Umjetnost renesanse u Italiji
Renesansno slikarstvo u Italiji
Preteca renesansne umetnosti u Italiji u XIV veku je firentinski slikar Djoto. Njegove freske u Kapela del Arena u Padovi znace smeo i skoro radikalan raskid sa vizantijskom tradicijom koja je u Italiji bila veoma jaka. On se na ovim freskama oslobodio velikoh povrsina zlata, koristeci umjesto njega prirodne boje predmeta - lokalni ton. Kompoziciju svojih slika Djoto je zamislio u prostoru u koji unosi i skromne elemente pejsaza. On je bio prvi slikar koji je podjednako vodio racuna o prostoru slike i o prostoru posmatraca.
Jedan od najuniverzalnijih umjetnika italijanske renesanse bio je Leonardo da Vinci. On je duhom naucnika prilazio i slikarstvu, u kome je eksperimentisao na isti nacin kao i u nauci, zbog cega je neke slike ostavio nedovrsenim, dok druge, kao sto je milanska Tajna vecera propadaju, zbog njegovih tehnoloskih eksperimentisanja. Na nedovrsenoj slici Poklonjenje mudraca Leonardo je naslikao veliki broj figura oko sredisnje grupe sa Bogorodicom, ali je u svakoj obezbedio znacaj i vidljivost. Do punog izrazaja sfumato je dosao na Leonardovim dovrsenim slikama, od kojih je najcuvenija Mona Liza.
Portretista i slikar Bogorodice Rafaelo Santi je u vatikanskim lozama i stancama stvorio monumentalne fresko-kompozicije u kojima je grupisao veliki broj figura u prostoru. na jednoj od njih, Atinskoj skoli, on je u ogromnom prostoru sa dve pozornice – jednom ispod stepenica i drugom iznad njih – nacrtao mnostvo antickih filozofa, rasporedjenih tako da nijedan ne smeta drugom.
Svojim dugim zivotom Ticijan je ispunio ceo XVI vek venecijanskog slikarstva. Dela nastala do sredine veka pripadaju umetnosti renesanse, kao Flora, Zemaljska i nebeska ljubav, Zaspala Venera i druge. Na njima su oblici cvrsti, boja zatvorena unutar odre|enih povrsina, linija duga i neprekinuta. Na tim slikama Ticijan je izrazio culno dozivljenu zensku ljepotu i draperiju; na njima on je slikar materijalnosti sveta.
Preteca renesansne umetnosti u Italiji u XIV veku je firentinski slikar Djoto. Njegove freske u Kapela del Arena u Padovi znace smeo i skoro radikalan raskid sa vizantijskom tradicijom koja je u Italiji bila veoma jaka. On se na ovim freskama oslobodio velikoh povrsina zlata, koristeci umjesto njega prirodne boje predmeta - lokalni ton. Kompoziciju svojih slika Djoto je zamislio u prostoru u koji unosi i skromne elemente pejsaza. On je bio prvi slikar koji je podjednako vodio racuna o prostoru slike i o prostoru posmatraca.
Jedan od najuniverzalnijih umjetnika italijanske renesanse bio je Leonardo da Vinci. On je duhom naucnika prilazio i slikarstvu, u kome je eksperimentisao na isti nacin kao i u nauci, zbog cega je neke slike ostavio nedovrsenim, dok druge, kao sto je milanska Tajna vecera propadaju, zbog njegovih tehnoloskih eksperimentisanja. Na nedovrsenoj slici Poklonjenje mudraca Leonardo je naslikao veliki broj figura oko sredisnje grupe sa Bogorodicom, ali je u svakoj obezbedio znacaj i vidljivost. Do punog izrazaja sfumato je dosao na Leonardovim dovrsenim slikama, od kojih je najcuvenija Mona Liza.
Portretista i slikar Bogorodice Rafaelo Santi je u vatikanskim lozama i stancama stvorio monumentalne fresko-kompozicije u kojima je grupisao veliki broj figura u prostoru. na jednoj od njih, Atinskoj skoli, on je u ogromnom prostoru sa dve pozornice – jednom ispod stepenica i drugom iznad njih – nacrtao mnostvo antickih filozofa, rasporedjenih tako da nijedan ne smeta drugom.
