5.3 Operacije sa datotekama/direktorijumima

Početna strana

5.3.8 Osobine

Svaka datoteka/direktorijum posjeduje određene osobine od kojih samo neke možemo mijenjati. Osobinama određene datoteke/direktorijuma pristupamo na sljedeći način:
  1. Izabrati datoteku čije osobine želite pogledati.
  2. Kliknuti desnim dugmetom miša na izabranu datoteku.
  3. Izabrati stavku Osobine. Otvoriće se prozor koji sadrži osnovne informacije o toj datoteci/direktorijumu (poput veličine, zadnja izmjena i sl.). Pri vrhu prozora nalaze se kartice sa kategorijama osobina.


Postoji pet kartica. Prva kartica (Osobine; slika 1) sadrži osnovne informacije o datoteci/direktorijumu, poput veličine, vrste, putanje, zadnje izmjene i sl. (koje ne možemo mijenjati), kao i ime same datoteke/direktorima koje možemo promjeniti.


Slika 1.

Druga kartica (Obeležja; slika 2) omogućuje dodavanje i uklanjanje obilježja datoteci/direktorijumu.


Slika 2.

Treća kartica (Ovlašćenja; slika 3) nudi mogućnost mijenjanja dozvola za izabranu datoteku/direktorijum, kao i grupe kojoj datoteka/direktorijum pripada.


Slika 3.

Četvrta kartica (Otvori pomoću; slika 4) nudi mogućnost promjene i dodavanja programa koji sistem pokreće prilikom otvaranja datoteke. Izborom nekog drugog programa, automatski postavljate taj program kao glavni za otvaranje datoteka sa tim nastavkom.


Slika 4.

Peta kartica (Beleške; slika 5) nudi mogućnost dodavanja bilješki ili komentara vezanih za izabranu datoteku/direktorijum.


Slika 5.

Obilježja dodajete (uklanjate) datotekama/direktorijumima na sljedeći način:
  1. Otvorite prozor osobina datoteke/direktorijuma kojoj želite dodati(ukloniti) obilježja.
  2. Otvorite karticu Obeležja.
  3. Označite obilježja koja želite dodati(ukloniti) izabranoj datoteci.


Dozvole za određenu datoteku/direktorijum možete mijenjati samo ako ste vlasnik te datoteke (isto važi i za druge osobine; pogledaj Dozvole). U osnovi, ako ste jedni korisnik na sistemu gotovo nikad nećete imati potrebu da mijenjate ovlašćenja svojim datotekama/direktorijumima. Dozvole mijenjate na sljedeći način:
  1. Otvorite prozor osobina datoteke/direktorijuma kojoj želite promjeniti dozvole.
  2. Otvorite karticu Ovlašćenja.
  3. Promjenite dozvole (označavanjem praznih kvadratića pored naziva dozvole ili uklanjanjem oznaka) ili grupu(iz padajuće liste) kojoj datoteka/direktorijum pripada u skladu sa svojim potrebama/željama.


Program koji sistem koristi da otvori datoteke sa određenim nastavkom možete promjeniti na sledeći način:
  1. Otvorite prozor osobina datoteke za čiji nastavak želite promjeniti program koji sistem koristi za otvaranje.
  2. Otvorite karticu Otvori pomoću.
  3. U slučaju, da se program koji želite postaviti ne nalazi na listi, kliknuti na dugme Dodaj i u novom prozoru, u bijelo polje, unijeti naziv programa (komandu kojom se pokreće), a potom kliknuti na dugme Dodaj. U suprotnom - korak 4.
  4. Kliknuti na kružić pored naziva programa, čime postavljate izabrani program kao glavni za otvaranje datoteka sa tim nastavkom.



5.3.9 Pretraga

Programu za pretraživanje pristupate na sljedeći način:
  1. Pristupiti startnom meniju Akcije.
  2. Izabrati stavku Tražite datoteke.
U osnovi, program koristite tako što u polje Ime sadrži unesete ime (dio imena) datoteke/direktorijuma koji tražite, a potom pritisnete Nađi.



Takođe, moguće je pretraživati datoteke/direktorijume po nekim drugim kriterijumima npr. vlasništvu. Dodavanje drugih kriterijuma u pretragu vrši se na sledeći način:
  1. Kliknuti na Prikaži dodatne opcije.
  2. Iz padajuće liste Dostupne opcije, izabrati željeni kriterijum (Vlasništvo korisnika), a potom kliknuti na Dodaj.
  3. U novostvoreno bijelo polje (Vlasništvo korisnika) unijeti vrijednost koja odgovara tom kriterijumu.
  4. Kliknuti na Nađi.


Unaprijed je definisano da se pretraga vrši samo u ličnom direktorijumu korisnika. Da bi se pretražio neki drugi direktorijum u polje Tražite u direktorijumu potrebno je unijeti putanju do direktorijuma koji se pretražuje, a ako se pretražuje cijeli sistem, potrebno je unijeti putanju do korjenskog direktorijuma tj. kosu crtu(/).



Takođe, moguće je koristiti i opciju Pregledaj. U novom prozoru sa lijeve strane su ponuđene prečice do nekih osnovnih sistemskih komponenti, a klikom na Sistem datoteka, na desnoj strani otvara vam se kompletno stablo Linux operativnog sistema. Izabrati direktorijum koji se pretražuje, a potom kliknuti na Otvori, čime se putanja do tog direktorijuma automatski uvrštava u polje Tražite u direktorijumu.