|
Porijeklo
Prema istorijskim podacima maslinu su prvi kultivisali Grci na
obalama Male Azije. Feničani su prenijeli maslinu u
sjevernu Afriku i Španiju a Grci u južnu
Italiju i Siciliju.Grci su maslinu donijeli i u naše primorske krajeve u doba
Rimske vladavine. U Dalmaciji i južnoj
Hercegovini pored vinove loze maslina je bila najvažnija
poljoprivredna kultura.
Primorski gradovi su početkom
XVII. vijeka izvozili ulje zbog unapređenja
maslinarstva.Sedamdesetih godina XVII. vijeka u Dalmaciji je bilo 15-20 miliona
maslinovih stabala, sa proizvodnjom od 2500 do 3000 vagona ulja godišnje. Od
tada gajenje masline stalno opada,tako da se u Dalmaciji sredinom 70-ih. godina
prošlog vijeka nalazilo oko 4 miliona stabala koji su prozvodili u prosjeku oko
400 vagona ulja godišnje a u slabo rodnim godinama 40 do 60 vagona.
Prvi udarac uzgoju masline u Evropi zadao je
petrolej, koji je u Evropu prvi put dopremljen 1859. godine, pošto se do tada
za osvjetljenje tražilo
maslinovo ulje.
Na našem primorju (ako mogu danas tako da kažem)
gajenje masline naglo opada od kada je Francuske vinograde uništila filoksera,
pa je usred toga nastupila velika potažnja
naših vina.
U to vrijeme okrčeno
je dosta maslinjaka,gdje je zasađena
domaća
vinova loza, jer na naše primorje nije bila unesena filoksera.
Francuzi su obnovili vinograde na američkoj
podlozi, a filoksera je potpuno uništila naše vinograde. Kasnije je dolazila
konkurencija francuskih i italijanskih ulja. Na
prostorima Crne Gore maslina se od davnina gaji, i to naročito
oko Bara i Ulcinja, o tome svjedoči
i jedna od dvije najstarije žive
masline na svijetu (jedna je u Jerusalimu)
na Mirovici u Starom Baru, koja je stara 2000 godina. U prošlom vijeku
Crna Gora je imala oko 2 miliona stabala masline jer je to bila zakonom zaštićena
kultura. Danas maslina nije zaštićena
zakonom, te na popisu 1992 godine u Crnoj Gori zabilježeno
je 401
hiljada stabala sa tendencijom daljeg pada.
|