Postojanje i broj pokreta
milenarizma, ili učenja o hiljadugodišnjem Mesijinom
carstvu koje će doći, jasno pokazuju da religija često
inspiriše aktivno angažovanje i društvenu promjenu.
Grupe ove vrste obuzete su idejom neposrednog i
kolektivnog spasenja, bilo zbog predstojeće kataklizme
ili povratka zlatnog doba za koje se vjeruje da je nekad
postojalo. Pokreti milenarizma oslanjaju se na biblijsko
proročanstvo o Hristovom hiljadugodišnjem carstvu i
ispreplitani su sa istorijom hrišćanstva. Bilo ih je
kako medju siromašnima na Zapadu tako, i u novije
vrijeme, i medju kolonizovanim narodima u drugim
krajevima svijeta. U novije vrijeme raširili su
se kultovi sličnog karaktera na Novoj Gvineji i drugdje.
U literaturi se oni ponekad tumače kao izraz pobune
potlačenih protiv moćnih, što je svakako činilac;
medjutim to je isuviše jednostavno tumačenje jedne
pojave koja je svakako složenija, o čemu svjedoči pokret
Joakimovih spritalista koji u početku nije imao veze sa
materijalnom oskudicom. |