New Page 3

POSLJEDICE

Iako se Mehmed II smatrao naslednikom Rimskog carstva, pad Carigrada 1453. godine i nestanak Vizantije (Istočnog rimskog carstva) predstavlja njegov konačni slom. Utorak, dan kada je pao Carigrad, je za Grke i dan danas nesrećan dan, pogotovo što je skoro pet vekova kasnije u utorak slomljena Velika ideja (Megali Idea) u grčkoturskom ratu.

Grčko stanovništvo koje je bilo pošteđeno turske pljačke tokom istorije postalo je poznato pod nazivom Fanarioti, prema jednoj od četvrti koje su se predale i zbog toga bile pošteđene posle pada Carigrada (Fanar), iako su oni sebe nazivali (i danas se nekoliko hiljada preživelih naziva) Romejima. Tokom vekova Fanarioti su zauzimali visoke položaje u Otomanskoj imperiji, dok ih jedan broj Grka smatra izdajnicima. Danas ih ima jedva nekoliko hiljada, iako ih je početkom veka bilo oko pola miliona, zbog stalne aktivnosti Turske da ih protera (vidi: Septembarski pogrom).

Nećaka cara Konstantina, Zoja (Sofija) Paleolog, se 1472. udala za moskovskog kneza Ivana III Velikog, donevši u Kremlj vizantijsku kulturu, običaje i ceremonijal. Zahvaljujući njoj, Moskva je postala poznata Konstantinov spomenik u Mistri

kao Treći Rim, a za vladavine njenog muža

Ivana III Moskovska kneževina se utrostručila i postala Rusija.

Pad Carigrada 1453. godine predstavlja jednu od istorijskih prekretnica jer njegova opsada predstavlja početak upotrebe vatrenog oružja, a nestankom Vizantije nestao je stari verski poredak u Evropi, na čije tlo je ponovo snažno stupio Islam. Zauzećem Carigrada (i kolonija italijanskih gradova-država u njemu) i Bosfora Turci su presekli glavnu trgovačku vezu zapadne Evrope sa Azijom, što će dovesti do pokušaja da se do Azije stigne morem, što će dalje za posledicu imati otkriće Novog Sveta. Točak istorije se ponovo pokrenuo. Veliki broj učenih ljudi iz Vizantije koji su pred Turcima pobegli na zapad noseći sa sobom mudrost Helenizma, biće jedan od katalizatora pojave Humanizma i Renesanse u evropskoj kulturi.