Iznenadan nestanak Sunca usred
dana je hiljadugodisnji izvor
straha ljudi koji su pronasli
samo jedan lek: praviti veliku
buku. To je pouzdana metoda,
pise Frans pres, posto se Sunce
vec nakon nekoliko minuta ponovo
pojavljivalo. Tehnika, koja je
nesumnjivo primenjivana od
najstarijih vremena, bila je
poznata Kinezima i Egipcanima,
ali i Indijancima i
Skandinavcima.
Mitovi su fenomen pomracenja
Sunca najcesce pripisivali
nedelima zivotinja iz bajki -
zmajevima, zmijama, zabama,
vukovima - koje su htjele da
uniste Sunce. Obicaj pravljenja
buke za vreme pomracenja, koji
su prihvatili Rimljani, opstao
je u zapadnom svijetu sve do
srednjeg vijeka i pored zestokih
kritika Katolicke crkve koja je
ustala protiv tog "paganskog
verovanja". Eskimi su pomracenje
Sunca dozivljavali kao ljubavni
cin Sunca i Mjeseca, dok je za
Inke to predstavljalo njihovu
borbu. U Mesopotamiji su
prilikom pomracenja palili
baklje kako bi pokusali da
ponovo upale ugasenu zvijezdu.
Pomracenja Sunca su vise puta
uticala na ratove. Atinjani su
nakon jednog takvog pomracenja,
u 431. godini pre nase ere,
odlucili da napadnu Peloponez.
Vek i po kasnije, Medjani i
Lidijci koji su pet godina bili
u ratu krenuli su u novu bitku.
Medjutim, odjednom je usred dana
pala noc i ratnici su, zbog tog
"upozorenja s neba", polozili
oruzje i sklopili mir. S druge
strane, kada su ljudi vec mogli
da predvide pomracenja, ona su
ponekad davala prostor
alarmantnim proricanjima. Tako
su za pomracenje predvidjeno za
21. avgust 1560. godine u
Francuskoj najavljeni nemiri,
zatim unistenje Rima i opsti
potop. Uoci delimicnog
pomracenja Sunca, 12. avgusta
1654. godine, knjizica zasnovana
na astroloskim i laznim
argumentima pripisanim
italijanskom naucniku Andreasu
Ardjolinu izazvala je paniku
najpre u germanskim zemljama, a
zatim i u Francuskoj, posto je
fenomen predstavljen kao
predznak Sudnjeg dana. Prije
ponovnog delimicnog pomracenja,
1. aprila 1764. godine,
svestenici su bili pozvani da
upozore narod da pomracenja
nemaju nikakav uticaj na ljude,
kao i da je to tako prirodno kao
i izlazak ili zalazak Sunca ili
Mjeseca.
Medjutim, mitovi i stari
strahovi od "Crnog Sunca" i
dalje zive, cak i na kraju XX
veka. Potpuna pomracenja Sunca
prosecno se dogadjaju svakih 18
meseci, ali oko 70 pomracenja
koja su se dogodila u ovom veku,
bila su vidljiva samo s mora ili
mesta kao sto su Antarktik ili
Grenland. Poslednje potpuno
pomracenje koje je moglo da se
vidi u vecini zapadnoevropskih
zemlja dogodilo se 1961. godine.
Najduze pomracenje u ovom veku
koje je bilo 20. juna 1955.
trajalo je sedam minuta i sedam
sekundi, a moglo je da se vidi
na Indijskom okeanu i Pacifiku.
Poslednje potpuno pomracenje
Sunca u ovom veku bilo je 26.
februara 1998. godine i moglo je
da se vidi na Galapagosu, u
Latinskoj Americi i na Karibima.
U narednih 35 godina, astronomi
su izracunali da ce biti 27
potpunih pomracenja Sunca. Prvo
ce biti 21. juna 2001. godine, a
najbolje ce moci da se vidi u
Angoli i na Madagaskaru. Zapadna
Evropa ce, medjutim, morati da
saceka tek 2081. godinu da bi
videla potpuno pomracenje Sunca. |
|
|
|