari Rimljani kao Acruvium (ili Catharum),
a kroz istoriju su njime vladali: Iliri, Rimljani, Vizantija,
srednjevjekovna Srbija, Ugarska, Mletačka republika, Francuska
i Austrougarska.
Stari grad Kotor se nalazi na listi
UNESCO listi svjetske kulturne baštine.
Opšti podaci i položaj grada
Na
jugu istočne - jadranske obale, u Crnoj Gori, duboko urezana u
vrletne strmine planina leži Boka Kotorska, jedinstveni prirodni
fjord na Mediteranu čija raskošna i dramatična ljepota zaustavlja
dah. Naokolo obronci surih planina prijete da se survaju i zatrpaju
uski jezičak mora, čiji valovi sanjivo zapljuskuju pitomi pojas
obale sa nizom naselja, od ostatka drevnog antičkog Risna do zidina
srednjovjekovnog Kotora, grada romanične i pitoreskne ljepote
patinirane vjekovima, gdje su se Istok i Zapad susreli u jedinstvenoj
simbiozi stila i duha. Čitav prostor ovog zaliva posjeduje brojne
vrijedne slojeve i kvalitete počev od oblika samonikle prirode,
preko elemenata stvorenog, izgrađenog ambijenta, do specifične
kulturne sredine i njene materijalizacije kroz graditeljstvo.
Teško
je odrediti kada je ljepši ovaj pejzaž: u proljeće, kada iz bujnog
zelenila proviruje ružičasti behar bademovih stabala; ljeti kada
se okolne planine tope na suncu, a more dobije intezivnu boju
ultramarina; u jesen, kada tamni oblaci zapinju za oštre vrhunce
i liju čuvene bokeljske kiše, ili zimi kada se snježne kape planina
ogledaju u zrcalu voda, a na obali cvatu mirisni agrumi. Drevni
grad sa svojom jedinstvenom okolinom uvršten je na Listu svjetske
kulturne i prirodne baštine 1979. godine, a zbog teških oštećenja
u katastrofalnom zemljotresu 15.04.1979. godine i na Listu svjetske
baštine u opasnosti, na kojoj se, nažalost i danas nalazi.
Kao
naselje Kotor je star oko 2 milenijuma, a njegovo ime potiče od
riječi DEKATERA (od starogrčkog KATAREO - vrela). U šestom vijeku
naše ere on već ima svoju episkopsku baziliku, dok je u srednjem
vijeku izrazito razvijen primorski grad, i tad kao i danas balkanska
vratnica za međunarodne veze, duhovno i materijalno bogaćenje
i uzdizanje. Snažan srednjovjekovm ekonomski procvat utiče na
izuzetan razvoj prosvjete, kulture, umjetnosti, građevinarstva.
Već od kraja XIII vijeka u Kotoru radi gramatikalna škola iz koje
je iznikla plejada humanističkih pisaca i naučnika. Početkom XIV
vijeka stvara se kotorska slikarska škola, a izuzetan domet dostiže
i kotorska graditeljsko - klesarska škola. Zamah graditeljstva
prisutan je još ranije pa je 1166. godine osvećena Katedrala Sv.
Tripuna, 1195. godine sagrađena živopisna crkva Sv. Luke, 1221.
godine crkva Sv. Marije od rijeke, 1263. godine crkva Sv. Pavla
a kasnije započinje i gradnja 4,5 km dugačkih gradskih bedema,
građenih nekoliko vjekova. Umjetnost obrade metala i kamena rasulaje
kotorske majstore širom Evrope.
U
XIII i XIV vijeku Kotor ima svoju apoteku i ljekare, zlatere,
kovače oružja i kovačnicu novca, biblioteku, klasično obrazovanje
teologe, komunalno uređenje grada i Statut, kao i notarske knjige
koje se vode od 1326. godine i čuvaju se i danas i Istorijatu
grada.
Pomorstvo
je u Kotoru takođe razvijeno od srednjovjekovnog perioda, o čemu
svjedoči predanje o osnivanju bratovštvine kotorskih pomoraca,
Bokeljske mornarice, još u IX vijeku. Pomorstvo Kotoru donosi
procvat a time i poseban status grada koji je imao i samostalnu
republiku sa knezom na čelu.
Kotor
je gord na svoju prošlost i značenje doprinose istoriji, dajući
svijetu mnogo umjetnika, pomoraca, brodograditelja, zanatlija,
državnika i diplomata, posrednika između istoka i zapada. Oni
su svom narodu ostvarili puteve, pomorske i kopnene, širile mu
vidokruge saznanja, uzdizali mu duhovnu snagu i materijalnu moć.
Oni su pokazali svijet nama i nas svijetu, pronoseći ime Kotora
daleko van naših granica. Kotor je i danas mali grad romantične
ljepote prevučene patinom vjekova, u jedinstvenoj simbiozi graditeljskog
umjeća naših predaka, okružen nesvakidašnjom prirodnom ljepotom
svog uskog zaliva. On i sada skladno opstaje i čuva svoja neprocjenjiva
blaga kao grad posebne kulture, otvorenih i tolerantnih ljudi.
Iako višenacionalan i višekonfesionalan, očuvao je svoj mir i
u najtežim vremenima. Područje opštine Kotor čine tri zone sa
različitim karakteristikama: Kotorski zaliv, planinsko zalede,
i Grbaljsko polje koje se širi prema otvorenom mom.
Glavni
potencijali su: izuzetan geostrategijski položaj, dobre saobraćajne
veze (autoput, aerodrom, luka), jedinstveno kulturno i istorijsko
nasljede, dinamičan pejzaž, more i okruženje, raznovrstnost klime
na malom prostoru, oaze visokokvalitetne zemlje za obradu i stara
naselja velike ambijentalne vrejednosti, kao elementi za visokorazvijenu
turističku -ugostiteljsku ponudu. (Hoteli "Fijord", "Vardar",
"Vila Perast", "Teuta" i drugi, kao i razvijen privatm smještaj,
uz veliki broj primorskoh konoba i ribljih restorana, i modernih
kafea).
Ovo
bogatsvo razlika koncentrisanih u Kotorskoj opštini, su potencijal
i kvalitet vrijedan čuvanja i unapređenja. Pored ovoga, obnavljanje
starih veza i međusobna razmjenjena iskustva naš je prvi zadatak
koji danas vrlo intezivno reafirmišemo uključivanjem Kotora u
mnoge međunarodne asocijacije i projekte (Kampanja održivih gradova,
Asocijacija karnevalskih festivalskih gradova Evrope, Mreža UNESCO-vih
gradova za mir, saradnja sa asocijacijom "Europa Nostra" i niz
drugih.
Ove
godine Kotor je centar obilježavanja internacionalne manifestacije
"2000-godina kulture mira" za Crnu Goru, koju je UNESCO proglasio
jubilarnom. Jedan je od savremenih kulturnih centara u zemlji,
kroz bogate kulturne programe među kojima su: Internacionalna
smotra mode, uključenje u projekat "Odiseja 2001".
Integrativni
procesi na svim nivoima u Evropi i široj međunarodnoj zajednici
naš su pravac i trajno opredjeljenje. To dugujemo svom gradu,
a kao dio svjetskog nasleđa univerzalne urednosti, to dugujemo
i Evropi i svijetu.
|