Argentina

ARGENTINA

Argentina se ubraja u najvece svetske izvoznike hrane-govedjeg mesa, psenice i kukuruza, koze, vune i lanenog semena.

U Argentini se izdvaja 5 regija: Andi sa sirokom podgorinom, Gran Cako, Pampa, Patagonija i Atlantsko primorje. ANDI zauzimaju blizu 1/3 Argentine. Privredno najvazniji prostor ove regije je podgorina, koja je najvecim delom susna stepa po kojoj gaucosi cuvaju stada ovaca i goveda. Brojne reke sa Anda omogucile su navodnjavanje i stvaranje niza plodnih i bogatih poljoprivrednih oaza. U njima se gaje kukuruz, pirinac, duvan, lucerka, zatim ima vinograda, vocnjaka i plantaza secerne trske. Od vanevropskih zemalja Argentina je najveci izvoznik vina. Podgorina Anda, odnoso njeni navodnjavani predeli, su posle Pampe najgusce naseljen prostor Argentine. Tu su se razvili gradovi, univerzitetski centri Kordoba (800.000 stanovnika), Mendoza i Tukuman. GRAN CAKO je tropska, susna i retko naseljena nizija na severoistoku, obrasla retkom savanskom sumom. U njenom zapadnom delu ima navodnjavanih oaza, u kojima se gaje pamuk i druge kulture.

U Argentini se izdvaja 5 regija: Andi sa sirokom podgorinom, Gran Cako, Pampa, Patagonija i Atlantsko primorje.

ANDI zauzimaju blizu 1/3 Argentine. Privredno najvazniji prostor ove regije je podgorina, koja je najvecim delom susna stepa po kojoj gaucosi cuvaju stada ovaca i goveda. Brojne reke sa Anda omogucile su navodnjavanje i stvaranje niza plodnih i bogatih poljoprivrednih oaza. U njima se gaje kukuruz, pirinac, duvan, lucerka, zatim ima vinograda, vocnjaka i plantaza secerne trske. Od vanevropskih zemalja Argentina je najveci izvoznik vina. Podgorina Anda, odnoso njeni navodnjavani predeli, su posle Pampe najgusce naseljen prostor Argentine. Tu su se razvili gradovi, univerzitetski centri Kordoba (800.000 stanovnika), Mendoza i Tukuman.

GRAN CAKO je tropska, susna i retko naseljena nizija na severoistoku, obrasla retkom savanskom sumom. U njenom zapadnom delu ima navodnjavanih oaza, u kojima se gaje pamuk i druge kulture.

Buenos Ajres

PAMPA je velika nizija u sredisnjem delu zemlje, izmedju podgorine Anda i atlantske obale. Ona je nekada bila travnata prerija-pampa. Leta su ovde,zbog geografske sirine, topla, a zime su blage zbog okeanskih uticaja. Pampa je najplodnija, najgusce naseljena i privredno najvaznija regija Argentine, regija intenzivne poljoprivrede i razvijene industrije, u kojoj zivi oko 2/3 stanovnistva cele zemlje. U poljoprivredi preovladjuju krupni posedi na kapitalistickoj ili polufeudalnoj osnovi. U sredistu Pampe, u siroj okolini Buenos Ajresa, razvila se velika proizvodnja povrca i mlecnih proizvoda za potrebe glavnog grada, u kojem zivi vise od 1/3 stanovnistva drzave.

PATAGONIJA zauzima prostor juzno od reke Kolorado i mnoga ostrva, od kojih je najvece Ognjena zemlja. To je hladna i susna visoravan, prosecne visine oko 1000m, u kojoj na prostoru skoro 8 puta vecem od Srbije i Crne Gore zivi oko 800.000 stanovnika. Najveci deo stanovnistva cine noviji doseljenici iz Velike Britanije- Velsani i Skotlandjani, a ima i Hrvata- na Ognjenoj zemlji vise stotina ovcarskih farmi pripada Dalmatincima, uglavnom sa ostrva Braca. Stanovnistvo se najvise bavi gajenjem ovaca i zatim ribolovom i rudarstvom. Krupni farmeri imaju velika gazdinstva- do 300.000 hektara pasnjaka i do 100.000 ovaca. Na poljima Patagonije pase preko 12 miliona ovaca, cija je vuna po kvalitetu jednaka australijskoj vuni. Zemljoradnja se obavlja samo po navodnjavanim krajevima uz neke reke.

