SOLARNI SISTEM |
|
Naslovna strana |
Venera je druga po udaljenosti planeta od Sunca. Venera je prosečno udaljena 0,72 AJ ili 108 200 000 km od Sunca, ima prečnik 12.103,60 km i masu 4,869×1024 kg. Venera je treće telo po sjaju na nebu, posle Sunca i Meseca. Venera je dobila ime prema rimskoj boginji lepote, koju su Grci zvali Afrodita. Poznata je i pod imenom zvezda Danica, jer je ponekad moguće videti još po danu ili jutarnja ili večernja zvezda, jer je vidljiva pre izlaska Sunca na istočnom delu neba i odmah nakon zalaska Sunca na zapadnom delu neba.
Atmosfera Atmosfera Venere sastoji se najvećim delom od ugljen-dioksida (96%) i azota (3%). Ostalih 1% čine sumpor-dioksid, vodena para, ugljen-monoksid, argon, helijum, neon, ugljenikov sulfid, hlorovodonik i fluorovodonik. Atmosferski pritisak na površini Venere iznosi 9321,9 kRa, što je 90 puta više od pritiska na površini Zemlje. Velika količina ugljen-dioksida stvara efekat staklene bašte, zbog čega temperatura na površini dostiže i 500°C, što je 400°C više od očekivanog. Srednja vrednost temperature na površini iznosi 464°C. Tako je površina Venere toplija od površine Merkura, iako je u poređenju s njim udaljenija od Sunca otprilike dvostruko i prima četiri puta manje svetlosti. Iako je rotacija Venere izuzetno spora, zahvaljujući toplotnim strujanjima u gustoj atmosferi nisu velike temperaturne razlike između dnevne i noćne strane. Vetrovi u višim slojevima atmosfere vrlo brzo obiđu planetu i pomažu raspodeli toplote. Brzina ovih vetrova prelazi 350 km/h iznad sloja oblaka, dok su vetrovi uz površinu znatno sporiji. Površina Venere nije vidljiva spolja zbog sloja oblaka koji je potpuno okružuju. Sastoje se od kapljica sumpor-dioksida i sulfatne kiseline.
Većinu površine čine ravnice. Ističu se tri područja prozvana "kontinentima": Ishtar Terra (na severnoj polulopti), Aphrodite Terra (na južnoj polulopti) i Beta Regio (na ekvatoru). Najviša planina Maxwell Montes deo je lanca planina koje okružuju visoravan Lakshmi Planum. Između kontinenata prostiru se bazaltne ravnice (vulkanskog porekla): Atalanta Planitia, Guinevere Planitia i Lavinia Planitia. Zbog guste atmosfere većina meteorita jako uspore ili potpuno izgore u njoj, zbog čega na površini nema kratera manjih od 3 km u prečniku. Vrlo mali broj kratera i površina pokrivene bazaltom (oko 90% površine) dokaz su čestih izlivanja lave. Snimci sa sonde Magelan otkrivaju velik broj manjih vulkana (oko 100 000), te stotinak velikih. Pretpostavlja se da je građa Venere slična Zemlji. Gvozdeno jezgro zauzima središte planete i prečnika je oko 3000 km. Iznad jezgra nalazi se otopljeni kameni omotač koji zauzima većinu sadržaja planete. Prema novijim podacima dobijenim sa sonde Magelan, Venerina kora je deblja i čvršća nego što se ranije pretpostavljalo. Smatra se da Venera nema pokretne tektonske ploče poput Zemlje, nego da naprezanja u omotaču u pravilnim razmacima izbacuju lavu na površinu. Zbog toga je većina površine nastala nedavno (pre nekoliko stotina miliona godina), dok su najstariji delovi stari oko 800 miliona godina. Novija istraživanja pokazuju da je Venera vulkanski aktivna u izolovanim područjima.
Venera nema magnetsko polje, verovatno zbog spore rotacije, nedovoljne da bi rastopljeno gvožđe u jezgru planete proizvelo odgovarajući učinak. Budući da nema magnetskog polja, Sunčev vetar deluje direktno na gornje slojeve Venerine atmosfere. Smatra se da je Venera imala velike količine vode, poput Zemlje, ali se vodena para pod uticajem Sunčevog vetra raspala na vodonik i kiseonik. Dok se kiseonik vezao s drugim atomima u jedinjenja, vodonik je, zbog male molekularne mase, lako napustio atmosferu. Pronađeni deo vodonikovog izotopa deuterijuma podupire ovu teoriju (ima veću masu i teže napušta atmosferu).
|