SOLARNI SISTEM |
|
Naslovna strana |
Merkur je planeta najbliža Suncu i udaljena od njega prosečno 0,387 AJ ili 57.910.000 km. Kreće se vrlo eliptičnom orbitom, pa se udaljenost od Sunca menja između 46 i 70 miliona km. Prečnik Merkura je 4.880 km, a masa 3,30×1023 kg. Prva letelica koja se približila Merkuru je bio Mariner 10 koji je tokom tri susreta snimio oko 45% površine. Zbog blizine Sunca, retko je u povoljnom položaju za posmatranje, a i tada je vidljiv iznad horizonta samo kratko vreme pre zalaska ili nakon izlaska Sunca. Merkur je bio rimski bog trgovine i putovanja, glasnik bogova, kojeg su Grci zvali Hermes. Merkurova atmosfera je vrlo retka, oko 1012 puta ređa od Zemljine. Zbog toga se najčešće smatra da Merkur nema atmosferu. Zbog visokih temperatura i slabe gravitacije, atomi i molekuli atmosfere neprestano odlaze s planete. Izgubljena atmosfera obnavlja se na sledeće načine: česticama sunčevog vetra zarobljenih Merkurovim magnetskim poljem, isparavanjem polarnog leda i isparavanjem prilikom udara mikrometeora. Reljef Merkura je najsličniji Mesecu, prekriven kraterima i basenima. Najprepoznatljiviji oblik na Merkuru (od fotografisanih detalja) je Basen Kaloris (Caloris Basin) (Planitia Caloris), udarni krater prečnika oko 1350 km. To je ujedno i najtoplije mesto na Merkuru jer se na njemu nalazi subsolarna tačka u vreme kada je Merkur najbliži Suncu. Udar koji je stvorio Caloris ostavio je trag i na suprotnoj strani planete: na mestu gde su se spojili udarni talasi nalazi se brdovit i vrlo nabran teren. Udarni krateri na Merkuru su dobro očuvani, zbog nedostatka atmosfere nema erozije tla. Uz kratere se opažaju pukotine i rasedi nastali u vreme hlađenja i stezanja planete. Rasedi su visoki 2-3 km i pružaju se stotinama kilometara u daljinu. Tlo Merkura je razmrvljeno pod udarima meteorita i erozijom tla zbog naglih promena temperature.
|