DNK |
|||||||||||
|
Dezoksiribonukleinska kiselina (skraćeno DNK) je nukleinska kiselina koja sadrži uputstva za razvoj i pravilno funkcionisanje svih živih organizama. Sva živa bića svoj genetički materijal imaju u obliku DNK, sa izuzetkom nekih virusa koji imaju RNK (ribonukleinska kiselina). DNK ima veoma važnu ulogu u, ne samo prenosu genetičkih informacija sa jedne na drugu generaciju, već sadrži uputstva i za građenje neophodnih ćelijskih organela, proteina i RNK molekula. DNK segment koji prenosi ova važna upustva se naziva gen. U eukariotima, organizmima kao što su životinje i biljke, DNK se nalazi u nukleusu, jedru ćelije. U prokariotima (npr. bakterije) DNK se nalazi u citoplazmi ćelije. Za razliku od enzima, DNK molekul ne utiče direktno na druge molekule, već različiti enzimi sarađuju sa DNK i kopiraju informacije ili u obliku duplog DNK molekula (videti replikaciju DNK) ili u obliku proteina. Ovakav odnos deo je centralne dogme molekularne biologije. U hromozomima hromatinski proteini kao što su histoni organizuju DNK na taj način da molekul postaje veoma kompaktan i može da stane u ćelije koje su na hiljade puta manje od DNK molekula. DNK je dugačak polimer sasavljen od manjih jedinica koje se nazivaju nukleotidi. Nukleotidi međusobno povezani čine skeleton DNK molekula sagrađenog od šećera i fosfatnih grupa. Ovaj skeleton takođe sadrži četiri različita molekula, baza, i sekvenca ondosno redosled ovih baza je ono što kodira genetički materijal. Jedna od bitnih funkcija DNK molekula je prenos informacija u oblik amino kiselina, koje grade proteine. Ovaj prenos informacija DNK molekula u oblik koji kodira proteine oslanja se na čitanje genetičkog koda.
|