Naslovna strana
Istorija
Geografija
Klima
Stanovništvo i ekonomija
Zanimljivosti
Galerija
Kviz

Praistorija

Arheološka otkrića otkrivaju da je Japan bio naseljen ljudima još pre 500.000 godina, tokom starijeg kamenog doba. Tokom ledenog doba Japan je bio spojen sa kopnom Azije (Sahalin na severu, i verovatno Kjošu na jugu), omogućujući migracije (selidbu) ljudi, životinja i biljaka na japanski arhipelag iz prostora današnje Kine i Koreje.

Sa završetkom poslednjeg ledenog doba i početkom globalnog otopljenja razvija se jomonska kultura 11.000 godina pre nove ere. Obeležava je prelaz iz mezolitičkog u neolitički način života i prva industrija keramike u svetu. Smatra se da je jomonska populacija preteča proto-japanske i Ainu populacije. Sam naziv Jomon za ovo razdoblje, koje je trajalo otprilike od 10.000 do 300 god. p. n. e., dolazi od vrpčastih ukrasa na keramici tog vremena. Početak Jajoi razdoblja negde oko 300 godina pre nove ere obeležavaju: obrada zemlje, pravljenje metala i napredna obrada (proizvodnja) keramike. Razdoblje Jajoi završava oko 300 god. kada počinje Jamato razdoblje.

Klasično doba

Prvi pisani dokumenti o japanskoj istoriji javljaju se u 5. i 6. veku, kada je Baekje upoznao Japan sa kineskim sistemom pisanja, budizmom i ostalim tekovinama kineske kulture. Kroz edikt 645 Taika reforme, jača se uvođenje kineske kulturne prakse. Japan reorganizuje vladu u skladu sa kineskom izvršnom strukturom. Nara razdoblje počinje u 8. veku i obeležava ga prva snažna japanska država koncentrirana oko carskog dvora u gradu Heijokjo (sada Nara). Carski dvor se kasnije seli u Hejian-kjo (sada Kjoto) i počinje "zlatno doba" klasične japanske kulture, razdoblje nazvano Hejian.

Srednjovekovno doba Za više informacija videti Kamakura period, Kemo obnova, Muromaći period i Azući-Momojama period

Godine 794. počinje Hejian razdoblje, jer je te godine 50. car Kanmi (736. - 805). preselio svoju prestonicu iz Nare u Heian-kjo ("Grad mira"), danas poznat kao Kjoto ("Glavni grad").

Tada su ga zvali Mijako ("Carska prestonica"). Do tada su carevi često menjali mesto svojih prestonica, ali je sa vremenom to postalo preskupo. Dakle, prvu stalnu prestonicu Japan je dobio slučajno a ne planski. Vremenom je dvorska aristokratija izgubila dodir sa pukom i drugim slojevima društva, a u međuvremenu se izdigao stalež ratnika, vojnika i lokalnih plemića. Nakon Genpei rata (1180. - 1185.) u kom su učestvovala dva takva klana lokalnih plemića, Minamoto (kin. Genji) i Taira (kin. Heike) po kojima je rat i dobio ime (Genpei=Gen+pei tj. hei), klan Minamoto je pobedio u bici kod Dan-no-Ure (blizu Šimonosekija, između ostrva Kjušu i Honšu) 1185. god. čime je započelo Kamakura razdoblje.

Početak Kamakura perioda je takođe bitan jer je 1191. god. budistički redovnik Eisai Zenji (poznat i kao Mjoan Eisai tj. Josai te kao Senko ili Zenko Kokuši tj. "učitelj nacije", 1141. - 1215.) iz Kine doneo znanje o zenu (kin. cha'n, u Indiji poznat kao Dhuana na sanskrtu), tj. budizam (Japanci koriste izraz Budin put ili Put Bude). Nakon pet godina boravka u Kini, Eisai je prenio "pečat svijesti" po tradiciji Huang-Lunga, a "Inku" (dokaz o prosvijetljenosti i potvrdu da može naučavati zen budizam) je dobio od kineskog čan majstora Orjo linije Rinzai zena, Hsu-an Hjai-čana (jap. Kian Esho ili Echo, poznat i kao Kyoan, živio u 12. veku).

Godine 1192. car je proglasio vođu klana Minamoto, Minamoto no Joritoma za seitaišoguna tj. "general koji je pobedio varvare". Joritomo je kao prvi šogun u japanskoj istoriji u gradu Kamakuri ustoličio svoje sedište koje je nazvano Bakufu tj. "vlada pod šatorom". Time je započeo Kamakura šogunat, prvi šogunat u japanskoj istoriji. Trajao je do 1338. god. kada je srušen od klana Ašikaga čime započinje Ašikaga šogunat. Nekoliko godina ranije, 1333. god. Kamakura razdoblje zamenjuje razdoblje Muromaći, koje je nazvano tako po četvrti u Kjotu u kojoj je bio smešten glavni štab klana Ašikaga. Oni su ga ustoličili nakon 1333. godine kada su ušli u Kjoto i nakon što su spalili Kamakuru, sedište Kamakura šogunata.

