Jedinice za mijerenje jačine zemljotresa

Magnituda je relativna mjera oslobođene energije u zemljotresu.

stepen  

efekat zemljotresa

manje od 3.5  

Ne osjećaju ga ljudi, registruju ga samo seizmografi.

3.5-5.4  

Osjeti se, ali ne prouzrokuje štetu

ispod 6.0  

Uzrokuje manje štete na većim građevinama ali može prouzrokavati veće štete na lošijim zgradama

6.1-6.9  

Destruktivan u prečniku od 10km

7.0-7.9  

Veliki zemljotres,uzrokuje štete na većim regijama

8 ili veći  

Nijedan vještacki objekat ne moze opstati. Tlo i reljef mijenjaju izgled, zarusavaju se jezera, dok rijeke mijenjaju svoja korita.

To je neimenovan broj, a uobičajene vrijednosti magnitude nalaze se u granicama 1 - 9, iako je skala magnitude otvorene i sa gornje i sa donje strane. Veoma slabi zemljotresi mogu imati i negativnu magnitudu (pošto je magnituda definisana logaritamskom funkcijom). Dakle, magnituda je ekvivalentna energetska mjera zemljotresa vezana za njegovo žariste, sto znači da ne zavisi od dubine hipocentra (zarišta). U čast seizmologa Rihtera (Charls Richter), koji je 1935. godine matematički definisao magnitudu kao energetsku mjeru dogođenog zemljotresa, ovaj parametar zemljotresa se naziva i Rihterova magnituda. Inače, potoji više vrsta magnitude - zavisno od vrste seizmickih talasa koji se koriste pri njenom proračunu - na primjer Mb - magnituda definisana na osnovu amplitude zapreminskih seizmičkih talasa, zatim Ms - na osnovu površinskih talasa, ML - tzv. lokalna Rihetrova magnituda, utvrđena na osnovu maksimalnih amplituda transverzalnih sezmičkih talasa registrovanih na standardnom Vud Andersonovom torzionom seizmografu, i td.

 

 

Stepen

Efekat zemljotresa

I

Ne osjecaju ga ljudi, registruju ga samo seizmografi.

II

Reaguju samo vrlo osjetljive osobe u stanju mirovanja.

III

Osjeti ga vise ljudi u unutrasnjosti zgrada.

IV

U kucama ga osjeti veci dio stanovnika, a na otvorenom samo pojedinci. Posuđe i prozori zveckaju. Pojedinci se bude iz sna.

V

Osjete ga mnogi i na otvorenom prostoru. Predmeti koji slobodno vise, zanjisu se. Kod pojedinaca izaziva manju paniku.

VI

Osjete ga sve osobe i bjeze iz kuca. Slike padaju sa zidova. Na slabije građenim zgradama nastaju prva ostecenja.

VII

Nastaju rusenja đelova namjestaja u stanovima. Ostecenja se javljaju i na kvalitetnijim kucama: manje pukotine na zidovima. Ruse se dijelovi dimnjaka na kucama, padaju crjepovi. Na slabijim objektima su moguca veca ostecenja.

VIII

Vecina ljudi otezano ostaju na nogama. Javljaju se ostecenja na 25% kuca, neke slabije se ruse. U vlaznom tlu i na padinama javljaju se manje pukotine.

IX

Opsta panika. Oko 50% kuca znatno je osteceno, mnoge se ruse, a vecina je neupotrebljiva za dalje stanovanje.

X

Teska ostecenja javljaju se na oko 75% objekata, a vecina njih se rusi. U tlu nastaju pukotine sirine do nekoliko centimetara; Sa padina se odronjavaju stijene, stvaraju se velika klizista u tlu.

XI

Ruse se sve zidane zgrade. U tlu nastaju siroke pukotine iz kojih prodire voda sa pijeskom i muljem. Javljaju se veliki odroni.

XII

Nijedan vjestacki objekat ne moze opstati. Tlo i reljef mijenjaju izgled, zarusavaju se jezera, dok rijeke mijenjaju svoja korita.

tabela Evtopske makroseizmičke skale =>
 

Intenzitet zemljotresa izrazava stepen površinskih efekata zemljotresa - na građevinskim objektima, tlu, ljudima. Izražava se cjelobrojnim skalama od I do XII stepeni za tzv. Merkalijevu (Mercali - Cancani - Siebergovu) skalu (tabela), ili kratko: MCS, kao i ekvivalentne, ali znatno detaljnije skale: EMS-98 (Evropska Makroseizmicka Skala iz 1998. godine), odnosno MSK-64 (Medvedev - Sponhauer - Karnik skala definisana 1964. godine). Skala intenziteta u opsegu I-IX stepeni je tzv. Japanska skala i td. Skale intenziteta su opisne i tekstualno izražavaju efekte zemljotresa na zamljinoj površi. U tabeli prikazani su osnovni elementi EMS-98 skale.

Intenzitet zemljotresa na zemljinoj površi značajno zavisi od dubine zarišta zemljotresa (dublji hipocentar sa istom magnitudom znači manji intenzitet na površi tla i obrnuto), ali i od rastojanja tačke posmatranja do epicentra. Površi koje u široj oblasti epicentra obuhvataju zone sa istim stepenom dogođenog intenziteta nazivaju se izoseistama zemljotresa.

Home