Dobro dosli na moju web prezentaciju...

Kubizam

Kubizam je umjetnički pravac u modernoj umjetnosti u prvom redu slikarstvu, nastao početkom 20. vijeka, koji je imao značajan uticaj na početak apstraktnog slikarstva.

Ime kubizam

Kubizam je dobio ime od kritičara likovne umjetnosti, kojim je obilježena jedna slika Žorža Braka, podsmiješno nazvana- kubusčići. Ime dolazi od riječi kubus što znači kocka. Kubizam je pojednostavljavao oblike u interpretaciji realnosti na oblike kocke, kugle i valjka. Nastao je 1907. i 1908. godine u delima Braka i Pikasa i svoj vrhunac je imao 1914. godine.

Istorija kubizma

1911. izložba kubista u Salonu nezavisnih u kojoj je učestvovao Rober Delone, Fernan Leže, Huan Gris, Žorž Brak, Pablo Pikaso i dr. i tu upoznaju Apolinera ( 13 knjiga; Les peinters cubistes).

Kubizam je bila kritika klasičnoga slikarstva, pojavio se kao reakcija na fovizam i potrebu za prostorom u slici i njegova metoda je bila apstraktna perspektiva. Razlikujemo dvije faze u razvoju kubizma i dvije njegove metode koje su se pojavile u svakoj od faza i to je metoda iz više pogleda na motive u analitičkom kubizmu i metoda pogleda iz više uglova u sintetičkom kubizmu. To predstavlja dinamično posmatranje realnosti i ovaj pokret očne tačke koja je uvijek do tada bila statična jeste doprinos slikarstvu i njagova najosnovnija karakteristika.

Kubizam je ponikao iz dijela i teorije Pola Sezana koji je svoja iskustva i praksu naveo u jednom pismu 15. aprila 1904. godine Emilu Bernardu u kome on piše da se cijeli realni svet sastoji od kocke, kugle i valjka odnosno geometrijskih oblika na koje se svi oblici mogu rastaviti da bi se naslikali. Sezan je umro i poslije njegove smrti je nastao ovaj pravac koji je on inicirao u svojim djelima.

Početkom 1906. godine u Parizu u djelima mnogih umjetnika, primjećuje se novi pristup prirodi. Prije Sezana evropski umjetnici su nastojali da vide i predstave prirodu u smislu njene materijalnosti. Sezan je začetnik trenda prema traženju nove realnosti ili univerzalnih nepromjenjljivih kvaliteta, koja se nalazi ispod površine materije kroz posmatranje i naglašavanje njene osnovne, geometrijske strukture. Ovaj novi pogled se razvijao u narednom periodu od dvadeset i pet godina, paraleleno sa promjenama koncepata shvatanja stvarnosti. Sezanov koncept je podrazumijevao traženje univerzalne forme prirode kroz geometrijske oblike, kubus, konus i loptu. U traženju nove stvarnosti, umjetnici koji se baziraju na Sezanovom konceptu, postepeno preko fovizma, dolaze do likovnog jezika koji će kasnije rezultirati u stil koji dobija ime kubizam.

Jedan od najaktivnijih mladih umetnika fovističkog pokreta u Parizu od 1903. do 1906. godine bio je Španac Pablo Pikaso. Vjerovatno zbog svog divljenja prema Sezanovom delu ili zbog želje da preuzme vođstvo Matisa u fovističkom pokretu, Pikaso počinje da istražuje nove mogućnosti u načinu izražavanja u svom slikarstvu. Svoja istraživanja bazira na analizi volumena i prostorne strukture. Sa skoro istim pristupom kao i Sezan, Pikaso je ipak nezadovoljan naglašavanjem spoljašnjih karakteristika predmeta i traga za metodom izražavanja njihove unutrašnje strukture. U tom traženju novog izraza konačno dolazi do riešenja i počinje da stvara slike prikazujući više strana istog objekta. Za tu ideju se inspiriše ne samo u Sezanu, nego i u djelima arhaične grčke kao i afričke skulpture.

Najuočljiviji aspekt kubističke forme koju su razvili Pikaso, Brak i njihovi sljedbenici je geometrijska kristalizacija površina objekata. Na taj način su pokušavali da stignu do postojanijeg poretka forme od onoga koji se na prvi pogled javlja u prirodi. Istovremeno, tradicionalno iluzionističko predstavljanje prostora bilo je dato drugačije, odnosno na način koji je umetnik smatrao da je postojanija forma prostornih odnosa, nezavisna od promjena svijetlosti i distorzije površina koju stvaraju perspektivni zakoni.