ATLANTSKO PRIMORJE obuhvata nizijski pojas Pampe i Patagonije pored okeana. U ovoj regiji razvilo se vise luckih gradova- u primorju Pampe Buenos Ajres, La Plata, Bahia Blanka i cuveni turisticki centar Mar del Plata ( oko 500.000 stanovnika). Po povrsini 27 puta veca od Srbije i Crne Gore, a ima samo 32 miliona stanovnika, sa 11 stanovnika po 1 km² Argentina je retko naseljena zemlja. Stanovnistvo je najvecim delom iz Spanije i Italije. U Argentini zivi najbrojnija grupa stanovnika bivse Jugoslavije u Latinskoj Americi; sa potomcima ima ih oko 250.000. Indijanci (oko 30.000) su potisnuti u periferne oblasti- u Patagoniju, na Ognjenu Zemlju, Ande i Gran Cako. U luckim gradovima ima i crnaca. Oko 80% stanovnistva zivi u gradovima. Na nepismene otpada samo oko 4% stanovnistva. Na celu drzave je precednik republike, koji se bira na 6 godina.

U posleratnom periodu u Argentini se razvija drzavni kapitalizam- drzava je nacionalizovala zeleznice, banke i neka industrijska preduzeca. Preuzela je celokupan izvoz poljoprivrednih proizvoda i pocela je da gradi industrijska preduzeca, pa je tako postala glavni nosilac privrednog razvoja.

Argentina je poljoprivredno-industrijska zemlja. U poljoprivredi preovladjuju krupni posedi, obicno veci od 500 hektara. Zemljiste krupnih veleposjednika obradjuju zakupci i napolicari, a krupnih kapitalistickih gazdinstava najamni radnici. Samo oko 15% poljoprivredne povrsine nalazi se u vlasnistvu sitnih gazdinstava. Zemljoradnja je preteznim delom mehanizovana, ali je upotreba vestackih djubriva dosta mala. Prosecni prinosi biljnih kultura po hektaru su mali- prosecni prinos psenice iznosi samo oko 1800 kg.

Iguazu vodopadi na argentinsko-brazilskoj granici

Po stocarskoj proizvodnji, po proizvodima od goveda i ovaca, Argentina spada u prve zemlje sveta. U novije vreme ekstenzivno stocarstvo, koje se zasniva na ispasi na prirodnim pasnjacima, najvecim delom je pretvoteno u intenzivno, stalsko stocarenje plemenitih rasa. Moderno stocarenje omoguceno je proizvodnjom krmnog bilja, narocito lucerke, koja se gaji na prirodnim pasnjacima. Ekstenzivno stocarenje po prirodnim pasjacima odrzava se i dalje po perifernim regijama, gde to sama priroda nuzno uslovljava (Patagonija, Andi i Gran Cako).

Nacionalni park Punta Tombo

Sirovinska osnova za razvoj lake industrije je izvrsna, a za razvoj teske industrije je dosta skromna. Velika poljoprivredna, posebno stocna, proizvodnja predstavljala je osnovu za razvoj prehrambene, tekstilne i kozne industrije (mlinovi, klanice i fabrike za preradu mesa, fabrike koze i obuce, tekstila, lanenog ulja itd.). Rudna nalazista su dosta skromna. Najveci znacaj imaju nalazista nafte u Patagoniji i u podnozju Anda. Zahvaljujuci uvozu kamenog uglja i rude gvozdja razvila se u znatnoj meri crna metalurgija i, na njenoj osnovi, raznovrsna metalna industrija. Argentina je jedna od malog broja zemalja u svetu koja proizvodi i izvozi postrojenja za atomske elektrane. Najveci industrijski centar je Buenos Ajres.