NASLOVNA STRANA
Rim kroz istoriju
Geografski položaj i klima
Stanovništvo i ekonomija
Arhitektura
Društvo i kultura
Galerija
Kviz

Od osnivanja do carstva

Prema legendi, grad Rim su osnovali braća Romul i Rem 21. aprila 753. p. n. e, ali arheološki nalazi podržavaju teoriju da je Rim iznikao iz seoskih naselja na brdu Palatin i na mestu budućeg rimskog Foruma, koji su se sjedinili u grad u VIII veku p. n. e. Taj grad se kasnije razvio u prestonicu Rimskog kraljevstva (kojim je neprekidno upravljalo sedam kraljeva, što je bilo u skladu sa tradicijom), Rimske republike (od 510. p. n. e, kojom je upravljao Senat) i konačno Rimskog carstva (od 31. p. n. e, kojim je upravljao Car). Ovakav uspeh je zavisio od vojnih osvajanja, trgovačke nadmoći i selektivne asimilacije susednih civilizacija, pre svega civilizacije Etruraca i Grka. Rimska dominacija se proširila na veći deo Evrope i obale Sredozemnog mora, tako da je broj stanovnika narastao na iznad milion. Hiljadama godina Rim je bio politički najznačajniji, najbogatiji i najveći grad zapadnog sveta, a to je ostao i nakon propasti i podele Carstva, čak i kada je konačno izgubio svoj prestonički status u korist Milana i potom Ravene i bio nadmašen prestižom istočne prestonice Konstantinopolja.

Pad Carstva i Srednji vek

Sa usponom ranog hrišćanstva rimski episkop je osim religioznog sve više dobijao i politički značaj, postavši papa. Tako je Rim postao centar Katoličke crkve. Nakon pljačke Rima (410) od strane Alarika I i pada Rimskog carstva 476. godine, u Rimu su se smenjivale vizantijska uprava i pljačkanja od strane germanskih varvara. U Srednjem veku broj stanovnika je smanjen na samo 20.000, a grad se sveo na grupu naseljenih zgrada koje su se nalazile između velikih površina ruševina i vegetacije. Rim je nominalno ostao deo Vizantijskog carstva sve do 752. godine kada su Langobardi konačno uništili ravenski egzarhat koji je bio centar vizantijske snage u Italiji. Pipin Mali je 756. godine dao papi svetovnu jurisdikciju nad Rimom i okolnim oblastima i na taj način je osnovana Papska država.

Rim je bio prestonica Papske države sve do njegovog pripajanja Kraljevini Italiji 1870. Grad je postao glavno mesto hodočašća u Srednjem veku i poprište borbe između pape i Svetog rimskog carstva koju je započeo Karlo Veliki, koji je krunisan kao prvi car u Rimu na Božić, 800. godine, od strane pape Lea III. Osim kratkih perioda nezavisnosti u toku Srednjeg veka, Rim je zadržao status papske prestonice i „svetog grada“ vekovima, čak i kada je sedište pape kratkotrajno izmešteno u Avinjon (1309-1337). Iako grad više nije imao političke snage, što je tragično potvrđeno pustošenjem Rima 1527. godine od strane vojske Karla V, grad je cvetao kao središte kulturne i umetničke aktivnosti u toku renesanse i baroka, a sve to pod pokroviteljstvom papske uprave.



Period od XVII do XIX veka

Broj stanovnika je ponovo rastao i u XVII veku je dostigao 100.000 stanovnika. Rim je i narednih vekova kaskao za ostalim evropskim prestonicama s obzirom da je bio zauzet procesom katoličke obnove, kako bi ta crkva pružila odgovor Luterovom protestantizmu.

Zahvaćen nacionalističkim metežom u XIX veku, u vreme dva puta ostvarene kratkotrajne nezavisnosti, Rim je postao središte nade za italijansko ujedinjenje. Nakon podstreka od strane Kraljevine Italije kojom je vladao kralj Viktor Emanuel II i uklanjanja francuske zaštite 1870. godine, kraljevske trupe su zauzele grad. Rim je 1871. godine proglašen prestonicom nove ujedinjene Italije.

XX vek

Nakon pobedničkog Prvog svetskog rata, Rim je postao svedok uspona italijanskog fašizma pod vođstvom Benita Musolinija koji je umarširao u grad 1922. godine, proglašavajući novo italijansko carstvo i udružujući Italiju sa nacističkom Nemačkom. U ovom periodu je naglo rastao broj stanovnika od 212.000 stanovnika u vreme ujedinjenja do više od 1.000.000, ali je taj trend prekinuo Drugi svetski rat. Za vreme ovog rata, Rim je bio razaran i od strane saveznika i od strane nacističkog okupatora. Nakon pogubljenja Musolinija i kraja rata, referendumom iz 1946. godine je ukinuta monarhija u korist italijanske republike.

Nakon rata Rim je značajno narastao, kao jedna od sila koja je bila podstrek „italijanskom ekonomskom čudu“ koji se desio kao posledica rekonstrukcije i modernizacije. Rim je postao pomodan grad 50-tih i ranih 60-tih, u vreme „Slatkog života“ (la Dolce Vita), a trend rasta populacije se nastavio do sredine 80-tih godina XX veka kada je „komuna” imala više od 2.800.000 stanovnika. Nakon toga, broj stanovnika se postepeno smanjivao zato što se veći broj stanovnika selio u susedna područja kako bi poboljšali kvalitet života, naročito zbog nagomilavanja saobraćaja i zagađenja životne sredine.