Svojim dugim zivotom Ticijan je ispunio ceo XVI vek venecijanskog slikarstva. Dela nastala do sredine veka pripadaju umetnosti renesanse, kao Flora, Zemaljska i nebeska ljubav, Zaspala Venera i druge. Na njima su oblici cvrsti, boja zatvorena unutar odre|enih povrsina, linija duga i neprekinuta. Na tim slikama Ticijan je izrazio culno dozivljenu zensku ljepotu i draperiju; na njima on je slikar materijalnosti sveta.
Renesansna arhitektura u Italiji
Arhitekturi renesanse uzor je bila anticka arhitektura. Ona ozivljava anticke estetske principe: simetriju, proporciju i harmoniju. Oslobadja se goticke dekorativnosi i tezi da delove koji su u gotickoj arhitekturi isli ka razjedinjavanju objedini u prostorno jasne arhitektonske cjeline. Kapela Svetog Petra u Montoriju, koja obelezava mesto raspeca sv. Petra u Rimu, delo je arhitekte Bramantea. Gradjevina je dobila nadimak Tempiento, mali hram, po svojim malim dimenzijama, ali je monumentalna po utisku. Jednostavna po svojoj zamisli, kruznog oblika sa kupolom, ona je savrsena u svojoj simetriji, a narocito u harmonicnom odnosu svih delova celine.
Arhitekturi renesanse uzor je bila anticka arhitektura. Ona ozivljava anticke estetske principe: simetriju, proporciju i harmoniju. Oslobadja se goticke dekorativnosi i tezi da delove koji su u gotickoj arhitekturi isli ka razjedinjavanju objedini u prostorno jasne arhitektonske cjeline. Kapela Svetog Petra u Montoriju, koja obelezava mesto raspeca sv. Petra u Rimu, delo je arhitekte Bramantea. Gradjevina je dobila nadimak Tempiento, mali hram, po svojim malim dimenzijama, ali je monumentalna po utisku. Jednostavna po svojoj zamisli, kruznog oblika sa kupolom, ona je savrsena u svojoj simetriji, a narocito u harmonicnom odnosu svih delova celine.
Renesansna skulptura u Italiji
Skulptura renesanse takodje prekida sa srednjovekovnom tradicijom. Tokom XV veka ona odbacuje arhitektonski okvir i postaje samostalno delo. Jedan od najvecih skulptora italijanske renesanse je Firentinac Donatelo. On je prvi u bronzi izlio muski akt u prirodnoj velicini. To je njegova statua Davida. Oziveo je u novom duhu naturalizam rimskog portreta tipa biste, izvajavsi u obojenoj terakoti portret Nikole Uzana. Donatelo je izlio i konjanicku statuu Gatamelate u bronzi za trg u Padovi. Izrazajno Gatamelatino lice ima vrednos rimskih portreta.
Veliki skulptor renesanse je i Mikelandjelo Buonaroti, uz Leonarda jos jedan univerzalni umjetnik. NJegova statua Davida, visa od pet metara, isklesana je u jednom bloku belog kararskog mermera. Iste osobine imaju i statue Mojsija i Robova, klesane za grobnicu pape Julija II, a jos vise kipovi nadgrobnih spomenika Lorenca i Julijana Medicija.
Skulptura renesanse takodje prekida sa srednjovekovnom tradicijom. Tokom XV veka ona odbacuje arhitektonski okvir i postaje samostalno delo. Jedan od najvecih skulptora italijanske renesanse je Firentinac Donatelo. On je prvi u bronzi izlio muski akt u prirodnoj velicini. To je njegova statua Davida. Oziveo je u novom duhu naturalizam rimskog portreta tipa biste, izvajavsi u obojenoj terakoti portret Nikole Uzana. Donatelo je izlio i konjanicku statuu Gatamelate u bronzi za trg u Padovi. Izrazajno Gatamelatino lice ima vrednos rimskih portreta.
Veliki skulptor renesanse je i Mikelandjelo Buonaroti, uz Leonarda jos jedan univerzalni umjetnik. NJegova statua Davida, visa od pet metara, isklesana je u jednom bloku belog kararskog mermera. Iste osobine imaju i statue Mojsija i Robova, klesane za grobnicu pape Julija II, a jos vise kipovi nadgrobnih spomenika Lorenca i Julijana Medicija.