Radeći na novoj strukturi materije, posmatrane sa estetske tačke gledišta i sa primarnim interesovanjem za globalnu strukturu slike, Pikaso je često stvarao svoja dela sužavajući izbor sredstava izražavanja, na primer bogastvo boje. U tom procesu redukcije, nastaje novi likovni jezik koji ne poštuje površinski izgled predmeta, od primarne važnosti u likovnoj umjetnosti još od vremena renesanse. Slike se sada stvaraju sa namjerom da se naglasi njihova likovna struktura, a likovna sredstva prestaju da budu u službi imitacije prirode.

Tradicionalno prihvaćeni oblici i izgled objekata počinju da postaju „čiste“, ili bolje rečeno, u najvećoj mjeri samo forme. Ovo naglašavanje najbitnijih kvaliteta likovnih elemenata (linije, valera, teksture i boje), dovodi do potrebe za stvaranjem nove terminologije, kojom bi bilo moguće objasniti ono što umjetnik sada radi ili pokušava da stvori. Pojam „apstrakcija“ koji je do 1900. godine imao opšte značenje, počinje da se koristi za ovu novu formu izraza, za koju se smatralo da nije povezana sa posmatranim objektom. Kubizam kao poluapstraktna likovna forma, može se smatrati pretečom svih kasnijih formi apstrakcije u likovnoj umetnosti. Kod poluapstraktne umjetnosti, objekat iz prirode ostaje donekle prepoznatljiv, a proces transformacije forme, odnosno apstrahiranje, predstavlja izraz umjetnikovih razmišljanja ili uvjerenja o životu i materiji. Apstrahiranje može ići od poluapstraktnih stilova kubizma i futurizma do „čiste“ apstrakcije Vasilija Kandinskog i Pita Mondrijana.

Kubizam je odigrao veoma važnu ulogu za kasniji razvoj apstraktne umjetnosti. Prvi put biva predstavljen svijetu u djelima Pikasa i Braka, francuskog slikara koji je sarađivao sa Pikasom u razvoju tog novog izraza. Dva umjetnika su radili niz godina u istom ateljeu, istražujući i eksperimentišući sa novim stilom, što se može smatrati prvom svjesnom saradnjom na razvoju novog umetničkog stila u modernoj i u istoriji umjetnosti uopšte. Uobičajenom kubističkom prilazu objektu, Žorž Brak je dodao jedinstven ekspresivni kvalitet time što je počeo da ugrađuje različite teksturirane materijale na površinu platna. Ta tehnika se zove papier colle ili jednostavno kolaž. Uopšte gledano Brak je ostao vjeran francuskoj likovnoj tradiciji sa smirenim izrazom, uprkos korišćenju novih formi. Njegovo djelo i temperament, su u direktnom kontrastu sa kvalitetima i temperamentom koje srećemo u dijelima Pikasa, a to su snaga i eksplozivnost. U svim Brakovim djelima u vreme kubističkog izraza (od 1911. do 1914.), osjeća se rafiniranost kroz odmjereno manipulisanje koloritom i valerom. Uzorci koje je na taj način postizao, su razvijani u smislu ograničenog prostornog volumena, jednog od glavnih svojstava kubizma.

Druga dva poznata slikara kubizma su Fernan Leže, francuski slikar i Huan Gris, sunarodnik Pabla Pikasa. Obojica su prepoznatljiva po strogom izrazu koji često nalazimo kod Pikasa, ali ne i žestinu koja se prožima kroz njegovo delo. Fernan Leže i Huan Gris su u okviru kubističkog izraza, razvili individualne forme koje ih izdvajaju iz te grupe kao izuzetne stvaraoce. Stilistički motiv kubističke forme Fernana Ležea su mašine, kao direktni uticaj industrijalizacije društva. Huan Gris se nije udaljavao od prirode, nego se bavio problemima volumena i dekorativnim šemama koje su sugerisale prepoznatljive objekte. Razvijao je svoje površine u pravcu prepoznavanja objekta, ali je svijesno uspijevao izbjeći imitiranje njegovog površinskog izgleda.