NA DRINI ĆUPRIJA

početna

biografija

djela

Na Drini ćuprija

kviz

Po mnogo čemu izvanredan, ovaj roman djeluje posebno detaljima ali i zaokruženom cjelinom. Pod krov ovog romana su stali vijekovi, istorija i količina ljudskog iskustva, mudrog ćutanja,  udesa i sudbina, istina i zabluda, poraza i pobjeda. U ovom romanu je predstavljen jedan pogled bačen iz istorije u budućnost. Roman govori o vječnosti ljudskog rada. Ovaj roman je zapravo konkretna priča o ljudima i životu. Roman "Na Drini ćuprija" je jedna od najboljih "mudrih" knjiga XX vijeka. Nije jedina, nije možda ni najveća, ali je velika i zrači preko vremena ljepotom istine koju nam stvaralčki dočarava, ljepotom i dubinom ostvarene zamisli, zrelom mišljenju o nama ovdje, kakvi smo bili i kakvi ćemo biti. Roman "Na Drini ćuprija" nam zapravo objašnjava ko smo kao ljudi, kao dio čovječanstva, kosmosa i beskraja. Ovo remek djelo Ive Andrića je prevedeno na dvadesetak jezika i čita se na više kontinenata. Roman je ovim i još mnogim drugim osobinama privukao pažnju čitalaca širom svijeta i postao predmet živih i plodnih razmišljanja o smislu i mjestu savremene književnosti i umjetnosti uopšte, o životu ljudi i naroda, pojedinaca i društva. Time je ovo Andrićevo remek djelo pogotovo nakon dodjele Nobelove nagrade za književnost, s pravom doživjelo sudbinu velikih, značajnih i izuzetnih djela. Jedan simbol-most postao je na tom putu do čovjeka i u njegovom djelu ostvarena stvarnost.

Najpoznatiji roman Ive Andrića, „Na Drini ćurpija“ (1945), hronološki prati četiri vjeka zbivanja oko velikog mosta preko rijeke Drine u Višegradu, koji je izgradio veliki vezir Mehmed paša Sokolović, porjeklom iz tih krajeva. Godine 1516. Mehmed paša je, prema vladajućem običaju uzimanja „danka u krvi“, kao srpski dječak na silu odveden u tursku vojsku i poturčen da bi se kasnije uzdigao ljestvicama vlasti i postao prvi do sultana. Kao moćnik, odlučio je da u rodnom kraju podigne zadužbinu, veliki kameni most na jedanaest lukova. Most je integrativna tačka romaneskne naracije i njen glavni simbol. Sve prolazi, samo on ostaje da ukaže na trošnost ljudske sudbine. Most je mjesto dodira istorijski verifikovanih ličnosti i bezimenih likova koji su plod piščeve imaginacije. Roman „Na Drini ćuprija“ u kojem se uglavnom dosljedno hronološki opisuje svakodnevni život višegradske kasabe je, zapravo, „višegradska hronika“. Roman počinje dugim geografskim opisom višegradskog kraja i navođenjem više legendi o nastanku mosta, od kojih je posebna  ona o uziđivanju hrišćanske djece u jedan od stubova. Poreklo legende je u nacionalnom mitu i epskoj viziji svjeta koja je književni ekvivalent toga mita. Legende su po pravilu paralelne, imaju hrišćansku i muslimansku verziju. Kraj romana pada u 1914. godinu kada su trupe Austrougarske monarhije, u povlačenju, ozbiljno oštetile most. Sa rušenjem mosta izdiše i Alihodža, jedan od najčešće pominjanih likova, koji simbolizuje kraj starih vremena. Između početka i kraja romana, između građenja i rušenja mosta, širi se pripovedački luk dug četiri stotine godine u kojem, u formi vrlo razvijenih epizoda, zapravo, cjelih priča, Andrić niže sudbine višegradskih ljudi, svih vjera. „Na Drini ćuprija“ je po načinu tvorbe „novelistički roman“ jer nastaje nizanjem brojnih priča koje mogu stajati i samostalno. U tom romanu pisac je sproveo punu ciklizaciju svojih „višegradskih priča“, pa je tako Prva stranica romana Na Drini ćuprija jednog tematskog ciklusa, postupkom ulančavanja nastala složena hronika.