Uvod

Prekid sa srednjim vijekom oznacila je renesansa. Ona je jedan od najkrupnijih pokreta u kulturi zapadne Evrope, koji je doveo do preokreta u nauci, filozofiji, knjizevnosti i likovnim umjetnostima.Obuhvata 15. i 16. vijek. Italija je zemlja u kojoj je umjetnost renesanse nasla svoj najvisi izraz, jer je u njoj najprije doslo do razvoja gradova i gomilanja bogatstva u pojedinim gradjanskim porodicama. Uporedo sa materijalnom, razvijala se i duhovna kultura, koja se izrazila u sve vecem interesovanju za anticku umjetnost. Nosioci te nove kulture bili su humanisti, koji su kulturu usmjerenu prema covjeku suprotstavljali skolastickoj nauci i teologiji. Za italijanske humaniste srediste univerzuma vise nije Bog, vec covjek, univerzalno obrazovani humanista, predstavnik novcane i intelektualne elite. Humanisti su istrazivali ostatke anticke arhitekture i skulpture. Humanizam se zalagao za pravo pojedinca da se sluzi svojim razumom i da vjeruje u ispravnost svojih zakljucaka. Zasnovana na empirijskom dozivljaju svijeta i kritickom odnosu prema autoritetima, renesansa je oslobodila bujicu stvaralacke energije najprije u Italiji i Nizozemskoj, a zatim u Njemackoj i Francuskoj. Svijet u kome se pojavio renesansni umjetnik bio je mnogo slozeniji od svijeta njegovih prethodnika. Umjetnik ne samo da je bio prijatelj humanista, filozofa i knizevnika vec je i sam bio univerzalno obrazovan i svestran stvaralac. Mnogi su bili istovremeno arhitekti, skulptori, slikari, naucnici i pjesnici. Upuceni na prirodu, proucavali su optiku i ustanovili zakonitosti linearne i vazdusne perspektive. Znacajan predmet proucavanja umjetnika bilo je i ljudsko tijelo, njegova anatomska struktura, zakoni pokreta i proporcije od kojih zavisi njegova ljepota.