U sredini 16. veka trgovci iz Portugala, Španije, Holandije i Engleske kao i hrišćanski misionari dostigli su Japan i prvi put pokrenuli "Naban" (Južni varvari) period aktivne trgovine i kulturne razmene između Japana i Zapada. Japan je počeo upotrebljavati i proizvoditi zapadno oružje, koje postaje ključan faktor za ujedinjenje države u skladu sa Tokotomi Hidejoši (1536. - 1598) Tokom Azući-Momojama razdoblja u 1592. godini Japan šalje svoje snage u invaziju Koreje u nadi da će konačno osvojiti Kinu. Trupe samuraja sa borbenim iskustvom i velika količina oružja doneli su uspeh. Za mesec dana Japanci su kontrolisali skoro celu zemlju (Kinu i Koreju). Ipak korejske i kineske snage pobeđuju japanske invazijske snage zbog velike izdržljivosti i napredne korejske flote. Korejski admiral Ji Sun-sin je pobedio 133 japanska broda sa 12 "brodova-kornjača" - prvim borbenim brodovima u svetu. Pomoću njih su prekinuli dostavu što je dovelo do poraza invazijskih snaga.

1600. godine, u bici za Sekigaharu, šogun Tokugava Iejasu je pobedio svoje neprijatelje. 1603. godine je osnovao šogunat Tokugava u malom ribarskom selu Edo (ili "Yeddo"), sad poznato kao Tokio ("Istočna prestonica"). Šogun je vladao Japanom do Meiđi restauracije, 1868. godine kada je car povratio svoje vlasti nakon skoro 700 godina.

Moderno doba

Tokom prve polovine 17. veka novonastali Tokugava šogunat je sumnjao da su katolički misionari zapravo prethodnici vojnog osvajanja od snaga Iberije. Prekinuli su sve veze sa Evropljanima, osim vrlo ograničenih kontakata sa protestantskim holandskim trgovcima na ostrvu Dejima, a kineskim brodovima je bio dopušten ulaz u Nagasaki i Koreju zbog diplomatskih odnosa sa glavnim gradom.

Od eksplozije atomske bombe nad Nagasakijem stvorila se pečurka visoka 20 kilometara

Izolacija je trajala 251 godinu, dok komodor Matju Peri nije prisilio Japan na otvaranje prema Zapadu sa ugovorom Kanagava u 1854. godini. Tokom nekoliko godina obnovljeno je trgovanje sa Zapadom. Samuraji su u tome videli znak slabosti šogunove vlasti i usledio je Bošin rat od 1867. do 1868. godine. Meiji obnovom 1868. godine šogun je bio prisiljen odstupiti i caru je vraćena moć. U vreme Meiji ere pokreću se mnoge reforme. Ukinut je feudalizam i usvajaju se mnoge zapadnjačke institucije, uključujući legalni sistem i vladu zajedno sa ekonomskim, socijalnim i vojnim reformama, koje pretvaraju japansko carstvo u jednu od velikih sila u svetu. Kao rezultat Kinesko-Japanskog rata i Rusko-Japanskog rata, Japan je kontrolisao Tajvan i pola Sahalina, a kasnije je pripojio Koreju (1910. godine).

Ranih godina 20. veka Japan povećava uticaj i proširuje vojsku, što dovodi do invazije Mandžurije i drugog Kinesko-Japanskog rata (1937. godine). Japan zatim sklapa Trojni savez sa Nemačkom i Italijom. Japanske vođe su smatrale da je potrebno napasti američku mornaricu u Perl Harboru (1941.) da bi se osigurala japanska nadmoć u jugoistočnoj Aziji. Ipak, ulaz Sjedinjenih Američkih Država u Drugi svetski rat je poremetio ravnotežu na Pacifiku na štetu Japanaca. Kada Nakon duge pacifičke kampanje Japan gubi Okinavu u Osaki, i ostale gradove strateškim bombardovanjem američkih snaga. Bombardovanje Hirošime i Nagasakija atomskim bombama dovodi do bezuslovne predaje Japana Sjedinjenim Američkim Državama 15. avgusta 1945. godine.

Nakon izgubljenog rata Japan ostaje pod okupacijom SAD do 1952. godine. Kasnije počinje vrlo brz ekonomski razvoj koji je vratio blagostanje na ostrva. Uspeh Olimpijskih igara u Tokiju u 1964. godini postao je znak da je Japan napokon ponovo dobio svoj nacionalni status. Ostrva Ruku ostaju pod vlasništvom SAD do 1972. da bi stabilizovali istočnu Aziju, i vojska ostaje tamo i danas.

Takav preobrat uključuje i spor oko otoka Senkaku, kog traže Kina i Tajvan. Kurilska osrtva na severu Hokaida, koje je Sovjetski Savez zauzeo pred kraj Drugog svetskog rata, još uvek ostaju sporno područje i Japan i dalje zahteva njihov povrat. Japan osporava kopno nad Hridama Liancourta zajedno sa Južnom Korejom, koja okupira područje bogato ribom.

Godine 2003, premijer Džuničiro Koizumi odlučuje da će poslati vojsku u Irak, što je prvo vojno delo Japana bez slaganja UNa nakon dogovora pre skoro 5 godina.