|
Wolfgang Pauli
Volfgang Ernest Pauli (1900 - 1958) je bio austrijski fizičar i
nobelovac.
Rođen je u Beču a studirao je u Minhenu. Poticao je iz poznate praške
jevrejske porodice. Kao student napisao je za Matematičku
encikopediju pregled o teoriji relativnosti. Godine 1924. formulisao je
princip isključenja - Paulijev princip za koji je 1945. godine dobio
Nobelovu nagradu za fiziku.
Postulirao je postojanje nuklearnog spina da bi objasnio hiperfinu
strukturu spektralnih linija. Godine 1930. postulirao je postojanje
neutrina da bi objasnio spektar β-zračenja.
Naučni rad
Pauli je tokom života uveliko doprinio na području fizike, ponajviše
kvantne mehanike. Mnoge njegove ideje i rezultati nisu izdavani i mogli
su se naći samo u pismima, koje su primaoci često kopirali i davali
drugim naučnicima na uvid.
Pauli je 1924. predložio novi kvantni broj s dvije moguće
vrijednosti, kako bi razriješio neujednačenosti između posmatranog
molekularnog spektra i teorije kvantne mehanike koja se formulisala.
Tada je i formulisao 'Paulijev princip isključenja' u kojem govori da
dva elektrona (u istom atomu) ne mogu imati isto kvantno stanje, odnosno
sve kvantne brojeve. Značajan je i po radu na teoriji spina, pojma koji
je 1925. predložio Ralph Kronig kako bi definisao svojevrsnu rotaciju
čestica. George Uhlenbeck i Samuel Goudsmit godinu dana kasije definišu
Paulijev kvantni broj kao elektronski spin.
Godine 1930., Pauli je proučavao problem β-raspada. U pismu koje
je uputio Lisi Meitner, predložio je postojanje dotad neotkrivene
neutralne čestice iznimno male mase, ne veće od 1% mase protona, kako bi
objasnio kontinuirani spektar β-raspada. Neutrino je eksperimentalno
dokazan 1956. godine od strane Fredericka Reinesa i Clydea Cowana, dvije
i po godine prije Paulijeve smrti. Nakon što je primio telegram sa
vijestima, rekao je: "Hvala na poruci. Ko zna kako čekati, taj i dočeka.
Godine 1940., dokazao je teoremu o statistici spina, pojavu koja se
javlja kao rezultat kvantne teorije polja i govori da su sve čestice sa
polucijelobrojnim spinom fermioni, a one sa cjelobrojnim bozoni.
Zanimljivo je što je bio i veliki kritičar moderne sinteze evolucijske
biologije,a pobornici njegovih kritika navode epigenetsko nasljeđe kao
dokaz i potvrdu njegovih kritika.
Umro je od raka gušterače 1958. godine.
|